Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η εκ νέου ανάρτηση των δασικών χαρτών σε ολόκληρη τη χώρα, καθώς μέχρι το τέλος του μήνα αναμένεται να έχει αναρτηθεί το 100%.
Οι αναμορφωμένοι χάρτες, βέβαια, φέρνουν πολλούς πολίτες προ δυσάρεστων εκπλήξεων, καθώς διαπιστώνουν ότι η περιουσία τους αποτυπώνεται ως δάσος. Αρκετοί μάλιστα εξ αυτών διαπίστωσαν ότι δεν μπορούν να υποβάλουν αντιρρήσεις, καθώς αυτή η δυνατότητα παρέχεται μόνο για τα αναμορφωμένα τμήματα ενός χάρτη.
Όπως είναι λογικό, ήδη υπάρχουν έντονες αντιδράσεις, με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να διαμηνύει ότι γνωρίζει πολύ καλά τα ζητήματα που προκύπτουν για όσους ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας δεν προχώρησαν, στις προβλεπόμενες από τον νόμο προθεσμίες, σε υποβολή αντίρρησης κατά τη διαδικασία ανάρτησης των δασικών χαρτών και θα διασφαλίσει με κάθε νόμιμο τρόπο ότι δεν θα αδικηθεί ούτε ένας.
Ηδη, στο ΥΠΕΝ συστάθηκε ειδική ομάδα εργασίας με στόχο να εξετάσει όλα τα δεδομένα που προκύπτουν και να εισηγηθεί παρεμβάσεις. Το υπουργείο ετοιμάζει τρεις σημαντικές πρωτοβουλίες για την επίλυση των ζητημάτων που αφορούν τους δασωμένους αγρούς, τις εκχερσωμένες εκτάσεις και το ιδιοκτησιακό καθεστώς.
Το πρώτο βήμα
Τι πρέπει να κάνουν, όμως, οι πολίτες για να διασφαλίσουν την περιουσία τους; Κατ’ αρχάς, να ενημερωθούν για την ανάρτηση του δασικού χάρτη στην περιοχή που τους ενδιαφέρει.
Τις πληροφορίες αυτές μπορούν να τις αντλήσουν:
- από τον ιστότοπο του Ελληνικού Κτηματολογίου
- από την αρμόδια Διεύθυνση Δασών, στην έδρα της οποίας αναρτάται, σε εμφανή θέση, η απόφαση ανάρτησης του δασικού χάρτη
- από τους δήμους και τα κοινοτικά καταστήματα, στην έδρα των οποίων αναρτάται, σε εμφανή θέση, η απόφαση ανάρτησης του δασικού χάρτη
- από την ιστοσελίδα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης
- από την ιστοσελίδα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Σημειώνεται πως ο δασικός χάρτης αναρτάται αποκλειστικά ηλεκτρονικά στον ιστότοπο του Ελληνικού Κτηματολογίου, μετά την έκδοση της σχετικής απόφασης της αρμόδιας τοπικής Διεύθυνσης Δασών.
Τι να ελέγξετε
Κατά τη διάρκεια της ανάρτησης θα πρέπει να ελέγξουν αν το ακίνητό τους έχει συμπεριληφθεί σε περιοχή δασικού ή χορτολιβαδικού χαρακτήρα. Επισημαίνεται ότι τα όρια των δημοτικών ενοτήτων στον δασικό χάρτη δεν ταυτίζονται απαραίτητα με τα διοικητικά όρια. Άρα, συστήνεται να ελέγχουν τον δασικό χάρτη ακόμα και των γειτονικών περιοχών, ιδιαίτερα, δε, αν η έκταση που τους ενδιαφέρει βρίσκεται κοντά σε όρια δήμου ή νομού.
Αν κάποιος ελέγξει τον δασικό χάρτη και συμφωνεί με τον χαρακτηρισμό μιας έκτασης, δεν χρειάζεται να προβεί σε καμιά περαιτέρω ενέργεια. Αν δεν συμφωνεί με τον χαρακτηρισμό μιας έκτασης και αμφισβητεί τον χαρακτήρα της (ή τμήματος αυτής), όπως έχει αποδοθεί στον δασικό χάρτη, έχει τη δυνατότητα να υποβάλει αποκλειστικώς ηλεκτρονικά αντιρρήσεις στον ιστότοπο του Ελληνικού Κτηματολογίου, καταβάλλοντας το σχετικό ειδικό τέλος.
