Μέχρι τώρα η διεθνής κοινότητα -αλλά και η Ελλάδα-, όταν εξέταζε το θέμα των εκλογών στην Τουρκία, κατέληγε σε δύο σενάρια. Το ένα αφορά τις εξελίξεις που θα επακολουθήσουν μια νέα νίκη του Ερντογάν και το άλλο τη νίκη του Κιλιτσντάρογλου ως επικεφαλής έξι κομμάτων.
Οσον αφορά το πρώτο σενάριο, είναι λίγο πολύ γνωστό, ο Ερντογάν θα συνεχίσει να ασκεί την πολιτική των τριών πυλώνων, ήτοι παντουρκισμός, πανισλαμισμός, νεοοθωμανισμός.
Εν συντομία ο παντουρκισμός υλοποιείται με την ίδρυση του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών, που έχει στόχο να «ενώσει τους Τούρκους όλου του κόσμου» σε έναν οργανισμό που θα έχει πολλές ομοιότητες με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Στο σχέδιο αυτό έχει υποστηρικτή ο Ερντογάν και τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί, τον ηγέτη των Γκρίζων Λύκων (ΜΗΡ), καθώς και μέρος του βαθέος κράτους και του στρατιωτικού κατεστημένου.
Ο πανισλαμισμός επιχειρήθηκε να υλοποιηθεί με την ανάληψη της ηγεσίας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας από την Τουρκία και τον ίδιο τον Ερντογάν, και με τις εξεγέρσεις που ακολούθησαν σε διάφορες αραβικές χώρες εναντίον αυταρχικών ηγετών, αυτό που ονομάστηκε Αραβική Ανοιξη. Το σχέδιο αυτό απομόνωσε τον Ερντογάν και την Τουρκία από τον αραβικό κόσμο, υποχρεώνοντάς τον να το εγκαταλείψει, προς το παρόν, για να κερδίσει πάλι, εκτός από την εύνοια, και τα πετροδολάρια των αραβικών χωρών.
Ο νεοοθωμανισμός εφαρμόζεται με την επιβολή σκληρής ισχύος στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, στο Νότιο Κουρδιστάν (Β. Ιράκ), στη ΒΑ Συρία, στη Λιβύη, με την επίδειξη ισχύος στην ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο και την επιβολή ήπιας ισχύος στις χώρες που έχουν προέλθει από τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Οσον αφορά το δεύτερο σενάριο, όπως προκύπτει από αναλύσεις, άρθρα και δηλώσεις των ηγετών αλλά και πρώην διπλωματών που έχουν ενταχθεί στα έξι κόμματα της Εθνικής Συμμαχίας, αν κερδίσει ο Κιλιτσντάρογλου, θα επιχειρήσει να «επιδιορθώσει» τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση, ήτοι με τις ΗΠΑ, την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ, διατηρώντας ταυτοχρόνως το δικαίωμα:
• να αναπτύσσει τις σχέσεις της με τη Ρωσία, από την οποία είναι αναπόδραστα εξαρτημένη στον τομέα της ενέργειας, του τουρισμού και των εξαγωγών διάφορων προϊόντων,
• να εξομαλύνει αυτοβούλως και χωρίς καμία συνεννόηση με συμμάχους τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Συρία και τον Ασαντ, για την επιστροφή των 3.500.000 Σύρων προσφύγων στα σπίτια τους, κάτι που θα καταστήσει υποχρεωτική την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής από τη Συρία,
• να συνεχίσει την παράνομη κατοχή στην Κύπρο, υποστηρίζοντας, πιθανότατα, την πολιτική του προκατόχου του για δύο ισότιμα ανεξάρτητα κράτη στο νησί.
Ομως, μετά την ξαφνική αδιαθεσία Ερντογάν και λόγω του ιατρικού του ιστορικού, είναι πιθανό η Δύση να κληθεί να εργαστεί πάνω σε ένα τρίτο σενάριο. Τι θα σήμαινε για το πολιτικό μέλλον της Τουρκίας η αποχώρηση του Ερντογάν από του ΑΚΡ και από την πολιτική σκηνή;
Το ΑΚΡ ιδρύθηκε από έξι πολιτικά «παιδιά» του Νετζμετίν Ερμπακάν, στελέχη του Κόμματος Ευημερίας (Refah Partisi), τα οποία δεν τον ακολούθησαν στην ίδρυση του Κόμματος της Ευτυχίας (Saadet Partisi) στις 20 Ιουλίου 2001.
Αυτά τα έξι πολιτικά «παιδιά» σε λιγότερο από ένα μήνα μετά, τις 14 Αυγούστου 2001, αποφάσισαν να ιδρύσουν το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (Adalet ve Kalkınma Partisi – ΑΚΡ), το οποίο έναν χρόνο μετά πήρε την εξουσία, την οποία κατέχει μέχρι σήμερα.
Τα έξι ιδρυτικά μέλη του ΑΚΡ είναι οι Recep Tayyip Erdoğan, Abdullah Gül, Abdüllatif Şener, İdris Naim Şahin, Binali Yıldırım και Bülent Arınç.
Επικεφαλής ορίστηκε ο Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος, λόγω κωλύματος (δικαστική απαγόρευση συμμετοχής στις εκλογές), παραχώρησε τη θέση του πρωθυπουργού στον Αμπντουλάχ Γκιουλ, στις εκλογές του 2002.
Το ενδιαφέρον είναι ότι από τους έξι, τη στιγμή αυτή οι τρεις είναι εκτός ΑΚΡ. Ητοι, ο Αμπντουλάχ Γκιουλ είναι εκτός πολιτικής, ο Αμπντουλατίφ Σενέρ είναι βουλευτής Ικονίου του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP), ενώ δεν είναι ανάμεσα στους υποψήφιους βουλευτές της 14η Μαΐου 2023, ο İdris Naim Şahin είναι επικεφαλής του ψηφοδελτίου του Καλού Κόμματος (İYİ Parti) στον νομό Κοτυώρων – Ορντού.
Οσον αφορά τους άλλους δύο, ο Μπιναλί Γιλντιρίμ, ο οποίος φημολογείται ότι είναι και ο «ταμίας» του Ερντογάν από τότε που ήταν δήμαρχος Μητροπολιτικού Δήμου Κωνσταντινούπολης, είναι αντιπρόεδρος του ΑΚΡ και υποψήφιος βουλευτής Σμύρνης, ενώ ο Μπουλέντ Αρίντς απέχει της ενεργού πολιτικής, αφού τον διαδέχτηκε ο γιος του, Μουτζαχίντ, ο οποίος είναι υποψήφιος βουλευτής Μαγνησίας του Συπίλου.
Από τα παραπάνω αλλά και από την πολιτική πορεία και μεταμόρφωση του Ερντογάν προκύπτει ότι το ΑΚΡ έχει μετατραπεί σε ένα καθαρά προσωποπαγές κόμμα και είναι αμφίβολο αν μετά την για οποιονδήποτε λόγο αποχώρηση του παραδοσιακού του ηγέτη θα κατορθώσει να συνεχίσει να παίζει τον ηγετικό του ρόλο στα πολιτικά πράγματα της Τουρκίας, όπως συμβαίνει από το 2002 μέχρι σήμερα.
Ισως είναι από τα πιο δύσκολα παίγνια να διαβλέψει κανείς πώς θα διαμορφωθεί το πολιτικό σκηνικό στην Τουρκία τη μετά Ερντογάν εποχή.
