Όταν συστάθηκε η Προανακριτική για τη «σκευωρία» της Νοvartis, εξέφρασα αμέσως τον σκεπτικισμό μου για τις συνέπειες που θα έχουν για την εικόνα της Δικαιοσύνης η παρουσία και η κατάθεση τόσων εισαγγελέων ενώπιόν της.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Σήμερα, οκτώ μήνες μετά, και καθώς πλησιάζουμε στο τέλος της πρώτης φάσης, η πεποίθησή μου αυτή είναι εδραιωμένη. Αντιλαμβάνομαι τις εσωκομματικές ανάγκες που υπαγόρευσαν τη σύσταση αυτής της επιτροπής, αλλά από την πληροφόρηση που έχω μέχρι στιγμής το συμπέρασμα είναι το εξής: Η Δικαιοσύνη είναι στο εδώλιο. Όχι η πολιτική. Οι εισαγγελείς εξετέθησαν. Όχι οι υπουργοί. Και όταν με το καλό δοθούν στη δημοσιότητα τα πρακτικά των καταθέσεων των κορυφαίων εισαγγελικών λειτουργών που παρέλασαν ή θα παρελάσουν ενώπιόν της (Ράικου, Αγγελής, Τσατάνη, Αθανασίου, Δημητρίου, Κυβέλου, Τουλουπάκη), δεν θα καταλείπεται καμία αμφιβολία. Δεν παρεμβαίνει η πολιτική στη Δικαιοσύνη.
Η Δικαιοσύνη προσφέρεται για υποταγή στην πολιτική. Ενίοτε. Όχι πάντα. Αυτό είναι βεβαίως άδικο για δεκάδες έντιμους εισαγγελείς και δικαστικούς λειτουργούς, τη συντριπτική πλειονότητα, οι οποίοι, όταν ανεβαίνουν στην έδρα κάθε πρωί, υπηρετούν μέχρι κεραίας τον όρκο τους. Αλλά, δυστυχώς, αυτή είναι η εικόνα που καλλιεργεί η κορυφή της ηγεσίας τους στην Προανακριτική.
Δείτε τι έχει προκύψει από τη μέχρι τώρα λειτουργία της επιτροπής: Εισαγγελείς επισκέπτονται τα γραφεία υπουργών, ως μη όφειλαν. Ο Αγγελής επισκέφθηκε τον τέως υπουργό Δικαιοσύνης Καλογήρου. Η Ελένη Ράικου διατηρούσε κοινωνικές σχέσεις με τον αναπληρωτή υπουργό Παπαγγελόπουλο, τον οποίο επισκεπτόταν στο γραφείο του. Η Ελένη Τσατάνη επισκέφθηκε τον αναπληρωτή υπουργό στο γραφείο του για να του ζητήσει συμβουλές (!) σχετικά με τον χειρισμό της υπόθεσης Βγενόπουλου. Δεν είναι δουλειά των εισαγγελέων να πίνουν καφέ στα γραφεία υπουργών.
Διαπιστώθηκε επίσης -ακριβέστερα, καταγγέλθηκε από την τέως εισαγγελέα του Αρείου Πάγου- ότι τρεις εισαγγελείς παρακώλυσαν το έργο της Δικαιοσύνης. Η κυρία Ράικου κατηγγέλθη ότι ξέχασε να συσχετίσει έγγραφα-φωτιά που είχε στη διάθεσή της με καυτές δικογραφίες. Κατηγγέλθη ότι άφησε εκτεθειμένα σε ντουλάπια δίπλα στο φωτοτυπικό της Εισαγγελίας Διαφθοράς κρίσιμα στοιχεία για την υπόθεση Siemens. O αντιεισαγγελέας Αγγελής κατηγγέλθη ότι μετέβη στη Βιένη με «ειλημμένη απόφαση από την Αθήνα» να μην παραλάβει κρίσιμα στοιχεία που προθυμοποιήθηκαν να μας δώσουν οι Αμερικανοί. Ο εισαγγελέας Αγγελής κατηγγέλθη ότι εγκατέλειψε τις υποθέσεις Energa Power και παραδικαστικού. Ο εισαγγελέας Αθανασίου κατηγγέλθη ότι είπε ψέματα στην υπηρεσία του.
