Το 1985, όταν υπηρετούσα ως υπίλαρχος στις Σέρρες, έκανα μια έρευνα για το αντάρτικο στον Πόντο.
- Από τον Σάββα Καλεντερίδη
Στο πλαίσιο αυτής της έρευνας, επισκέφθηκα στο χωριό Σπουργίτης Κιλκίς μια εμβληματική φυσιογνωμία του ποντιακού αντάρτικου, τον περίφημο καπετάν Λαζίκ, που καταγόταν από τη Λαοδίκεια (Λαντίκ) που βρίσκεται στον νομό Αμισού, κοντά στα όρια με τον νομό Αμασείας. Ανάμεσα στα ερωτήματα που έκανα στον καπετάνιο του ποντιακού αντάρτικου ήταν και θέματα που αφορούσαν την Εθνική Αντίσταση και τον Εμφύλιο.
Ο καπετάν Λαζίκ ήταν στο εθνικό αντάρτικο στη διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης και με την πλευρά του κράτους στον Εμφύλιο. Σε κάποια αποστροφή της συνέντευξης μου επισήμανε ότι πάνω στο αδελφικό αίμα που χύθηκε και από τις δύο πλευρές -και στο Κιλκίς χύθηκε πολύ αίμα- χτίστηκαν πολλές πολιτικές καριέρες.
Μάλιστα, μου είπε για ένα περιστατικό που έγινε στο χωριό του, όταν ένας πολιτευτής επικαλούνταν το αίμα που έχυσαν οι κομμουνιστές για να πάρει ψήφους από τους ψηφοφόρους του χωριού. Τότε ο καπετάν Λαζίκ του είπε το αμίμητο, που έχει μείνει στην ιστορία: Ντερεντέν ψήφοι.
Τι σημαίνει αυτό; «Ντερέ» σημαίνει λάκκος, ρέμα. Εκεί, στους λάκκους, γίνονταν οι εκτελέσεις, εκεί χυνόταν τον αίμα των θυμάτων. Και με το προσφυές «ντερεντέν ψήφοι» ήθελε να ψέξει και να στηλιτεύσει όλους εκείνους τζογάρανε, ξύνοντας τις πληγές του Εμφυλίου.
Δυστυχώς, πάνω στο αίμα που χύθηκε και στις πληγές που άνοιξε ο Εμφύλιος, αλλά και η μετεμφυλιακή κατάσταση, χτίστηκαν και χτίζονται έως σήμερα καριέρες πολιτικών, καθηγητών πανεπιστημίου, λογοτεχνών, ηθοποιών, συνθετών, τραγουδιστών και σόι πάει το… βασίλειο.
Ιδιαίτερα από τη μία πλευρά -και δεν θέλω να την ονομάσω- πολλές φορές τα πιο ανήθικα και ποταπά στοιχεία της ελληνικής κοινωνίας φόρεσαν την προβιά του θύματος, του αδικημένου, του βασανισθέντος, του αντιστασιακού, για να κερδίσουν για τον εαυτό το λεγόμενο «ηθικό πλεονέκτημα», με τραγικά αποτελέσματα για την πατρίδα μας.
Ηθική κατάπτωση της κοινωνίας, εκμηδένιση πνευματικής και πολιτιστικής παραγωγής, πολιτική αλητεία, διαφθορά και όλα αυτά τα χαρακτηριστικά που μπορεί να διακρίνει κανείς στην «Ελλάς του Δυο Χιλιάδες», που τραγούδησε ο μεγάλος Στέλιος Καζαντζίδης, ο οποίος ποτέ δεν τζογάρισε στο αίμα του Εμφυλίου. Ίσα ίσα.
Αυτή η κατάσταση, η αναπαραγωγή φαινομένων του τύπου «ντερεντέν ψήφοι, καριέρα, βόλεμα κ.λπ.», δημιούργησε μια παράδοση στην Ελλάδα. Την παράδοση της αναπαραγωγής εμφυλιακών καταστάσεων. Τα είδαμε αυτά στη διάρκεια της κρίσης, τα βλέπουμε αυτές τις μέρες στη Λέσβο και τη Χίο.
