Όπως η στιγμή που αποφασίσθηκε να μην σταματήσουμε στη Σμύρνη και να προχωρήσουμε προς την Άγκυρα. Παίζουμε με την τύχη μας.
Γράφει ο Δημήτρης Τζιώτης*
Αν αναλογιστούμε τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο, η κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα είναι ένα θαύμα. Η επιστήμη υπερίσχυσε των δοξασιών και της μικροπολιτικής και η κοινωνία ενώθηκε για ένα σκοπό, οδηγώντας στα εξαιρετικά αποτελέσματα της πρώτης φάσης αντιμετώπισης της πανδημίας.
Το τελευταίο διάστημα όμως, αυτή η ισορροπία δυνάμεων μοιάζει να ανατρέπεται. Τα οικονομικά και κομματικά συμφέρονται φαίνεται ότι σταδιακά επικρατούν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για το δεύτερο στάδιο διαχείρισης της κρίσης. Οι διθυραμβικές εντυπώσεις που καλλιεργούνται ανατρέπουν και αντικαθιστούν την αναγκαιότητα συνέχισης του κλίματος συλλογικής ευθύνης, με μία επικοινωνιακή αίσθηση αισιοδοξίας και διακοπών. Για άλλη μια φορά, κινδυνεύουμε να χύσουμε την καρδάρα με το γάλα. Φοβάμαι την ύβρι. Γιατί έχουμε ζήσει τραγωδίες. Μακάρι να κάνω εγώ λάθος.
Ιστορικά, σε όλες τις μεγάλες κρίσεις που αντιμετώπισε η χώρα, προτάχθηκε το προσωπικό και κομματικό συμφέρον έναντι του δημοσίου και του εθνικού. Η επικράτηση αυτού του modus operandi oδήγησε στην κατασκευή μιας εσωτερικής ψευδαίσθησης στην αρχική περίοδο κάθε κρίσης και στο διαχωρισμό της Ελλάδας από την πραγματικότητα του έξω κόσμου. Η ψευδεπίγραφη αυτή αρχική αισιοδοξία ήταν η αιτία του μεγάλου λάθους που έγινε κάθε φορά στη διαχείρισή της. Με αποτέλεσμα, η πατρίδα μας να πληρώσει, τελικά, το μεγαλύτερο τίμημα από κάθε άλλη χώρα.
Σχετικά πρόσφατα, όταν ξέσπασε η παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση, η κυβέρνηση διαβεβαίωνε ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι υγιές, ασφαλές και ανθεκτικό στους κραδασμούς, ενώ η αντιπολίτευση ισχυριζόταν ότι λεφτά υπάρχουν. Τελικά, ενώ στις άλλες χώρες η διάρκεια της κρίσης ήταν διετής, στη δική μας κράτησε δέκα χρόνια.
Στις 20 Μαϊου 2020 καταγράφηκε ο μεγαλύτερος ημερήσιος αριθμός κρουσμάτων του κορονοϊού SARS-CoV-2 σε όλο τον κόσμο. Τα κρούσματα στη Βραζιλία, το Μεξικό και τη Χιλή, παρότι ο καιρός είναι ζεστός, συνεχώς αυξάνονται.
Την ίδια μέρα, στη χώρα μας ανακοινώθηκαν μόλις 10 νέα κρούσματα και ένας επιπλέον θάνατος. Σε θεωρητικό επίπεδο, εάν η Ελλάδα δεν ανοίξει τα σύνορά της, θα έχουμε αποφύγει τον πόλεμο.
Με αυτά τα δεδομένα, η Ελλάδα επέλεξε να αλλάξει την επιτυχημένη στρατηγική που εφάρμοσε μέχρι σήμερα και να προβάλει πανηγυρικά την έναρξη της τουριστικής περιόδου, χωρίς καν να είναι υποχρεωτικά τα τεστ για τους επισκέπτες. Κι ενώ για την προστασία των πολιτών, η απόσταση ανάμεσα στις ομπρέλες των παραλιών απαγορεύεται να είναι μικρότερη από 4 μέτρα, με μία εντελώς αντίστροφη λογική, επιτρέπεται η μηδενική απόσταση μεταξύ των επιβατών στους κλειστούς χώρους των αεροπλάνων.
Την επόμενη μέρα, ο λοιμωξιολόγος Σωτήρης Τσιόδρας ανακοίνωσε πως το δεύτερο κύμα του ιού είναι βέβαιο. Σαν να μην διασφαλίζουν τίποτα όλα αυτά τα soft πρωτόκολλα που υποτίθεται ότι θα εφαρμοσθούν για να μας προστατέψουν.
