Eνα χαρτί κρατούσε η Τουρκία όλον αυτόν τον καιρό: το βέτο για την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Για την ίδια, το ζήτημα ήταν εξαρχής μειωμένης σημασίας. Η εθνική της ασφάλεια δεν κινδυνεύει από τους αργόσχολους Κούρδους, τους γκιουλενιστές και άλλους «αντιφρονούντες» που έχουν βρει καταφύγιο στις καφετέριες της Στοκχόλμης.
Αλλά οι Τούρκοι γνώριζαν ότι η υπόθεση καίει τους Αμερικανούς, οι οποίοι, ειδικά αυτή την περίοδο, διαμορφώνουν τη στρατηγική τους αποκλειστικά γύρω από κινήσεις που μπορεί να ενοχλήσουν περαιτέρω τους Ρώσους, και προς αυτή την κατεύθυνση επιστρατεύουν διάφορους «χρήσιμους ηλίθιους» (στην περίπτωσή μας, τους Σουηδούς). Η τουρκική διπλωματία, λοιπόν, κατάλαβε ότι υπάρχει ψαχνό. Και αποφάσισε να πουλήσει το ταπεινό «εφταράκι» που κρατούσε στην τράπουλα για… ντάμα!
Τα κατάφερε εξαιρετικά την περασμένη εβδομάδα, στο Βίλνιους, με ένα κάρο χαζεμένους Ευρωπαίους ηγέτες να σπρώχνονται για να σφίξουν το βαρύ και άκαμπτο χέρι του πολυχρονεμένου «σουλτάνου». Το τι πήρε ως αντίδωρο η Τουρκία για να αποσύρει αυτό το πολύ χαμηλής έντασης βέτο είναι σαφές και δεν επιδέχεται αμφισβήτηση: πήρε το πράσινο φως από την κυβέρνηση Μπάιντεν για την απόκτηση 60 ολοκαίνουργιων F-16 με πυραύλους τελευταίας τεχνολογίας και τον εκσυγχρονισμό άλλων 80 που διαθέτει ήδη στην αεροπορία της.
Οι σοβαρές επιφυλάξεις Αμερικανών γερουσιαστών μετουσιώθηκαν σε προσχηματικούς αστερίσκους που προκαλούν γέλιο – «Να μη χτυπήσουν με αυτά την Ελλάδα», γεγονός που, όπως εξήγησε καγχάζοντας ο Ερντογάν, δεν θα περνούσε ποτέ από το μυαλό του…
Υποχρέωσε ακόμη τη Σουηδία, μια μεγάλη και ιστορική ευρωπαϊκή χώρα, σε ταπεινωτικές υποχωρήσεις προκειμένου να διασφαλιστεί η υποτιθέμενη ανησυχία της ότι δεν θα χρησιμοποιηθεί το έδαφός της ως φυτώριο εκπαίδευσης τρομοκρατών του PKK. Ο Ερντογάν ανάγκασε τον (πολύ χαμηλών πτήσεων…) Σουηδό πρωθυπουργό να συμφωνήσει ακόμη και σε έναν «οδικό χάρτη», που θα εξασφαλίζει αυτές τις ρυθμίσεις, τη συμμόρφωση προς τον οποίο θα ελέγχει κάθε χρόνο η Αγκυρα!
Στο Βίλνιους επικυρώθηκε και τυπικά η απόφαση που είχε ήδη ληφθεί στη σύνοδο των υπουργών Αμυνας της Συμμαχίας, σύμφωνα με την οποία καθιερώνονται ο όρος «Τουρκικά Στενά» (με ντε φάκτο αναθεώρηση της Συνθήκης του Μοντρέ!) και η εμφάνιση «μη αναγνωρισμένων» -από την Τουρκία-χωρών, όπως η Κύπρος, ως «κουκκίδες» με προβολή συντεταγμένων στους επιχειρησιακούς χάρτες.
Το κυριότερο, όμως, που απέσπασε η Τουρκία -και διέλαθε της προσοχής των περισσότερων αναλυτών- ήταν η ξαφνική αφύπνιση της ευρωπαϊκής της προοπτικής, με ένθερμο συμπαραστάτη και εγγυητή το ίδιο το ΝΑΤΟ! Αυτή είναι η μεγαλύτερη κατάκτηση, το πραγματικό colpo grosso του Ερντογάν, όχι φυσικά επειδή βιάζεται να βάλει τη χώρα του στο ευρώ, αλλά διότι επιθυμεί να εξασφαλίσει όλα τα πλεονεκτήματα που επιφυλάσσει ένα καθεστώς «ενισχυμένης» τελωνειακής ένωσης. Οπως, για παράδειγμα, η κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους που ταξιδεύουν στην Ευρώπη και η παύση κάθε είδους κυρώσεων γύρω από την ενταξιακή της πορεία.
Αυτό δυσκολεύτηκαν να καταλάβουν οι… σοφοί των Αθηνών: ότι μέσα από όλη τη φασαρία για τα οπλικά, τους τρομοκράτες και τα Στενά, οι Αμερικανοί έβαλαν από την πίσω πόρτα τοποτηρητή στις ευρωτουρκικές σχέσεις το ΝΑΤΟ!
