Με αφορμή το προκλητικό μνημόνιο μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, πληροφορήθηκε ο ελληνικός λαός πόσο πίσω στον χρόνο πάει αυτή η ιστορία – επί των ημερών του Καντάφι.
- Από τον Γιάννη Χ. Κουριαννίδη
Ο δολοφονηθείς πρώην ηγέτης της βορειοαφρικανικής χώρας, επί παντοδυναμίας του (1973), είχε προβεί στον αποκλεισμό του Κόλπου της Σύρτης με τη χάραξη μιας νοητής γραμμής από τη Βεγγάζη μέχρι τη Μισράτα, θεωρώντας όλον τον χώρο νότια της γραμμής αυτής, μέχρι τις ακτές της Λιβύης, ως χωρικά ύδατα αυτής, κατά παράβαση κάθε έννοιας του Διεθνούς Δικαίου, αφού αυτά εκτείνονταν πολύ πιο πέρα από τα 12 ναυτικά μίλια.
Η ενέργεια αυτή κατέδειξε από τότε τις επιδιώξεις της Λιβύης αναφορικά με τον θαλάσσιο χώρο της Μεσογείου γενικότερα. Παρά ταύτα, ακόμη και μετά τη δημοκρατικοποίηση του καθεστώτος, Ελλάδα και Λιβύη δεν κατέστη δυνατόν να συνεννοηθούν για την οριοθέτηση της μεταξύ τους ΑΟΖ. Όλα ξεκινούν από το ότι η χώρα μας είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, ενώ η Λιβύη όχι.
Ο βασικός λόγος που δεν την υπέγραψε η Λιβύη είναι ότι αμφισβητεί, όπως και η Τουρκία, το δικαίωμα των νησιών στην ΑΟΖ. Αυτό και μόνο, φυσικά, θα έπρεπε να είχε προετοιμάσει τη χώρα μας για την άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση μιας μελλοντικής κοινής προκλητικής ενέργειας Τουρκίας – Λιβύης ενάντια στα κρατικά μας συμφέροντα. Απ’ ό,τι φάνηκε, όμως, η ελληνική πλευρά έδειξε να αιφνιδιάζεται από το μνημόνιο των δύο χωρών, που εξαφανίζει ουσιαστικά την ΑΟΖ του νησιωτικού συμπλέγματος του Καστελόριζου και της Κρήτης.
Ακόμη και αυτή η αυτονόητη απέλαση του Λίβυου πρέσβη εύκολα χαρακτηρίζεται «τζάμπα μαγκιά», αφού κανείς δεν μπήκε στον κόπο να μας εξηγήσει γιατί ανάλογα μέτρα δεν ελήφθησαν και έναντι του Τούρκου πρέσβη! Με δεδομένο ότι η θέση των δύο χωρών ήταν ταυτόσημη για την ΑΟΖ των νήσων και γνωστή εδώ και δεκαετίες, εύλογα αναρωτιέται κανείς για ποιον λόγο διαφοροποιείται η αντίδραση της Ελλάδας κατά περίπτωση.
Μετά το casus belli της Τουρκίας σε βάρος της χώρας μας, που οδήγησε στην εθελούσια υποχώρηση του ορισμού των χωρικών μας υδάτων στα 6 ναυτικά μίλια, θα είναι πια ένδειξη απόλυτης απαξίωσης η αποδοχή τετελεσμένων στην περιοχή από πλευράς μας, αν δεν αντιδράσουμε αποφασιστικά.
Και η αποφασιστική στάση μιας κυρίαρχης χώρας δεν εκδηλώνεται απλώς με επικλήσεις του Διεθνούς Δικαίου και καταγγελίες της έλλειψης σεβασμού προς αυτό, ούτε πολύ περισσότερο με έμμεσες εκκλήσεις συνδρομής στην προστασία των… ευρωπαϊκών συνόρων.
Αυτό που θα έπρεπε να κάνει άμεσα σαφές η κυβέρνηση προς την Τουρκία είναι πως, αν αυτή εμμείνει στην υλοποίηση του συμφώνου της με τη Λιβύη, τότε και η Ελλάδα θα άρει την καλή της πρόθεση και τον αυτόβουλο περιορισμό της στα 6 ναυτικά μίλια, δρομολογώντας την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου και την επέκταση των χωρικών υδάτων της στα 12 ν.μ. Αυτό θα ήταν κάτι που θα οδηγούσε αμέσως σε κινητοποίηση όλων των διεθνών οργανισμών και των ισχυρών παικτών με συμφέροντα στην περιοχή, αφού πλέον η Ελλάδα θα δήλωνε με εμφατικό τρόπο ότι δεν είναι δυνατόν να ανεχθεί περαιτέρω κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων και επιθετικότητας.
Μόνο κερδισμένη θα ήταν η χώρα μας από μια τέτοια αντίδραση. Δεν είναι αργά, βεβαίως, για κάτι τέτοιο, τα χρονικά περιθώρια όμως για την αξιοπιστία της στενεύουν ασφυκτικά…
*Δημοτικός Σύμβουλος Θεσσαλονίκης «Θεσσαλονίκη Πόλη Ελληνική»