Η μεγάλη εικόνα, ανάμεσα στο πρώτο και το δεύτερο στάδιο χαρακτηρίζεται από μία στρατηγική αντίφαση. Ενώ στην πρώτη φάση δόθηκε προτεραιότητα στην προστασία της ανθρώπινης ζωής, στη φάση που διανύουμε φαίνεται ότι η διασφάλιση της υγείας των Ελλήνων πολιτών περνάει σε δεύτερη μοίρα. Σαν να μην είναι ελληνικό αυτό το νέο σχέδιο. Δεν έχει την ανθρωπιά του προγράμματος αντιμετώπισης της πρώτης φάσης. Μοιάζει σαν να μας το επιβάλλουν κάποιοι άλλοι. Είναι ένα σχέδιο για να κάνει restart η ελληνική οικονομία ή – όπως έγινε με τα μνημόνια – θα πάρουν όλο το ρίσκο οι Έλληνες για να σωθούν οι γερμανικοί κολοσσοί που καταρρέουν;
Το πρόγραμμα που παρουσιάσθηκε για την τουριστική οικονομία δεν έχει ως προϋπόθεση τη διασφάλιση της αποτροπής μετάδοσης του ιού στους Έλληνες πολίτες. Ουσιαστικά, δεν παρουσιάσθηκε καμία ολοκληρωμένη στρατηγική, παρά μόνο μέτρα για την υποχρεωτική εφαρμογή μιας μονοδιάστατης απόφασης. Μία τακτική επιλογή, σε αξιακή και λογική αντίθεση με όσα θετικά στοιχεία αποκομίσαμε μέχρι σήμερα.
Τα στρατηγικά πλεονεκτήματα της χώρας δεν αξιοποιούνται και δεν τίθενται ποσοτικοί στόχοι, οικονομικοί και υγειονομικοί, ώστε να μπορεί να αξιολογηθεί.
Σε ποιοτικό επίπεδο, είναι μονοδιάστατο και γενικευμένο, ενώ δεν εξειδικεύεται σε τοπική βάση, όπου η σημασία του τουρισμού για τους κατοίκους της κάθε περιοχής δεν έχει την ίδια αξία.
Εν κατακλείδι, δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη τις κατά τόπους διαφορετικές προτεραιότητες των πολιτών σε κάθε ξεχωριστό τόπο και το αναφαίρετο δικαίωμά τους στην απόλυτη προστασία της ανθρώπινης ζωής. Ανοίγει τον ασκό του Αιόλου. Σαν να μην υπάρχει καμία άλλη εναλλακτική επιλογή.
Γιατί αποφασίσθηκε ξαφνικά να αλλάξουμε Στρατηγική και να ρισκάρουμε τόσο πολύ; Σε μία από τις πιο παράξενες εποχές που έχει ζήσει η ανθρωπότητα. Εκτός και αν κάποιοι γνωρίζουν με βεβαιότητα ότι δεν χρειάζονταν όλα αυτά τα μέτρα γιατί προστατευόμαστε από το εμβόλιο κατά της φυματίωσης. Εάν αυτός ή κάποιος αντίστοιχος είναι ο λόγος που δικαιολογεί τα παρόμοια επιδημιολογικά χαρακτηριστικά των χωρών της περιοχής μας.
Η απόφαση αυτή μπορεί να καθορίσει για πάντα την ιστορία μας. Όπως η στιγμή που αποφασίσθηκε να μην σταματήσουμε στη Σμύρνη και να προχωρήσουμε προς την Άγκυρα. Παίζουμε με την τύχη μας. Ενώ κλείσαμε λόγω άγνοιας, ανοίγουμε έχοντας απόλυτη συναίσθηση της κατάστασης και εκ προθέσεως. Αν, παρ’ ελπίδα, κάτι γίνει και δεν πάει καλά, ποιος θα φταίει;
Πρωταρχικά, όπως όλα δείχνουν, η αποκαλούμενη κανονικότητα που μας οδήγησε στην πανδημία, δεν αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγή, αλλά τον επιδιωκόμενο στόχο. Για άλλη μια φορά, θα επαναλάβουμε τα ίδια. Θα συνεχίσουμε να προκαλούμε τη φυσική διαταραχή του πλανήτη, η οποία μπορεί να εκθρέψει κάθε μορφής ιούς και να τους στρέψει και πάλι εναντίον μας.
Ακόμα όμως και αν αυτή η λειτουργική επιστροφή αποτελεί για κάποιους πολιτική επιλογή και τον επόμενο σκοπό διαχείρισης της κρίσης, το πρόγραμμα εφαρμογής της στερείται κάθε ηθικής, επιστημονικής και λογικής βάσης.