Ότι, ενώ διαβεβαίωσε τους προϊσταμένους πως μετέβη στη Χάγη σε συνάντηση εισαγγελέων για τα Panama Papers, στην πραγματικότητα δεν πήγε ποτέ. Ο εισαγγελέας Αθανασίου κατηγγέλθη ότι κρατούσε στο συρτάρι του τρία χρόνια δικογραφίες-φωτιά για offshore πολιτικών προσώπων. Η εισαγγελέας Δημητρίου χωρίς να κατονομάσει -με βάση όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα- υποστήριξε ότι η Νοvartis «αγκομάχησε», ότι κάποιοι «δεν ήθελαν να περπατήσει αυτή η υπόθεση». Μόνο τη φράση «πέμπτη φάλαγγα» δεν είπε η γυναίκα.
Ο κατάλογος με τις δυσάρεστες διαπιστώσεις δεν τελειώνει εδώ όμως. Από τις καταθέσεις διαπιστώθηκε ότι εισαγγελικοί λειτουργοί λάμβαναν ποσά από τη Νοvartis με εμβάσματα από την Ελβετία, τα οποία κατέληγαν απευθείας σε τραπεζικούς λογαριασμούς που διατηρούσαν στο όνομά τους! Διαπιστώθηκε ότι πολλοί εισαγγελικοί λειτουργοί είχαν επιλεκτική μνήμη. Κατήγγειλαν παρεμβάσεις στο έργο τους από τον αναπληρωτή υπουργό Δικαιοσύνης τρία χρόνια μετά την πραγματοποίησή τους, ενώ το σωστό θα ήταν να υποβάλουν αναφορά την επομένη της παρέμβασης, αν έγινε. Άλλο να συντάσσεις αναφορά την επόμενη στιγμή που πολιτικός σε απειλεί ότι «δεν θα κάνει Χριστούγεννα η οικογένειά σου» και άλλο να το θυμάσαι έπειτα από χρόνια και επ’ ευκαιρία. Άλλο να καταγγέλλεις την επόμενη στιγμή ότι υπουργός μού ζήτησε να κατασκευάσω στοιχεία κατά αντιφρονούντος δημοσιογράφου και άλλο να το θυμάσαι χρόνια αργότερα.
Από όσα κατατέθηκαν διαπιστώθηκε και κάτι ακόμη εξαιρετικά δυσάρεστο επίσης. Οι θεσμοί είναι γεμάτοι από «Εφιάλτες». Όταν διεξάγεται έρευνα για μια μεγάλη υπόθεση από την οποία κρίνεται όχι μόνο η παραπομπή πολιτικών προσώπων αλλά και το ποσό που θα αξιώσει από την εταιρία ως αποζημίωση το Ελληνικό Δημόσιο, αυτό που περιμένεις είναι πως όλοι οι θεσμοί βρίσκονται από την ίδια όχθη του ποταμού: δικαστές, εισαγγελείς, αστυνομικοί, πραγματογνώμονες, ΜΜΕ.
Εδώ όμως τι κατηγγέλθη ότι συνέβη; Ανώτατοι δικαστικοί και ανώτατοι αστυνομικοί πίεζαν από την αρχή την εισαγγελέα του Αρείου Πάγου να τους αποκαλύψει τα ονόματα των προστατευόμενων μαρτύρων. Για λογαριασμό ποίων άραγε; Προστατευόμενοι μάρτυρες (Μανιαδάκης) αποκάλυψαν ότι επίορκοι αστυνομικοί τούς ενημέρωναν για καταθέσεις άλλων μαρτύρων που τους αφορούσαν. Γιατί άραγε; ΜΜΕ ενεφάνισαν τα διαμερίσματα όπου εξετάζονται μυστικώς οι προστατευόμενοι μάρτυρες κατά τη διεθνή πρακτική ως… γιάφκες. Γιατί άραγε;
Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει κάποιος είναι ότι οι θεσμοί στην πατρίδα μας είναι διάτρητοι. Και αυτό ανοίγει ορέξεις και αποθρασύνει. Ο όποιος πολιτικός, επιχειρηματίας ή άλλος αυτό που ζυγίζει, όταν αποφασίζει να διαφθαρεί, δεν είναι το ύψος της ποινής, αλλά η πιθανότητα συλλήψεως και μακράς παραμονής του στη φυλακή. Τέτοια πιθανότης απεδείχθη ότι δεν υπάρχει. Κανείς πολιτικός ή επιχειρηματίας δεν σάπισε στη φυλακή.
