O τίτλος λέει «Η έξοδος της Αγγλίας», επειδή έτσι έχουμε μάθει να ονομάζουμε ενιαίως τα νησιά του Βρετανικού Αρχιπελάγους. Aλλά, αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς, το Ηνωμένο Βασίλειο των νησιών περιλαμβάνει τέσσερις (ας τις πούμε απλώς «ιστορικές») οντότητες, εκ των οποίων η Αγγλία είναι μόνο η πρώτη. Οι άλλες τρεις είναι η Ουαλία, η Σκοτία και η Ιρλανδία.
- Από τον Δημήτρη Κ. Σέργιο
Οι σχέσεις των τεσσάρων αυτών οντοτήτων εξελίχθηκαν είτε μέσα από αντιπαραθέσεις και αυτονομήσεις είτε μέσα από συνενώσεις. Έως σήμερα έχουν σχηματοποιηθεί σε δύο κρατικές οντότητες: στο Ηνωμένο Βασίλειο, που περιλαμβάνει τις τρεις πρώτες (Αγγλία, Ουαλία, Σκοτία) και μόνον τη… μισή τέταρτη (Βόρεια Ιρλανδία), ενώ η άλλη μισή είναι αυτοτελές κράτος που αποκαλείται «Δημοκρατία της Ιρλανδίας». Θα φανταζόταν λοιπόν κανείς ότι η απόσχιση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την ώρα που η Δημοκρατία της Ιρλανδίας παραμένει σ’ αυτήν μετά φανών και λαμπάδων, διευρύνει τα εθνικά τραύματα στις σχέσεις Βορειοϊρλανδών (που είναι τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου) και Δημοκρατίας της Ιρλανδίας που είναι χωριστό κράτος….
Το ζήτημα των σχέσεων Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και Βορειοϊρλανδών μετά το Brexit των υπολοίπων είναι, νομίζω, η πιο καυτή πατάτα στα χέρια του τολμηρού (έως ηρωικού, κατά τη γνώμη μου…) Μπόρις Τζόνσον. Έλα όμως που και η πρωθυπουργός της Σκοτίας (θυμίζω ότι η Σκοτία απολαμβάνει κάποια αυτονόμηση σε ορισμένα ζητήματα με επιτόπια «κυβέρνηση»…) έχει αρχίσει ήδη να ωρύεται ότι θα επιδιώξει να επανεντάξει τη Σκοτία στην Ε.Ε. «αυτοτελώς» (;). Ζήσε, Μάη μου!
Το παραπάνω είναι μεν ζήτημα κρισιμότατο για τον Τζόνσον, αλλά θα προσπαθήσω να εξηγήσω γιατί νομίζω ότι είναι λιγότερο σημαντικό από την επαναπόκτηση ανεξαρτησίας και πρωτοβουλίας από το Ηνωμένο Βασίλειο απέναντι στην, κακή τη μοίρα, τραγελαφική στις πολιτικές της (και αναιδώς γερμανοκρατούμενη…) ηπειρωτική Ευρώπη.
Πρώτον: Μην ξεχνάμε ότι, ιστορικώς, η Αγγλία ήταν ανέκαθεν συνηθισμένη να παραχωρεί η ίδια κάποια αυτονομία στις επαρχίες της, όπως και σε όλες τις ανά τη Γη αποικίες της. Επομένως, η κεντρική κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει ιστορικώς το «Know how» προς άριστη αντιμετώπιση σχετικών αιτημάτων. Επί παραδείγματι, αν η Γερμανία θέλει να βασιλεύει στην ηπειρωτική Ευρώπη διαιρώντας άλλους (π.χ. Βαλκάνια…), η Αγγλία είναι δασκάλα στο είδος, αν σκεφτεί κανείς ότι ικανοποιούσε αιτήματα αυτονομιών στις αποικίες της, οι οποίες κάλυπταν το 1/4 της γήινης επιφάνειας…
Δεύτερον: Σήμερα η Αγγλία δεν είναι πια «αποικιακή», κατά την κατακτητική έννοια που ίσχυε σε αιματηρότατους αιώνες. Όμως, δεν παύει να είναι μητρόπολη μέγιστου τμήματος της Γης, το οποίο, σε τελική ανάλυση, είναι πολύ μεγαλύτερο και πολύ σημαντικότερο από όσο είναι η φαιδρή Ευρωένωση… Υποθέτω ότι ο αναγνώστης έχει ακούσει τον όρο «Βρετανική Κοινοπολιτεία».
Ξέρετε, άραγε, πόσες χώρες ανά τις ηπείρους περιλαμβάνονται σ’ αυτήν; Ακόμα και αν αφαιρέσει κανείς τις ΗΠΑ (μετά τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας), μένουν Καναδάς, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Νότια Αφρική, Χονγκ Κονγκ, Σιγκαπούρη, Νησιά Ειρηνικού, Κεντρικά και Νότια Νησιά Γραμμής Ισημερινού κ.λπ. Ξέρετε τι είναι να έχεις δικό σου -ή, έστω, να επηρεάζεις καταλυτικά…- όλον αυτόν τον κόσμο και να πρέπει ταυτόχρονα να προσκυνάς τη… Μέρκελ;