Ασφαλής Ανάπτυξη
Το δικαίωμα κάθε ανθρώπου στη ζωή δεν είναι διαπραγματεύσιμο. Η μαζική επανέναρξη της τουριστικής βιομηχανίας σε όλη τη χώρα και το άνοιγμα των συνόρων στον τουρισμό, υπό συνθήκες παγκόσμιας πανδημίας, δεν επιτρέπεται να είναι μία ισοπεδωτική κυβερνητική απόφαση. Αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα κάθε τοπικής κοινωνίας να αποφασίσει, ανάλογα με τις διαθέσιμες υποδομές και τις ανάγκες της. Πρώτα η ανθρώπινη ζωή. Καμία θυσία. Κανένα ρίσκο. Αυτό το κριτήριο δεν μπορεί να αλλάζει και να μεταβάλλεται κατά το δοκούν.
Κανένας δεν έχει δικαίωμα να επιβάλλει τη βίαιη μαζική εισβολή τουριστών, υπό αυτές τις συνθήκες. Είναι ηθικά ανεπίτρεπτο. Η πράξη αυτή αποτελεί βίαιη καταπάτηση την στοιχειωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου. Μόνο οι κάτοικοι κάθε τόπου έχουν το δικαίωμα να αποφασίσουν για τη ζωή τους, των γονιών και των παιδιών τους.
Νησιά και χωριά χωρίς τις στοιχειώδεις υποδομές ενός συστήματος υγείας και με πληθυσμό που ανήκει κατά πλειοψηφία σε ομάδες υψηλού κινδύνου, είναι αδιανόητο να υποστούν αυτή τη δοκιμασία.
Τέλος, οι κάτοικοι των μεγάλων ηπειρωτικών πόλεων της Ελλάδας, στις οποίες κατοικεί το 70% του πληθυσμού, δεν έχουν κανένα λόγο να συνεχίσουν να βρίσκονται σε συνθήκες εφαρμογής αυστηρών πρωτοκόλλων, από τη στιγμή που ο κίνδυνος έχει σε μεγάλο βαθμό αποφευχθεί εάν δεν εισέλθουν μαζικά φορείς με κρούσματα από το εξωτερικό. Το καθημερινό οικονομικό και ψυχολογικό κόστος προστασίας από τον φόβο των εισερχόμενων κρουσμάτων για κάθε πολίτη και κάθε επιχείρηση είναι τεράστιο.
Ο τουρισμός δεν αποτελεί τον βασικό πυλώνα της παραγωγικής δραστηριότητας των μεγάλων πόλεων της ηπειρωτικής Ελλάδας και είναι έγκλημα να οδηγηθούν οι δημότες και οι κάτοικοί τους σε ένα νέο κύκλο της πανδημίας και οι οικονομίες τους σε ένα νέο lockdown. Οι κάτοικοι και οι επαγγελματίες της Αθήνας, εάν είχαν ολοκληρωμένη ενημέρωση για τους κινδύνους και δυνατότητα επιλογής, δεν θα αποφάσιζαν να ριψοκινδυνεύσουν την επιστροφή σε μια καραντίνα. Αντίστοιχη θα ήταν η απόφαση των δημοτών και των εταιριών σε πολλές άλλες πόλεις. Ο εξωτερικός τουρισμός στις μεγάλες πόλεις θα πρέπει να αφεθεί για μία επόμενη φάση, όταν όλα τα δεδομένα θα είναι ελεγχόμενα. Εναλλακτικά, μόνο σε επισκέπτες από χώρες με παρόμοια με την Ελλάδα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά και υποχρεωτικό τεστ για όλους.
Το μεγάλο στρατηγικό πλεονέκτημα της Ελλάδας, που τη διαφοροποιεί από οποιαδήποτε άλλη χώρα, είναι ότι διαθέτει πολλά νησιά με αεροδρόμια.
Στα νησιά αυτά, ο τουρισμός αποτελεί βασική παραγωγική δραστηριότητα. Επομένως, είναι πολύ πιθανόν οι κάτοικοί τους να επέλεγαν την έναρξη της τουριστικής περιόδου. Δικαίωμά τους, εάν δεν επιβαρύνουν τους υπολοίπους. Οι νέοι από άλλες πόλεις που θέλουν να εργασθούν σε αυτούς τους προορισμούς μπορούν να πάνε, αλλά με ειδικό πρωτόκολλο για την επιστροφή τους. Συνεπώς, οι πρώτοι πρροορισμοί που θα μπορούσαν να δέχονται εξωτερικό τουρισμό, με τα πρωτόκολλα που ανακοινώθηκαν και μόνο από χώρες με παρόμοια επιδημιολογικά χαρακτηριστικά, είναι τα μεγάλα νησιά που διαθέτουν αεροδρόμια.