Στην περίπτωση που δεν απαιτείται καταβολή τέλους, οι αντιρρήσεις υποβάλλονται στο Σημείο Υποστήριξης Ανάρτησης Δασικών Χαρτών (ΣΥΑΔΧ). Επίσης, υπάρχει η επιλογή (για κάποιες περιπτώσεις) να υποβάλει, ατελώς, ηλεκτρονικά αίτηση διόρθωσης προδήλου σφάλματος στον ιστότοπο του Ελληνικού Κτηματολογίου ή αυτοπροσώπως στην αρμόδια Διεύθυνση Δασών.
Ποιοι έχουν δικαίωμα να υποβάλουν αντίρρηση
Αντιρρήσεις μπορούν να υποβάλουν φυσικά και Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου, καθώς και το Ελληνικό Δημόσιο και οι οικείοι ΟΤΑ πρώτου και δευτέρου βαθμού, εφόσον επικαλούνται για τη θεμελίωση του έννομου συμφέροντός τους εμπράγματα ή ενοχικά δικαιώματα στις περιληφθείσες στον αναρτηθέντα δασικό χάρτη δασικές, χορτολιβαδικές και βραχώδεις ή πετρώδεις εκτάσεις.
Αντιρρήσεις ειδικά κατά της παράλειψης να περιληφθεί στον δασικό χάρτη ορισμένη δασικού χαρακτήρα ή χορτολιβαδική ή βραχώδης ή πετρώδης έκταση μπορεί να υποβάλουν κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο και, ιδίως, οι ΟΤΑ πρώτου και δεύτερου βαθμού, στα διοικητικά όρια των οποίων υπάγεται η έκταση, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και άλλα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, στους σκοπούς των οποίων περιλαμβάνεται η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Οι αντιρρήσεις αφορούν αποκλειστικά και μόνο την αμφισβήτηση του χαρακτήρα και της μορφής των εμφανιζόμενων στον χάρτη εκτάσεων, της ορθής απεικόνισης, εφαρμογής και ισχύος των πράξεων της διοίκησης και της σύννομης αλλαγής χρήσης αυτών.
Τα βήματα για την υποβολή αντίρρησης
Οι αντιρρήσεις υποβάλλονται αποκλειστικά και μόνο ηλεκτρονικά, μέσω της διαδικτυακής εφαρμογής στον ιστότοπο του Ελληνικού Κτηματολογίου. Η σύνδεση στην εφαρμογή γίνεται καταχωρίζοντας τους προσωπικούς κωδικούς TAXISnet. Ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να συμπληρώσει τα προσωπικά στοιχεία και τα στοιχεία επικοινωνίας.
Μέσω της διαδικτυακής εφαρμογής, έχει τη δυνατότητα να υποδείξει τις γεωγραφικές συντεταγμένες των κορυφών του πολυγώνου/γεωτεμαχίου που περικλείει τη συγκεκριμένη έκταση (και όχι ολόκληρη την ιδιοκτησία), της οποίας αμφισβητεί τον χαρακτήρα, όπως εμφανίζεται στην ανάρτηση.
Στη συνέχεια, πρέπει να συλλέξει τα έγγραφα που τεκμηριώνουν την αντίρρηση. Αντίγραφα αυτών υποβάλλονται στο τοπικό Σημείο Υποστήριξης Ανάρτησης Δασικού Χάρτη (ΣΥΑΔΧ). Τα έγγραφα δεν επισυνάπτονται ηλεκτρονικά κατά την υποβολή της αντίρρησης. Ακολουθεί η πληρωμή του ειδικού τέλους για την υποβολή αντιρρήσεων (εφόσον απαιτείται) και η αντίρρηση αποθηκεύεται προσωρινά.