Η διακύμανση της παραμονής στη χειρότερη περίπτωση είναι από 18 μήνες έως 5 χρόνια, βάσει γνωστών υποθέσεων. Μετά καθείς είναι ελεύθερος να απολαύσει τους καρπούς της διαφθοράς του. Και δεν υπάρχει πιθανότης μακράς παραμονής στη φυλακή, διότι από της ενάρξεως μιας δικαστικής έρευνας έως την παραπομπή στο ακροατήριο μεσολαβούν δεκάδες στάδια, κατά τη διάρκεια των οποίων όποιος κατηγορούμενος έχει χρήματα και άκρες στο σύστημα μπορεί άνετα να υπονομεύσει από μέσα την έρευνα, μαθαίνοντας εγκαίρως κρίσιμα στοιχεία από αστυνομικούς, αποδιοργανώνοντας τους δικαστές με αναφορές, στρέφοντας δικαστές κατά δικαστών κ.λπ.
Μια μεγάλη παρέα δεν είναι η Ελλάς; Το μέγα πολιτικό έγκλημα που διέπραξε ο ΣΥΡΙΖΑ στη συγκεκριμένη υπόθεση κατά τη γνώμη μου, με βάση όλη την πληροφόρηση που έχω έως τώρα, είναι ότι επιχείρησε να ιδιοποιηθεί τα αποτελέσματα της επίμονης δικαστικής έρευνας. Επιχείρησε να εμφανιστεί ότι αυτός ασκεί τις διώξεις -«με εντολή πρωθυπουργού»- και ότι ικανοποιεί το περί δικαίου αίσθημα. Και κατά τούτο υπονόμευσε την έρευνα. Αυτοί που δήλωναν ότι «για να κερδίσουμε εκλογές πρέπει να βάλουμε κανέναν φυλακή», εκείνοι που επισκέπτονταν τον Άρειο Πάγο μέρα μεσημέρι για να ενημερωθούν για την πορεία της έρευνας και αυτός που συγκάλεσε σύσκεψη στο Μαξίμου για να χειριστεί επικοινωνιακά δικαστική υπόθεση, όλοι αυτοί απεδείχθησαν οι καλύτεροι συνήγοροι υπερασπίσεως των κατηγορουμένων. Τους προσέφεραν τεράστια υπηρεσία. Και παραγγελία να τους είχαν κάνει, δεν θα είχαν σημειώσει τέτοια επιτυχία.
Η βλακεία και η ανοησία μετά την εμπειρία της Νovartis θα έπρεπε να νομοθετηθούν ως βαρύτατο ποινικό αδίκημα. Mε βασικό κατηγορούμενο βλακείας τον επιπόλαιο και πολυπράγμονα Δημήτρη Παπαγγελόπουλο, ο οποίος με 600.000 ευρώ καταθέσεις στο «πόθεν έσχες» του κινδυνεύει να παραπεμφθεί στο Ειδικό Δικαστήριο ως… εκβιαστής και… αρχηγός συμμορίας. Ενώ οι συμμορίτες είναι έξω.
Η διαπίστωση όμως αυτή δεν αλλάζει το βασικό συμπέρασμα. Ο μεγάλος χαμένος από τη λειτουργία της Προανακριτικής Επιτροπής δεν είναι η πολιτική, τα άπλυτα της οποίας γνωρίζουμε επαρκώς. Μεγάλος χαμένος είναι η Δικαιοσύνη, τα άπλυτα της οποίας μάθαμε. Έχουν πολλή υγρασία οι θεσμοί. Απαιτείται κάθαρση.
