Πάντοτε αναζητούσα την αφορμή για να αποκαλύψω όσα μου εμπιστεύθηκε ο Αντώνης Λιβάνης για δύο συγκλονιστικά πολιτικά γεγονότα της νεότερης Ιστορίας μας: την προεδρική εκλογή του 1985 (η διήγησή του θα αλλάξει την Ιστορία, όταν αποφασίσω να τη δημοσιεύσω κάποτε) και τη δίκη του Ανδρέα Παπανδρέου.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Ειδικώς η δεύτερη θα μπορούσε να αποτελέσει ξεχωριστό αντικείμενο μελέτης και συγγραφής βιβλίου. Αν και πλείστοι πρωταγωνιστές πλέον από την πολιτική μας τάξη και τη Δικαιοσύνη δεν ζουν πια, τα πρακτικά της δίκης είναι εκεί για όποιον ενδιαφέρεται να ερευνήσει ένα από τα πλέον συγκλονιστικά γεγονότα της πολιτικής μας ζωής. Τα έχουν το Ίδρυμα Μητσοτάκη και ο αρεοπαγίτης, μέλος του ΑΕΔ Βασίλης Λαμπρίδης στη Θεσσαλονίκη.
Με τη δημοσίευση των εκμυστηρεύσεων του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στον Αλέξη Παπαχελά νομίζω πως έχω την αφορμή να παρουσιάσω και την εκδοχή της άλλης πλευράς για τα γεγονότα. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, προς τιμήν του, λέει την αλήθεια για τη δίκη του Ανδρέα κατά 99,5%. Αφήνει μόνο ένα 0,5% για το μέλλον, για έναν απλό λόγο: Διότι, σύμφωνα με την εκμυστήρευση Λιβάνη προς εμέ, «σχεδίαζε να καταδικάσει τον Ανδρέα για ηθική αυτουργία σε απιστία με τριετή αναστολή»! Αλλά έχασε τη μάχη με τα συστήματα του ΠΑΣΟΚ στο παρασκήνιο, επικεφαλής των οποίων ήταν ο αείμνηστος εκδότης, τον οποίο είχα την ευκαιρία (όπως και τον ίδιο τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη) να γνωρίσω στη δημοσιογραφική μου διαδρομή.
Ο Λιβάνης σε ανύποπτη στιγμή, λοιπόν, προ διετίας, μου είχε εμπιστευτεί την πληροφορία ότι ο Μητσοτάκης έστειλε προσωπικό αγγελιοφόρο στον Ανδρέα στο Καστρί, προκειμένου να τον προετοιμάσει για το περιεχόμενο της δικαστικής απόφασης. Πράγματι, ο πρώην πρωθυπουργός επιβεβαιώνει στον Παπαχελά τη διήγηση Λιβάνη. Στο βιβλίο, ο Μητσοτάκης αποκαλύπτει ότι ο αγγελιοφόρος του ήταν ο διεθνούς φήμης οικονομολόγος Μίνως Ζομπανάκης, ο οποίος με εντολή Μητσοτάκη ενημέρωσε τον Ανδρέα ότι δεν θα μπει φυλακή και πως δεν θα στερηθεί τα πολιτικά του δικαιώματα. Περιγράφει, μάλιστα, τον Παπανδρέου «ανακουφισμένο και ανήσυχο μήπως ο Μητσοτάκης επηρεάσει το δικαστήριο».
Σε άλλο σημείο του βιβλίου, ο πρώην πρωθυπουργός αποκαλύπτει ότι «υπήρχαν 50% πιθανότητες να καταδικαστεί με αναστολή» ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ, πως «η υπόθεση έπαιξε μέχρι τέλους» και πως «η ιστορία κάποτε θα γίνει γνωστή».
Ε, νομίζω ότι ήρθε η ώρα να γίνει γνωστή και η εκδοχή της άλλης πλευράς. Ο Αντώνης Λιβάνης μού διηγήθηκε μια μέρα στο γραφείο του, στην οδό Σόλωνος, ότι, μετά τη συνάντηση με τον Ζομπανάκη, ο Παπανδρέου τού τηλεφώνησε και τον κάλεσε εκτάκτως στο Καστρί. «Έδειχνε αναστατωμένος». Το συμπέρασμά του από όσα του είπε κατ’ εντολήν Μητσοτάκη ο Ζομπανάκης ήταν ότι επίκειται η καταδίκη του για ηθική αυτουργία σε απιστία με τριετή αναστολή. Αυτό ανέφερε στον εξ απορρήτων του.
