Ενώ η Ελλάς γιόρτασε τις άγιες ημέρες των Χριστουγέννων μέσα σε ατμόσφαιρα που θύμιζε κάτι από τα παλιά…
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
… -άκρατος καταναλωτισμός σε συνδυασμό με την αφελή αντίληψη πως μπορούμε να διχαζόμαστε ελευθέρως για το λάκτισμα της σφαίρας στα γήπεδα και για την απώθηση των αναρχικών στους εμπορικούς δρόμους-, οι γείτονες Τούρκοι έκαναν ό,τι μπορούσαν για να μας δείξουν τις διαθέσεις τους. Φοβάμαι πως δεν τους «διαβάζουμε» σωστά. Δεν είναι ο ορυκτός πλούτος το θέμα – ή, τουλάχιστον, δεν είναι το μόνο θέμα. Το ζήτημα είναι η ισχύς και η γεωπολιτική.
Οι Τούρκοι, ενθαρρυμένοι από τη σταδιακή αποχώρηση των ΗΠΑ από την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Μεσογείου, εκδηλώνουν μαζί με τους Ρώσους την πρόθεση να καλύψουν το κενό ασφαλείας.
Να αποκτήσουν τον έλεγχο από τη Συρία μέχρι τη Λιβύη και από το Αιγαίο μέχρι τη Θράκη. Η προσπάθειά τους αυτή δεν είναι, βεβαίως, ανέφελη. Δημιουργεί αντισυσπειρώσεις. Η πενταπλή συμμαχία Ελλάδας – Αιγύπτου – Κύπρου – Ιταλίας – Γαλλίας το δείχνει. Ωστόσο, οι συμμαχίες που έχουν αναπτύξει οι Τούρκοι με τους Ρώσους, τους Ιρανούς, τους Βουλγάρους, τους Αλβανούς και τους Σκοπιανούς στα νώτα μας, αλλά και με τους Λιβύους και το Κατάρ, δείχνουν πως είναι ένα βήμα μπροστά και στη διπλωματία. Εμείς, η Δύση, ακολουθούμε. Κάνουμε πάντα το δεύτερο βήμα, όχι το πρώτο.
Οι Τούρκοι μάς λένε σχεδόν ανοιχτά δύο πράγματα αυτόν τον καιρό:
Πρώτον, το Αιγαίο και η Μεσόγειος είναι στρατηγική θάλασσα γιατί ενώνει τρεις ηπείρους. «Και τρεις εμπορικούς δρόμους», προσθέτουμε εμείς: Σουέζ, Γιβραλτάρ, Βόσπορος. Στον καινούργιο κόσμο του εμπορίου, της αντιπαγκοσμιοποίησης και του προστατευτισμού, έχει τεράστια αξία ποιος ελέγχει τα μαγαζιά-γωνία. Η Ελλάς είχε αυτό το προνόμιο για δεκαετίες και επιχείρησε να το διευρύνει με τη διορατική πολιτική των αγωγών του Καραμανλή, που ακύρωνε τη σημασία του Βοσπόρου για την παγκόσμια ναυσιπλοΐα. Τώρα, ο Ερντογάν, υιοθετώντας το δόγμα του μισητού Νταβούτογλου, μας το λέει κατάμουτρα μέσω του πρακτορείου Αναντολού: «Θέλω να ελέγξω το εμπόριο τριών ηπείρων».
Το δεύτερο που μας λέει γλυκά η Τουρκία, κάνοντας επίδειξη της υπεροπλίας της από τον Έβρο έως την Κύπρο, είναι πως πρέπει να υποχωρήσουμε με το «καλό». Χωρίς να απαιτηθεί θερμό επεισόδιο.
Ήτοι, να αρχίσουμε απευθείας διάλογο για το καθεστώς 158 νήσων και νησίδων στο Αιγαίο, να μην έχουμε στρατό στα Δωδεκάνησα, να αναγνωρίσουμε τουρκική μειονότητα στη Θράκη και καθεστώς ημιαυτονομίας, να επικαιροποιήσουμε τη «Λωζάννη», να μειώσουμε το εύρος του εναέριου χώρου.
Τα είπε όλα ο Τούρκος πρέσβης στη συνέντευξη-πλαίσιο που έδωσε προ μηνός στην «Καθημερινή». Και του απαντήσαμε μέσω της συνέντευξης του συμβούλου Ασφαλείας Ντόκου πως τα συζητάμε περίπου όλα. Και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας πρόσθεσε τη διαιτησία στην τελευταία δήλωσή του στις μεθόδους επίλυσης των διαφορών, μαζί με τη Χάγη.
Από αυτήν εδώ τη θέση επιμένουμε, λοιπόν: Δόγμα των Τούρκων δεν είναι η εξασφάλιση επιλεκτικών ανταλλαγμάτων, αλλά η καθολική επικράτηση στην περιοχή. Μόνο κερδίζοντας χρόνο, που δεν έχουμε, αλλά κάνοντας και τολμηρά ανοίγματα στον Πούτιν, τώρα που ο Ερντογάν αποκαλύπτει πως θέλει να τον ξεπεράσει στο μπόι, μπορούμε να μπούμε σφήνα και να σώσουμε οτιδήποτε αν σώζεται, που λέει και το τραγούδι.
Αλλιώς, το 2020 θα σημαδέψει την Ελλάδα για τα επόμενα εκατό χρόνια. Πρέπει να δείξουμε τόλμη. Η συμμαχία με τις άλλες χώρες για τον ΕastMed -που δεν θα γίνει ποτέ- είναι επί χάρτου. Όχι επί του πεδίου. Κανείς δεν θα πολεμήσει στον πόλεμό μας, αν συμβεί.
Ας «διαβάσουμε» λοιπόν καλά τον δήθεν μειλίχιο και καλοσυνάτο αντίπαλο, που τάχα δεν μας μισεί, και ας τον αποσυντονίσουμε. Και ας στείλουμε μήνυμα στη Δύση πως αληθινά δεν είμαστε δεδομένοι. Το αποδείξαμε το 1974, όταν αποχωρήσαμε σε ανάλογες συνθήκες από το ΝΑΤΟ, αλλά και το 1987. Τα έθνη έχουν αξιοπρέπεια!