Ύστερα από χρονικό διάστημα μερικών ημερών, αφού ταυτοποιηθεί η πληρωμή, η αντίρρηση λαμβάνει αριθμό πρωτοκόλλου (οριστική υποβολή) και μπορεί ο πολίτης από την εφαρμογή να αποθηκεύσει και να εκτυπώσει το σχετικό Αποδεικτικό Υποβολής Αντιρρήσεων. Σημειώνεται πως, για κάθε αυτοτελή έκταση της οποίας αμφισβητεί κάποιος τον χαρακτήρα που έχει αποδοθεί στον δασικό χάρτη, θα πρέπει να υποβληθεί ξεχωριστή αντίρρηση.
Τα απαραίτητα δικαιολογητικά
Ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να προσκομίσει απαραιτήτως κάποια στοιχεία, προκειμένου να γίνει δεκτή η αντίρρησή του.
Ειδικότερα:
- Αντίγραφο του αποδεικτικού υποβολής αντιρρήσεων (εκδίδεται από την εφαρμογή της Ηλεκτρονικής Υποβολής Αντιρρήσεων).
- Ατομικά στοιχεία. Απλό φωτοαντίγραφο ταυτότητας ή διαβατηρίου. Στην περίπτωση νομικών προσώπων είναι απαραίτητη η επισύναψη καταστατικού ίδρυσης/σύστασης.
- Στοιχεία της αντίρρησης. Υπογεγραμμένο το αντίγραφο της αντίρρησης, όπως αυτό παράγεται από τη διαδικτυακή εφαρμογή Ηλεκτρονικής Υποβολής Αντιρρήσεων, αφού λάβει αριθμό πρωτοκόλλου. Αντίγραφο του Αποδεικτικού Πληρωμής του αναλογούντος ειδικού τέλους.
- Έγγραφα που θεμελιώνουν το έννομο συμφέρον για την υποβολή αντίρρησης. Δημόσια έγγραφα σε απλά φωτοαντίγραφα (π.χ. συμβολαιογραφικά έγγραφα, δικαστικές αποφάσεις, παραχωρητήρια, πράξεις τακτοποίησης, αποφάσεις αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, κ.λπ.) που αφορούν: 1) Εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα, όπως κυριότητα, υποθήκη και δουλείες (προσωπικές δουλείες: επικαρπία, οίκηση / πραγματικές δουλείες: δουλεία οδού, ξύλευσης, βοσκής, άντλησης ύδατος κ.λπ.). 2) Ενοχικά δικαιώματα, όπως μίσθωση, επίμορτη αγροληψία, χρονομεριστική μίσθωση, προσύμφωνο πώλησης – δωρεάς ακινήτου, κ.ά. Επισημαίνεται ότι για μίσθωση ακινήτου θα πρέπει να προσκομίσετε συμβολαιογραφικό έγγραφο που μεταγράφεται στο Υποθηκοφυλακείο, ενώ για προσύμφωνο δωρεάς ακινήτου θα πρέπει να προσκομιστεί συμβολαιογραφικό έγγραφο. Επίσης, αντίγραφο του εντύπου Ε9 της δήλωσης στοιχείων ακινήτων που υποβάλλεται στη ΔΟΥ, εφόσον από αυτό προκύπτει η ταυτότητα του ακινήτου.
Για την τεκμηρίωση της αντίρρησης μπορεί κάποιος να υποβάλει επιπρόσθετα στοιχεία, όπως, για παράδειγμα, διοικητικές πράξεις, βεβαιώσεις αρμόδιων υπηρεσιών, αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις, οικοδομική άδεια, φωτοερμηνείες, τεχνικές εκθέσεις κ.λπ. Τα στοιχεία αυτά μπορούν να συμπεριληφθούν στον αρχικό φάκελο ή να κατατεθούν συμπληρωματικά.