Λιβάνης και Ανδρέας βγήκαν έξω από την οικία στο Καστρί και περπάτησαν μαζί μέχρι έναν οικίσκο, όπου πήγαινε τακτικώς για περισυλλογή ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. «Αντώνη, τελειώσαμε! Καλύτερα να τα μαζεύουμε και να φεύγουμε για το εξωτερικό, αν εκδοθεί απόφαση καταδίκης μου με αναστολή» ήταν το νόημα αυτών που του είπε περίλυπος ο Ανδρέας. Αποδίδω το νόημα – έχω ισχυρότατη μνήμη. Κάπου μέσα στο χαρτοβασίλειο των σημειώσεών μου, υπάρχει επί λέξει ο ακριβής διάλογος. Ο Λιβάνης χαμογέλασε. «Ανδρέα, δεν πρόκειται να πας πουθενά. Καμία καταδίκη δεν θα υπάρξει. Θα αθωωθείς» του είπε, αφήνοντάς τον εμβρόντητο, αποκαλύπτοντάς του λεπτομέρειες για τους συσχετισμούς εντός του Ειδικού Δικαστηρίου. Και πρόσθεσε: «Οι φίλοι σου, που παρακολουθούμε την απόφαση, σ’ το κρατήσαμε μυστικό, γιατί ίσως να μην κρατιόσουν και να το έδειχνες». Και πάλι αποδίδω το γενικό νόημα του διαλόγου με ακρίβεια.
Όπως μου είχε αποκαλύψει ο Αντώνης Λιβάνης σε παλαιότερη συνάντηση προ πενταετίας (τότε ήταν φειδωλός και δεν μου είπε τίποτε για την επίσκεψή του στο Καστρί), «το πραγματικό αποτέλεσμα της δίκης ήταν 8-5 υπέρ του Ανδρέα. Ο Κόκκινος είχε χάσει τους βραχίονές του. Ο Μητσοτάκης παρενέβη και άλλαξε την τελευταία στιγμή ο συσχετισμός σε 7-6». Στην πραγματικότητα έγινε στο παρασκήνιο μια αβυσσαλέα μάχη συστημάτων, την οποία κέρδισαν ο Λιβάνης και άλλοι παράγοντες (δεν μου τους κατονόμασε) απέναντι στον Μητσοτάκη, και αθώωσε τον Παπανδρέου. Ίσως γι’ αυτό ο πρώην πρωθυπουργός υπήρξε απρόθυμος να διηγηθεί στον Παπαχελά γιατί κατ’ εκείνον «δύο δικαστές άλλαξαν γνώμη την τελευταία στιγμή».
Η ιστορική αλήθεια είναι ότι ο πρώην πρωθυπουργός επεδίωξε μια ανέφελη ποινική καταδίκη του Ανδρέα μεν, με μεγάλες πολιτικές προεκτάσεις δε. Το μισολέει και ο ίδιος: «Δεν επεδίωξα την πλήρη αθώωσή του…»
Κατακλείδα: Επειδή η απόφαση αθώωσης του Ανδρέα δεν έγινε με νομικά κριτήρια, αλλά με άκρως πολιτικά (και οι δύο πλευρές πίεσαν τους ίδιους δικαστές), ρώτησα τον εξ απορρήτων του Παπανδρέου αν πιστεύει ότι δωροδοκήθηκε ο Παπανδρέου από τον Κοσκωτά. Ο Λιβάνης μού είπε ότι ο Ανδρέας είχε πολύ κακή σχέση με το χρήμα. Δεν μου το είπε, αλλά συνήγαγα ότι στην υπόθεση Κοσκωτά ο Παπανδρέου πλήρωσε αμαρτίες άλλων. Ίσως οικείων του, ίσως όχι.
