Περίεργο επάγγελμα η δημοσιογραφία. Έρχονται στιγμές που σου χαρίζει συγκινήσεις και συναισθήματα που δεν θα ήθελες ποτέ να νιώσεις.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Προχθές από αυτήν εδώ τη θέση ρισκάραμε την εκτίμηση ότι οι ΗΠΑ, η Τουρκία, ο ΟΗΕ και λοιπές δυνάμεις θα μας σύρουν σε έναν εφ’ όλης της ύλης διμερή απευθείας διάλογο, με κατάληξη ενδεχομένως τη Χάγη, με αντικείμενο το νομικό καθεστώς των ακατοίκητων νησίδων στο Αιγαίο. Φαινομενικώς «αθώο» θέμα, πίσω από το οποίο κρύβεται όμως ύπουλη προσπάθεια προσβολής του πυρήνα της εθνικής μας κυριαρχίας και της εδαφικής μας ακεραιότητας.
Αν, μάλιστα, γνωρίζαμε ποιοι ήταν οι λόγοι που εσπευσμένως η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου κατέθεσε το 2015 τη γνωστή επιφύλαξη στον ΟΗΕ για τη μείωση της δικαιοδοσίας του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για διαφορές ελληνικού ενδιαφέροντος, θα διατυπώναμε με μεγαλύτερη πληρότητα την πρόβλεψή μας. Την εν λόγω επιφύλαξη την αποστείλαμε τότε «τρέχοντας», διότι οι Τούρκοι είχαν στρατολογήσει τους Αλβανούς να καταθέσουν εναντίον μας προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για το ζήτημα της ΑΟΖ! Τους προλάβαμε κυριολεκτικά στο «παρά πέντε».
Το 2020, όπως αποδεικνύεται από το κείμενο που κατέθεσε η Τρίπολη στον ΟΗΕ, οι Τούρκοι στρατολόγησαν τη Λιβύη να θέσει ζήτημα ΑΟΖ και ακατοίκητων ελληνικών νησιών, δεδομένης της (αρνητικής) νομολογίας της Χάγης για τα ακατοίκητα νησιά των Οφεων (αφορά διαμάχη μεταξύ Ρουμανίας και Ουκρανίας)! Στρατολόγησαν τη Λιβύη που έχει ιστορικό οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών στη Χάγη με Τυνησία – Αλγερία, οι οποίες δεν ευνοούν καθόλου τις ελληνικές θέσεις για το Καστελόριζο.
Όταν διάβαζα, λοιπόν, προχθές το βράδυ το κείμενο των Λίβυων (το οποίο είναι περιέργως εξαφανισμένο από τα ελληνικά πρωτοσέλιδα), ανθρώπινα αισθάνθηκα ικανοποίηση που με τα πενιχρά μας μέσα καταφέραμε εμείς, από αυτόν εδώ τον προμαχώνα του Τύπου, να διαβάσουμε το μέλλον που σχεδιάζουν άλλοι για εμάς.
Από την άλλη, όμως, πετάχτηκα κυριολεκτικώς από την καρέκλα μου ανήσυχος για το πόσο πίσω είμαστε στον δικό μας σχεδιασμό. Το απόγευμα της ίδιας μέρας μιλούσα, βλέπετε, στο τηλέφωνο με τον καθηγητή μου στο πανεπιστήμιο (Νομική Θράκης), καθηγητή Διεθνούς Δικαίου Στέλιο Περράκη (έναν από τους καλύτερους που έχουμε) και μου εξηγούσε ακριβώς αυτό: ότι η Ελλάς -το αγνοούσα- μείωσε το εύρος των θεμάτων που δέχεται να παραπέμψουμε στο Διεθνές Δικαστήριο γιατί το 2015 οι Αλβανοί ήταν έτοιμοι να καταθέσουν προσφυγή εναντίον μας στη Χάγη. Ναι, οι Αλβανοί! Κατά παραγγελία των Τούρκων, φυσικά.
Οι Τούρκοι παρενέβησαν, άλλωστε, και στο Συνταγματικό Δικαστήριο των Τιράνων με frontman τον τότε αρχηγό της αντιπολίτευσης Εντι Ράμα για να ακυρώσουν τη συμφωνία Καραμανλή – Μπερίσα για την ΑΟΖ. Όταν, λοιπόν, εντόπισα στο κείμενο που κατέθεσαν οι Λίβυοι στον ΟΗΕ για να εξηγήσουν το μνημόνιό τους τη φράση για τα «ακατοίκητα μικρά νησιά χωρίς νομική σημασία» και τη φράση ότι «η Ελλάδα επέμενε να σχεδιάσει μια διάμεση γραμμή βασιζόμενη σε αυτές τις υπερβολές των νησιών και αρνήθηκε να εφαρμόσει την αρχή της αναλογικότητας», πράγματι πετάχτηκα από την καρέκλα μου.
Πρώτον, γιατί οι Τούρκοι μάς παίζουν με τα όπλα μας, το Διεθνές Δίκαιο. Ο τουρκικής καταγωγής ηγέτης των Λίβυων Σάρατζ (με σπίτι στην Πόλη) υπογράφει ό,τι του στέλνει ο Τσαβούσογλου.
