Μπορεί να μας προλάβουν τυχόν δραματικές εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, μπορεί και όχι.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Οι σπασμοί για τη γέννηση του καινούργιου στο πολιτικό μας σύστημα είναι, όμως, υπαρκτοί. Και μπορούν να οδηγήσουν σε καταστάσεις που ξεκινούν από τη μεγάλη συνεννόηση και φτάνουν έως τη μεγάλη διάσπαση των μείζονων πολιτικών σχηματισμών. Θα εξαρτηθεί. Οι εξελίξεις για την ανασύνθεση του σκηνικού περνούν μέσα από πέντε μεγάλα μέτωπα:
• Από τα ελληνοτουρκικά και το Προσφυγικό. Η πατρίδα είναι το νέο αντιμνημόνιο κόντρα στο τυχόν μνημόνιο των ελληνοτουρκικών συμβιβασμών. Η ανάδειξη των εθνικών θεμάτων στην κορυφή της ατζέντας δημιουργεί διεργασίες στη βάση της κοινωνίας.
• Από το συνέδριο μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ από κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς σε κόμμα της Κεντροαριστεράς. Θα χυθεί «αίμα».
• Από τις εξελίξεις στην Προανακριτική για τη Novartis και άλλες υποθέσεις ιδιωτών. Προκύπτουν διαφωνίες για θέματα χειρισμών εντός Ν.Δ.
• Από την αθόρυβη κρίση που σοβεί στο εσωτερικό της Δικαιοσύνης και απειλεί να ξεσπάσει ανά πάσα στιγμή.
• Από τον ανηλεή πόλεμο μεταξύ των ολιγαρχών.
Και στα πέντε αυτά μέτωπα γίνονται διαρκείς, φανερές και κρυφές, συμπλοκές. Από καθένα από αυτά μπορεί να γεννηθεί ένα νέο… φασούλι. Προσέξτε, ξεκινώ από τα «αθώα»:
• Από τις ομιλίες Τσίπρα και Πολάκη στη διευρυμένη Κεντρική Επιτροπή Ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ διεφάνη ότι ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης νιώθει έτοιμος να λάβει διαζύγιο και από την τελευταία γενιά αυθεντικών αριστερών της Μεταπολίτευσης.
Σημαδεύοντας ο ίδιος τον γραμματέα του κόμματος Πάνο Σκουρλέτη και, διά του Πολάκη, τον Νίκο Βούτση, στον οποίο περίπου απεδόθη ο χαρακτηρισμός του «διαπλεκόμενου» (μόνο ο Φίλης τη γλίτωσε), ο Τσίπρας φαίνεται ότι ονειρεύεται πλέον ένα κόμμα που αρχίζει από τον ίδιο και καταλήγει στον ίδιο. Η παλαιά φρουρά ή θα συμβιβαστεί, θα σιωπήσει και θα περιθωριοποιηθεί ή θα αποχωρήσει. Αυτή είναι η πρώτη μεγάλη μεταβολή, που οδηγεί εκ των πραγμάτων σε ντε φάκτο διάσπαση κορυφής στον ιστορικό ΣΥΡΙΖΑ.
• Στο ΚΙΝ.ΑΛ., τώρα, όμορο χώρο προς τον ΣΥΡΙΖΑ: Δεν είναι τυχαία η δυσαρέσκεια της Νάντιας Γιαννακοπούλου και μερικών ακόμη αστών βουλευτών του ΠΑΣΟΚ για τη στροφή που επιχειρεί η Φώφη Γεννηματά στις σχέσεις της με τον ΣΥΡΙΖΑ. Η απλή αναλογική είναι καταλύτης.
Οι βουλευτές μικρών κομμάτων, όπως το ΚΙΝ.ΑΛ., οι οποίοι εκπαίδευσαν τη βάση τους στον αντι-συριζαϊσμό, θεωρούν ότι διακυβεύονται και η αξιοπιστία του κόμματός τους, αλλά και η επανεκλογή τους, αν αγαπήσουν ξαφνικά τον Αλέξη. Προβληματίζονται λιγότερο για τις πολιτικές συνέπειες που θα έχει για τη βιωσιμότητα του κόμματός τους η συμπόρευση με τον κεντρώο Κυριάκο Μητσοτάκη. Δεν το στοιχηματίζω, αλλά και δεν αποκλείω την πιθανότητα βουλευτές με το προφίλ της δυναμικής Γιαννακοπούλου να αναζητήσουν πολιτική στέγη αλλού, αν δεν εισακουστούν από την ηγεσία τους, με πιθανότερο σταθμό προορισμού την κεντροδεξιά παράταξη.
Το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ίσως αποτελέσει τον καταλύτη για τη φυγή αστών βουλευτών του ΠΑΣΟΚ προς τη Ν.Δ. Και, βεβαίως, κατά μείζονα λόγο θα αποτελέσει τον καταλύτη για να εκπονηθεί ένα σχέδιο προγραμματικής συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ-ΚΙΝ.ΑΛ., που θα οδηγήσει διά της αναλογικής στην κατ’ ουσίαν συγχώνευση των δύο κομμάτων. Η δεύτερη μεταβολή της νέας εποχής θα είναι, λοιπόν, ως φαίνεται, η διάλυση του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου, η απόπειρα δημιουργίας αντι-μητσοτακικού μετώπου και η προοπτική ντε φάκτο συγχώνευσης ΣΥΡΙΖΑ-ΚΙΝ.ΑΛ.