Οχι βεβαίως ότι οι δύο οργανισμοί παραδοσιακά δεν συνδέονται. Μόλις την περασμένη Κυριακή έγραφα για το «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο», που έλεγε κάποτε ο Ανδρέας. Είναι, ωστόσο, η πρώτη φορά που η ενταξιακή πορεία μιας χώρας στην Ε.Ε. αφήνεται στις φτερούγες της Ατλαντικής Συμμαχίας, το έδαφος της οποίας είναι πολύ πιο φιλόξενο για την Τουρκία.
Αιχμή του δόρατος για αυτή τη νέα πολιορκία… της Βιένης θα είναι η… τιμωρημένη Σουηδία, που δεσμεύθηκε να υποστηρίξει ενεργά τις προσπάθειες για αναζωογόνηση της διαδικασίας ένταξης στην Ε.Ε., περιλαμβανομένης της αναθεώρησης της Τελωνειακής Ενωσης Ε.Ε. – Τουρκίας και της απελευθέρωσης της βίζας! Από κοντά ασφαλώς και η Γερμανία, με την παραδοσιακά φιλοτουρκική προδιάθεση.
Εντελώς ξαφνικά και οι υπόλοιποι δήθεν ευαίσθητοι δημοκράτες της Ευρώπης έσκυψαν το κεφάλι, σαν να μην υπάρχουν εμπόδια για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Το καθεστώς ανελευθερίας, οι διώξεις των Κούρδων, οι πειρατικές επιχειρήσεις στα εδάφη τρίτων χωρών και φυσικά το Κυπριακό ξεχάστηκαν μονομιάς!
Σε αυτό το φιλοτουρκικό πανηγύρι συντάχθηκε ασμένως και η ελληνική πλευρά, θριαμβολογώντας για την «εξαιρετική εξέλιξη» με την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, που κανονικά ποσώς έπρεπε να μας απασχολεί. Σε αντίθεση με τα χειροπιαστά κέρδη των απέναντι, το τι έλαβε η Ελλάδα για να συναινέσει είναι όχι ασαφές, αλλά μάλλον ανύπαρκτο.
Και είναι απορίας άξιον τι είδους βοήθεια ζήτησε ο Μητσοτάκης από τον Αμερικανό πρόεδρο στην τηλεφωνική τους επικοινωνία. Βοήθεια για τη χώρα, βοήθεια για τον εαυτό του, βοήθεια για τον… Ζελένσκι; Δεν βγάζεις άκρη από τον «ξεκουρδισμένο» Αμερικανό πρόεδρο, που, αν τον αφήσεις ελεύθερο, δεν θα βρει την εξώπορτα του σπιτιού του.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι, μέσα σε ένα πολύχρωμο ανατολίτικο παζάρι, όπως αυτό που εξελίχθηκε στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας, η Ελλάδα δεν κατάφερε να εξασφαλίσει ούτε ένα φτηνό κιλίμι. Δεν τόλμησε να ζητήσει τίποτα.
Επί της ουσίας, ο Ελληνας πρωθυπουργός απέφυγε να ανοίξει το στόμα του, παρά μόνο για να «χαιρετίσει» την ένταξη της Σουηδίας. Ε, λοιπόν, αυτή η παρατεταμένη αφωνία της χώρας, σε συνδυασμό με το σχεδόν παρακλητικό «άνοιγμα φιλίας» του κ. Μητσοτάκη προς την Τουρκία, προδιαγράφει τη δραματική επιδείνωση της θέσης μας στο διεθνές στερέωμα. Δεν ζητάμε τίποτα και δεν παίρνουμε τίποτα. Συμφωνούμε σε όλα κουνώντας το κεφάλι…
Με αυτή την προσέγγιση «ευπειθούς υπαλλήλου» επιθυμούμε να διαπραγματευτούμε με την Τουρκία, στο τιμόνι της οποίας κάθεται η μεγαλύτερη αλεπού της νεότερης ιστορίας της, ισάξια του θρυλικού Κεμάλ Ατατούρκ. Να πάμε άρον άρον σε διεθνή διαιτησία πάνω σε μια ασαφή ατζέντα «εκκρεμοτήτων» (εν πολλοίς κατασκευασμένων), με όλη τη δυτική κοινότητα σε κρίση… λατρείας προς την αντίπαλη χώρα!
Προϋποθέτει μεγάλα αποθέματα εθνικού μαζοχισμού μια τέτοια προσέγγιση. Κι αν ο Μητσοτάκης είναι τόσο αφελής που πιστεύει ότι «θα δώσει κατιτίς» και θα απαλλαγεί μια και καλή από την τουρκική βουλιμία, θα ξυπνήσει μέσα σε έναν εφιάλτη. Μαζί του και η χώρα.
Αν πάλι δεν είναι αφελής και έχει πλήρη επίγνωση/συνείδηση του τι πάει να κάνει, το ερώτημα είναι σε ποιον ακριβώς προσφέρει υπηρεσίες.
Σίγουρα, πάντως, όχι στην Ελλάδα…