Στο άρθρο μας της προηγούμενης Κυριακής λέγαμε ότι η Ελλάδα όχι μόνο κέρδισε, αλλά και κατοχύρωσε τον τίτλο τού «μη κράτους». Αυτά που είδαμε να συμβαίνουν στα δύο ακριτικά νησιά, δυστυχώς, δικαιώνουν τον τίτλο. ΜΑΤ εναντίον πολιτών, πολίτες εναντίον ΜΑΤ, εθνοφύλακες εναντίον ΜΑΤ και Ελληνικού Στρατού, εισβολή πολιτών σε ξενοδοχείο και ξυλοδαρμός των αστυνομικών, πολιορκία πολιτών σε στρατόπεδο και πόσα άλλα…
Δεν θα μπούμε στη λογική της επίρριψης ευθυνών. Περιγραφή της κατάστασης προσπαθούμε να κάνουμε. Και αναρωτιέται κανείς: Όλες οι χώρες έχουν σύνορα. Όλες οι χώρες έχουν γεωγραφικές ιδιαιτερότητες. Γιατί μόνο στην Ελλάδα το Προσφυγικό – Μεταναστευτικό έχει μετατραπεί σε ένα θέμα που μπορεί να αποσταθεροποιήσει και αυτήν και την επόμενη αλλά και τη μεθεπόμενη κυβέρνηση;
Γιατί μόνο στην Ελλάδα το Προσφυγικό – Μεταναστευτικό έχει μετατραπεί σε ένα θέμα που μπορεί να θέσει σε σκληρή δοκιμασία τη λειτουργία του κράτους και να αποσταθεροποιήσει την ίδια τη χώρα; Γιατί δεν συστρατεύονται ο πολιτικός κόσμος, τα κόμματα, η τοπική αυτοδιοίκηση, η κοινωνία, οι Ελληνες πολίτες, ούτως ώστε να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο και να μην είναι η Ελλάδα αιχμάλωτη της βούλησης του Ερντογάν και των κυκλωμάτων που κάνουν ανθρωποεμπόριο;
Δηλαδή, τι άλλο θα πρέπει να συμβεί; Δεν τους προβληματίζει όλους αυτούς το γεγονός ότι, όσο ήταν σε εξέλιξη οι συμπλοκές στη Μυτιλήνη, τουρκικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος ήταν ακριβώς πάνω από τα επεισόδια και κατέγραφε τα τεκταινόμενα; Δεν αναρωτιούνται τι κατέγραφε και γιατί; Δεν αντιλαμβάνονται ότι το ενδιαφέρον της Τουρκίας σχετίζεται με τα σχέδια που έχει διαχρονικά το τουρκικό κράτος για τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, που αναβαθμίστηκαν με το νέο δόγμα «Γαλάζια Πατρίδα»; Ως πότε το «ντερεντέν ψήφοι και καριέρες» θα καθορίζει την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα στην Ελλάδα, ακόμα και σε εθνικά θέματα, όπως έχει καταλήξει να είναι το Προσφυγικό – Μεταναστευτικό;
Είναι προφανές ότι κάτι πρέπει να γίνει στην πατρίδα μας. Μια δημοκρατική, μορφωτική, εκπαιδευτική, πατριωτική επανάσταση που θα εξαλείψει τον καιροσκοπισμό, την ανηθικότητα, τον εθνομηδενισμό και τη διαφθορά από την πολιτική, τη δικαιοσύνη, τον πολιτισμό, τα πανεπιστήμια και την παιδεία. Κάτι πρέπει να γίνει για να εξαλειφθεί το «ντερεντέν ψήφοι και καριέρα» από όλους τους προαναφερθέντες τομείς και από την ίδια την ελληνική κοινωνία, που αποκλεισμένη από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, όταν δεν συμμετέχει ενεργά στον «εμφύλιο» που ξεσπά κάθε τρεις και λίγο, παρακολουθεί από τους καναπέδες τον θάνατό της, που επέρχεται αργά αλλά σταθερά.
Έχουμε κάθε δικαίωμα αλλά και ιστορική υποχρέωση να αποτρέψουμε αυτήν τη… θανατηφόρο πορεία. Και δεν θα μας σώσει κανένας σωτήρας, κανένα νέο κόμμα, αν δεν αλλάξουμε το ολιγαρχικό πολίτευμα που έχουμε σήμερα με την πραγματική δημοκρατία, όπου οι πολίτες θα αποφασίζουν και θα έχουν την ευθύνη των αποφάσεών τους.
Αν αξίζει να παλέψει κανείς στην «Ελλάς του Δυο Χιλιάδες», είναι μια πρωτοβουλία που θα επιδιώξει την εγκαθίδρυση της πραγματικής δημοκρατίας στον τόπο που τη γέννησε. Και να μην ακούμε ότι αυτό δεν είναι δυνατόν τον 21ο αιώνα. Ισα ίσα, η τεχνολογική εξέλιξη όχι μόνο το επιτρέπει, αλλά και το απαιτεί.
Ας κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να έλθει επιτέλους η ώρα των πολιτών και να μπει επιτέλους τέλος στο «ντερεντέν ψήφοι» και στους αλληλοδιαδεχόμενους εμφυλίους.