• Η τρίτη μεγάλη μεταβολή κυοφορείται στο εσωτερικό της Ν.Δ. Ο χαρακτηριζόμενος από κάποιους «φιλελεύθερος εκπασοκισμός» της παράταξης -άνοιγμα στο προοδευτικό Κέντρο, κατά την επίσημη ορολογία-, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στα εθνικά θέματα και τις εξελίξεις στην Προανακριτική Επιτροπή, έχει ανοίξει την όρεξη σε παλαιές δυνάμεις να αξιοποιήσουν το κενό που πράγματι παρατηρείται στα δεξιά νώτα της παράταξης.
Όχι με επικεφαλής τις ίδιες δυνάμεις, αλλά αντιπροσώπους αυτών. Νεότερους και άφθαρτους βουλευτές. Με την πείρα του παλαιού, μπορώ να σας πω ότι διακρίνω υβριδικές προετοιμασίες. Εκπληκτικά βίντεο για το Προσφυγικό στο facebook από οργανωμένη ομάδα social media, διαρροές δυσαρέσκειας σε έντυπα, non paper με επιχειρήματα, ηχηρές απουσίες, απαιτήσεις για τη στάση του κόμματος σε κοινοβουλευτικές επιτροπές. Αθόρυβα στο παρασκήνιο έχει αναβιώσει εν μέρει -η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται ως φάρσα- η δηλητηριώδης και πνιγηρή ατμόσφαιρα της τριετίας ‘90-’93.
• Ο πρωθυπουργός, από την πλευρά του, ο οποίος δείχνει αποφασισμένος να συνεχίσει το τολμηρό άνοιγμα στο φιλελεύθερο Κέντρο και να κρατήσει τον διάλογο με τον Τσίπρα σε υψηλό επίπεδο, φαίνεται ότι λαμβάνει τα μέτρα του. Γι’ αυτό και μένουν ανοιχτές τόσους μήνες μετά τις εκλογές διάφορες δικαστικές εκκρεμότητες, που εμποδίζουν τις δυνάμεις που σας ανέφερα να πραγματοποιήσουν τα σχέδιά τους. Γι’ αυτό και κρατά ανοιχτή επικοινωνία με τις ιδρυτικές δυνάμεις της παράταξης. Γι’ αυτό και προσέχει για να έχει έτοιμα κοινοβουλευτικά μαξιλαράκια, είτε από το Κέντρο είτε από τη λάιτ Δεξιά, ως αναπληρώσεις για την περίπτωση «ξαφνικών» διαρροών. Η γνώμη μου είναι πως η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη. Είναι η φύση του σκορπιού. Θα δαγκώσει.
Αργά ή γρήγορα θα δαγκώσει. Είτε υπάρξουν «δικαιώσεις» είτε δεν υπάρξουν «δικαιώσεις» μέσω των γνωστών κοινοβουλευτικών διαδικασιών, η απλή αναλογική ενθαρρύνει ορισμένες δυνάμεις να αναζητήσουν τη δικαίωση και τη μεγάλη επιστροφή σε μια μελλοντική κάλπη μέσα από ένα δεξιό κόμμα «δορυφόρο», στο οποίο επικεφαλής θα είναι νέος βουλευτής. Με βασικό στόχο, τη συγκρότηση κυβέρνησης κεντροδεξιών δυνάμεων μέσα από εκλογές απλής αναλογικής, όχι από δεύτερες εκλογές. Με τελικό στόχο, να παρεμποδιστεί ο Κυριάκος να προκηρύξει δεύτερες εκλογές!
Ανώγια και κατώγια μπορούν να χτίζουν, βεβαίως, πολλοί σε αυτή τη ζωή. Το ερώτημα είναι μέσα από τι είδους εξελίξεις θα περάσει αυτή η σύγκρουση. Πολιτικές, δικαστικές ή άλλες. Το ζήτημα είναι, επίσης, πώς θα δαγκώσει ο σκορπιός. Μόνος ή και με άλλες δυνάμεις εκτός πολιτικής (αλλά, κατ’ ουσίαν, εντός αυτής), οι οποίες έχουν αντίστοιχες απαιτήσεις για δικαιώσεις; Αν προσέξουμε λίγο την επικαιρότητα και δούμε ποιοι πετροβολούν τον Μητσοτάκη και τον Τσίπρα εσχάτως, θα διαπιστώσουμε ότι το σενάριο της ακύρωσης αυτών των σχεδίων διά της μεγάλης συνεννόησης είναι υπαρκτό.
Δεν εννοώ, βεβαίως, συγκυβέρνηση και κυβέρνηση εθνικής ενότητας – προς Θεού. Τέτοιες καταστάσεις προκύπτουν μέσα από εθνικές τραγωδίες, και αυτό είναι το τελευταίο που ευχόμαστε. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, δεν θα έχουμε συνεννόηση, αλλά βίαιη μεταπολίτευση. Ως μεγάλη συνεννόηση θεωρώ τη σύνταξη ενός συμφώνου μη επίθεσης μεταξύ πρωθυπουργού και αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με αντικείμενο το ξεκαθάρισμα στα κόμματά τους μέχρι τις επόμενες εκλογές. Όποτε γίνουν. Αν χρειαστεί με λίστα, και με λίστα βεβαίως. Έχει ξανασυμβεί – το 1985.