Τα δικαιολογητικά υποβάλλονται με δύο τρόπους:
- Ταχυδρομικά ή με courier αποστέλλονται το αργότερο εντός 10 ημερών από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής αντιρρήσεων, με συστημένη επιστολή προς το αρμόδιο Σημείο Υποστήριξης Ανάρτησης Δασικών Χαρτών (ΣΥΑΔΧ). Στον φάκελο αποστολής αναγράφoνται υποχρεωτικά το όνομα του ενδιαφερομένου και ο αριθμός πρωτοκόλλου των αντιρρήσεων που υποβάλατε ηλεκτρονικά. Ως ημερομηνία αποστολής θεωρείται η ημερομηνία που αναγράφεται στη σφραγίδα κατάθεσης στο ταχυδρομείο.
- Αυτοπροσώπως ή μέσω τρίτου στο αρμόδιο ΣΥΑΔΧ, κατόπιν σχετικής επικοινωνίας (μόνο με ραντεβού). Μετά το τέλος της προθεσμίας υποβολής αντιρρήσεων, ο ενδιαφερόμενος θα ενημερωθεί από την αρμόδια Διεύθυνση Δασών για την ημερομηνία εξέτασης της αντίρρησης.
Ειδικό τέλος αντίρρησης και εξαιρέσεις
Για την υποβολή αντίρρησης ενδέχεται να καταβληθεί σχετικό τέλος, το ύψος του οποίου εξαρτάται από την έκταση της περιοχής της οποίας αμφισβητείται ο χαρακτηρισμός. Συγκεκριμένα: έως και 100 τ.μ. – 10 ευρώ, έως και 1.000 τ.μ. – 40 ευρώ, από 1 έως 5 στρέμματα – 90 ευρώ, από 5 έως 10 στρέμματα – 180 ευρώ, από 10 έως 20 στρέμματα – 350 ευρώ, από 20 έως 100 στρέμματα – 700 ευρώ, από 100 έως 300 στρέμματα – 1.400 ευρώ και πάνω από 300 στρέμματα – 3.300 ευρώ.
Το ειδικό τέλος υπολογίζεται αυτόματα από την εφαρμογή. Επισημαίνεται ότι, για να γίνει ο υπολογισμός του τέλους ορθά, χωρίς περιττή επιβάρυνση, θα πρέπει κατά την υποβολή της αντίρρησης να έχει κάποιος επιλέξει μόνο τα τμήματα της ιδιοκτησίας του για τα οποία επιθυμεί να επανεξεταστεί ο χαρακτηρισμός.
Το τέλος μπορεί να πληρωθεί με δύο τρόπους: κατά τη διάρκεια της υποβολής της αντίρρησης ηλεκτρονικά, με τη χρήση κάρτας, στο τελευταίο στάδιο της διαδικασίας, σε τραπεζικό κατάστημα ή μέσω web banking. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να καταχωριστεί με προσοχή ο 20ψήφιος κωδικός πληρωμής για να ταυτοποιηθεί η πληρωμή.
Από την καταβολή του ειδικού τέλους άσκησης αντιρρήσεων εξαιρούνται οι αντιρρήσεις που αφορούν:
- περιοχές που έχουν συμπεριληφθεί στον δασικό χάρτη ως δασικές, λόγω μη αποτύπωσης του περιγράμματος των εγκεκριμένων ορίων οικισμών και των εγκεκριμένων ορίων πολεοδομικών μελετών ή ρυμοτομικών σχεδίων,
- εκτάσεις που αντιστοιχούν στο όριο αρτιότητας κατά τον χρόνο έκδοσης της σχετικής οικοδομικής άδειας και εντάσσονται στην προηγούμενη περίπτωση,
- περιοχές που εμφανίζονται ως δασικές στη φωτοερμηνεία της παλαιότερης αεροφωτογράφησης, αλλά περιλαμβάνονται σε κληροτεμάχια εποικιστικών εκτάσεων ή αναδασμού,
- περιοχές που εμφανίζονται ως χορτολιβαδικές ή βραχώδεις ή πετρώδεις, είτε κατά την παλαιότερη είτε κατά την πρόσφατη αεροφωτογράφηση, αλλά περιλαμβάνονται σε περιοχές εποικιστικών εκτάσεων ή αναδασμού,
- περιοχές για τις οποίες έχουν εκδοθεί τελεσίδικες πράξεις χαρακτηρισμού από την αρμόδια Δασική Υπηρεσία (άρθρο 14 του ν. 998/1979), οι οποίες εκ παραδρομής δεν απεικονίζονται στους αναρτημένους δασικούς χάρτες,
- περιοχές με εκκρεμείς αιτήσεις για έκδοση πράξης χαρακτηρισμού και υποθέσεις που υπόκεινται στη διαδικασία αυτή.