Δεύτερον, διότι βάζουν άλλους να το κάνουν για αυτούς, να μας προκαλούν να πάμε στη Χάγη για δικά τους θέματα χωρίς να δεσμεύονται από τις αποφάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου.
Τρίτον, γιατί θέτουν εμμέσως ζήτημα αναθεώρησης της Λωζάννης και καθεστώτος νήσων και νησίδων μέσω μνημονίου Λιβύης. Τέταρτον, γιατί συμφωνούν μαζί τους οι ΗΠΑ (δηλώσεις Πάιατ).
Και, πέμπτον, διότι θα βγάλουν καραβάκι στο Αιγαίο -το νέο που θα επισημάνω σήμερα- σε περιοχές όπου εμείς ακόμη δεν έχουμε καταθέσει συντεταγμένες! Διάβολε! Πετάγεσαι από την καρέκλα σου έπειτα από όλα αυτά ή δεν πετάγεσαι;
Έρχομαι, λοιπόν, σήμερα να θίξω με βάση πληροφόρηση που έχω ένα μείζον θέμα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής: τις ελληνικές συντεταγμένες. Εμείς ξέρουμε τι μας ανήκει, αλλά η διεθνής κοινότητα δεν ξέρει, διότι για χρόνια πολλά στο όνομα της ειρήνης η Ελλάς δεν κατέθετε ποτέ στον ΟΗΕ συντεταγμένες που να χαρτογραφούν σε νομικό κείμενο την επικράτειά μας. Και για όσο καιρό δεν το έκαναν και οι Τούρκοι για τις δικές τους συντεταγμένες, είχαμε μια κάποια δικαιολογία. Οι Τούρκοι όμως προσδιόρισαν τις συντεταγμένες τους στις 13 Νοεμβρίου 2019, αντιδρώντας στις συντεταγμένες που ανακοίνωσε προηγουμένως στον ΟΗΕ η Κύπρος!
Χώρισαν το Αιγαίο στη μέση και έκοψαν τη Ρόδο στα δύο! Έκτοτε η Ελλάς αγνοείται. Από τις 13 Νοεμβρίου έχουν περάσει σχεδόν 60 μέρες και, μολονότι το ΥΠΕΞ έχει έτοιμες τις συντεταγμένες από ημερών Κοτζιά, δεν τις καταθέτουμε στον ΟΗΕ!
Πρόκειται για ολιγωρία που για κάθε μέρα που περνά παράγει σοβαρά πολιτικά και νομικά αποτελέσματα. Πολιτικά διότι δεν είσαι καθόλου πειστικός όταν εκτοξεύεις την απειλή πως θα προστατεύσεις τα κυριαρχικά σου δικαιώματα με κάθε τρόπο, αν σ’ τα προσβάλει ο Τούρκος. Εδώ δεν τολμάς να καταθέσεις συντεταγμένες, και θα κάνεις πόλεμο; Και όταν θα στείλει ο Ερντογάν καραβάκι, πώς θα αποδείξεις στους άλλους, χωρίς συντεταγμένες, ότι βρίσκεται στα νερά σου και παραβιάζει την υφαλοκρηπίδα σου; Οι Τούρκοι αλλά και οι ξένοι τα διαβάζουν αυτά. Στην ουσία, εκτοξεύουμε απειλές χωρίς πειθώ.
Νομικά, επίσης, η ολιγωρία παράγει αποτελέσματα, διότι, αν καταλήξουμε στη Χάγη, με ποιες συντεταγμένες θα διεκδικήσουμε αυτά που μας ανήκουν; Με τις συντεταγμένες των άλλων; Με συγχωρείτε που δεν ασχολούμαι με τη «μείζονα» πρωτοβουλία των ΗΠΑ να μας στείλουν ως μεσολαβητή με την Τουρκία τον εξαίρετο μεν (με Μαυροβούνια σύζυγο) διπλωμάτη της γραφειοκρατίας τους Ματ Πάλμερ, που είναι δε ούτως ή άλλως αρμόδιος για την περιοχή (τέτοιο δούλεμα;), και επικεντρώνομαι σε ενοχλητικές έννοιες όπως «ακατοίκητα νησιά», «συντεταγμένες» κ.λπ. Εκεί θα παιχτεί όμως ο Ελληνισμός. Οχι στα non papers.
Περιττό βεβαίως να επισημάνω ότι η ελληνική επιφύλαξη για το τι μπορεί να παραπεμφθεί και τι όχι στη Χάγη έχει τροποποιηθεί στην πράξη. Με την επιφύλαξη Βενιζέλου ορίζαμε ρητώς ότι αρνούμαστε, μεταξύ άλλων, την οριοθέτηση ΑΟΖ, εκτός κι αν το συμφωνήσουμε γραπτώς με συνυποσχετικό. Τώρα όμως λέμε ότι δεχόμαστε οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών προφορικώς και μάλιστα στο ανώτατο δυνατό επίπεδο. Άρα «ντε φάκτο» έχουμε πάρει εν μέρει «πίσω» την επιφύλαξή μας. Καταλαβαίνετε τι έρχεται; Καταλαβαίνουμε πού πάμε; Για κάποιους έχω αμφιβολίες. Μακάρι να κάνω λάθος!