Τα αεροδρόμια των δεκαπέντε αυτών νησιών δέχονται 15 εκατομμύρια περίπου επισκέπτες. Και μόνο αυτόν τον αριθμό να διασφαλίζαμε με απ’ ευθείας πτήσεις, θα έπρεπε να είμασταν ευχαριστημένοι. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι με αυτό το σχέδιο ο εντοπισμός των κρουσμάτων θα είναι πολύ ευκολότερος και άμεσος, η εξάπλωση του ιού πολύ δυσκολότερη και ο ενδεχόμενος κίνδυνος μιας καραντίνας περιορισμένος. Με τον τρόπο αυτό, το σύστημα υγείας χρειάζεται να θωρακιστεί μόνο σε 15 νησιά. Ενώ με το υπάρχον σχέδιο, πως είναι δυνατόν να θωρακιστεί ξαφνικά σε ένα μήνα όλη η Ελλάδα, για τη θεραπεία όχι μόνο των 10 εκατομμυρίων πολιτών της, αλλά και των διπλάσιων επισκεπτών;
Όλα τα υπόλοιπα μικρότερα νησιά και τα χωριά της ηπειρωτικής Ελλάδας, που δεν έχουν ούτε τις αναγκαίες υποδομές υγείας, να διαφυλαχθούν για τις διακοπές των Ελλήνων. Με πρώτη προτεραιότητα την ασφάλεια.
Για παράδειγμα, το δρομολόγιο του πλοίου Σύρος-Τήνος-Μύκονος να αλλάξει σε Σύρος-Τήνος-Πάρος. Στη Μύκονο θα κάνουν διακοπές οι ξένοι επισκέπτες, στη Σύρο, την Τήνο και την Πάρο οι Έλληνες. Οι Έλληνες παραθεριστές δεν θα μπορούν να πάνε μόνο σε 15 νησιά. Όλη η άλλη Ελλάδα θα είναι γι’ αυτούς ελεύθερη.
Για όσες τουριστικές περιοχές της βόρειας Ελλάδας εξαρτώνται άμεσα από τον τουρισμό, θα μπορούσε να επιτραπεί η άμεση και αποκλειστική αεροπορική και οδική σύνδεση με τις χώρες της Βαλκανικής, με τις οποίες έχουμε παρόμοια επιδημιολογικά χαρακτηριστικά. Ο αριθμός τους αθροίζει άλλα 8 εκατομμύρια επισκέπτες.
Με αυτά τα δεδομένα, το συνολικότερο όφελος ενός άλλου σχεδίου, με πρώτιστο σκοπό την Ασφαλή Ανάπτυξη, είναι πολύ μεγαλύτερο από το πιθανό κόστος εφαρμογής του. Ο συνολικός αριθμός των ξένων τουριστών μπορεί να έχει ως στόχο 25 εκατομμύρια επισκέπτες ή και περισσότερους με την κατάλληλη επικοινωνία.
Με αυτό το πρόγραμμα, οι Έλληνες πολίτες θα μπορέσουν όχι μόνο να επανεκκινήσουν απρόσκοπτα τις οικονομικές τους δραστηριότητες χωρίς τον κίνδυνο ενός νέου lockdown, αλλά να πάνε και διακοπές σε προφυλαγμένα νησιά και χωριά, χωρίς τον φόβο ενός νέου κύκλου πανδημίας από εισερχόμενα κρούσματα.
Τα συνολικά έσοδα της τουριστικής οικονομίας θα είναι μακροπρόθεσμα μεγαλύτερα, η Ελλάδα θα κατοχυρώσει προς αξιοποίηση το brand της ασφαλούς χώρας, ο κίνδυνος του πισωγυρίσματος σε έναν νέο κύκλο πανδημίας και ένα καταστροφικό για τη χώρα δεύτερο lockdown θα μειωθεί στο ελάχιστο δυνατό και ο σχεδιασμός για την ανάπτυξη θα προγραμματισθεί σε στέρεες βάσεις για την αύξηση των εσόδων με τον εορτασμό των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση το 2021.
*Ο Δημήτρης Τζιώτης – www.dimitristziotis.gr – είναι Σύμβουλος Στρατηγικής. Έχει εκπονήσει τη Στρατηγική Επικοινωνίας του Υπουργείου Τουρισμού που εφαρμόζεται από το έτος 2012 έως και σήμερα. Το τελευταίο του βιβλίο έχει τίτλο 2021 – Η Επανάσταση που δεν έγινε ποτέ.
Αναδημοσίευση άρθρου από το kourdistoportocali.com