Επίσης, δεν υποβάλλεται τέλος από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης (π.χ., υπουργεία) και από Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ Βαθμού (Περιφερειακές Ενότητες, δήμοι). Οι αντιρρήσεις χωρίς τέλος υποβάλλονται μόνο στα ΣΥΑΔΧ.
Εκκρεμείς αντιρρήσεις
Οι εκκρεμείς αντιρρήσεις, που ικανοποιούνται πλέον μέσω της αναμόρφωσης του δασικού χάρτη με τον ν. 4685/20, τίθενται στο αρχείο. Οι υπόλοιπες εκκρεμείς αντιρρήσεις παραπέμπονται στις νέες Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ), δεχόμενες συμπλήρωση με νέα δικαιολογητικά από τους πολίτες. Παράλληλα, οριοθετούνται ευρύτερα οι περιοχές που δέχθηκαν αιτήσεις αναμόρφωσης, ώστε να τεθούν εκ νέου στη διαδικασία υποβολής αντιρρήσεων από τους πολίτες.
Οι αιτήσεις αναμόρφωσης που δεν εξετάστηκαν ή δεν ικανοποιήθηκαν από την οικεία Δασική Υπηρεσία μετατρέπονται ατελώς σε αντιρρήσεις και αποστέλλονται για εξέταση στις ΕΠΕΑ. Επίσης, διορθώνονται αυτοδίκαια τα πρόδηλα σφάλματα με θετικό για τον πολίτη περιεχόμενο, ενώ τα υπόλοιπα παραπέμπονται ατελώς στις νέες ΕΠΕΑ για εξέταση ως αντιρρήσεις.
Η Αίτηση Διόρθωσης Πρόδηλου Σφάλματος
Η Αίτηση Διόρθωσης Πρόδηλου Σφάλματος είναι μια διαδικασία με την οποία μπορεί κάποιος να αιτηθεί τη διόρθωση συγκεκριμένων κατηγοριών σφαλμάτων του δασικού χάρτη ατελώς. Οι αιτήσεις αυτές διορθώνουν προφανή σφάλματα τεχνικής φύσης ή φωτοερμηνείας, εξετάζονται σε υπηρεσιακό επίπεδο από τις τοπικές αρμόδιες Δασικές Υπηρεσίες και, εφόσον υπάρχει συμφωνία για το πρόδηλο του σφάλματος, γίνεται η σχετική διόρθωση.
Οι Αιτήσεις Διόρθωσης Πρόδηλου Σφάλματος δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται στις περιπτώσεις ουσιαστικής αμφισβήτησης του δασικού χαρακτήρα μιας περιοχής, αλλά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι μια Αίτηση Διόρθωσης Πρόδηλου Σφάλματος δεν εμπίπτει στις συγκεκριμένες περιπτώσεις, δίνεται η δυνατότητα στον ενδιαφερόμενο να την υποβάλει ως αντίρρηση, πληρώνοντας και το τέλος που αναλογεί σε αυτήν.
Η Αίτηση Διόρθωσης Πρόδηλου Σφάλματος υποβάλλεται με δύο τρόπους: είτε ηλεκτρονικά, μέσω της ειδικής διαδικτυακής εφαρμογής στον ιστότοπο του Ελληνικού Κτηματολογίου, για όσο διάστημα διαρκεί η ανάρτηση των δασικών χαρτών, είτε αυτοπροσώπως στις τοπικές Διευθύνσεις Δασών (μόνο με ραντεβού). Η διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής, καθώς και τα απαραίτητα δικαιολογητικά είναι τα ίδια με αυτά της υποβολής αντιρρήσεων.
