Ως παράνομη, αντισυνταγματική και αντίθετη στο ενωσιακό δίκαιο, ζητεί η Βασιλική Θάνου να ακυρωθεί η πράξη διορισμού της νέας διοίκησης της Επιτροπή Ανταγωνισμού, με νέα προσφυγή της στο Συμβούλιο Επικρατείας. Ανάλογη αίτηση υπέβαλλε και πρώην αντιπρόεδρος της Αρχής Άννα Ντόκου. Οι δυο αιτούσες, δια του συνηγόρου τους καθηγητή Πάνου Λαζαράτου, στρέφονται κατά των υπ΄ αριθμ. 86330/29-8-2019 και 86332/29-8-2019 αποφάσεων του Υπουργού Ανάπτυξης με θέμα «Διορισμός Προέδρου στην Επιτροπή Ανταγωνισμού», με την οποία διορίσθηκε ως Πρόεδρος στην Επιτροπή Ανταγωνισμού ο Ιωάννης Λιανός και «Διορισμός Αντιπροέδρου στην Επιτροπή Ανταγωνισμού», με την οποία διορίσθηκε ως Αντιπρόεδρος στην Επιτροπή Ανταγωνισμού η Καλλιόπη Μπενετάτου του Ερρικογεράσιμου.
Η τέταρτη προσφυγή της
Ήδη εκκρεμεί η αίτηση ακύρωσης κατά των διαπιστωτικών πράξεων που Υπουργού Ανάπτυξης που θα συζητηθεί στις 6 Δεκεμβρίου 2019, ενώ αρνητική ήταν η απάντηση του Ανωτάτου Δικαστηρίου τόσο στην αίτηση προσωρινής διαταγής όσο και στην αίτηση αναστολής που είχαν υποβάλλει τόσο η κα Θάνου όσο και τα άλλα πρώην μέλη της Επιτροπής. Αυτή ουσιαστικά είναι η τέταρτη δικαστική μάχη που εκκινεί η επίτιμη πρόεδρος του Αρείου Πάγου.
Όπως αναφέρεται στην αίτηση: «οι προσβαλλόμενες πράξεις διορισμού νέου Προέδρου και Αντιπροέδρου στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, είναι παράνομες, στερούμενες νομίμου ερείσματος, και πάσχουν από πλημμελή και μη νόμιμη αιτιολογία. Συνεπεία τούτου, οι προσβαλλόμενες με την παρούσα αίτηση ακυρώσεως πράξεις, ερειδόμενες επί παράνομων διαπιστωτικών πράξεων, στερούνται νομίμου ερείσματος και είναι για τον λόγο αυτό παράνομες, καθώς και πλημμελώς και μη νομίμως αιτιολογημένες».
Πιο συγκεκριμένα: «…Η εφαρμογή του ασυμβιβάστου στις αιτούσες – ήδη υπηρετούντα πρόσωπα στην ως άνω ανεξάρτητη αρχή, αντίκειται προς το Σύνταγμα, το ενωσιακό δίκαιο και το νόμο, με συνέπεια οι εκδοθείσες κατ’ εφαρμογή και προς εκτέλεση της εν λόγω διατάξεως – και προσβληθείσες με την ως άνω αίτηση ακυρώσεως – διαπιστωτικές πράξεις αυτοδίκαιης έκπτωσης των αιτουσών από τη θέση τους στην Επιτροπή Ανταγωνισμού να τυγχάνουν παράνομες και ακυρωτέες.
«Δεν τηρούν την αρχή της αναλογικότητας»
Η επίμαχη νομοθετική διάταξη προκαλεί απότομη και δραματική μείωση του χρόνου της (αρχικής πενταετούς) θητείας των αιτουσών, οι οποίες υποχρεούνται, ενόψει της επίμαχης διατάξεως, να αποχωρήσουν από την κατεχόμενες από αυτές θέση λίγους μόνο μήνες μετά από τον διορισμό τους (μόλις επτά (7) μήνες μετά από τον διορισμό της πρώτης αιτούσας και είκοσι οκτώ (28) μήνες μετά από τον διορισμό της δεύτερης αιτούσας), χωρίς να προβλέπεται οποιοδήποτε μεταβατικό μέτρο για την προστασία της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης της ομαλούς ολοκληρώσεως της θητείας τους μετά πάροδο πέντε ετών από τον διορισμό τους (βλ. απόφαση του ΔΕΕ της 6.11.2012, Επιτροπή κατά Ουγγαρίας, C-286/12, σκέψη 68).
Συγκεκριμένα, από τη νομολογία του ΔΕΕ συνάγεται ότι εθνικές διατάξεις με τις οποίες πραγματοποιείται άμεση και σημαντική μείωση του χρόνου υποχρεωτικής αποχωρήσεως από τη θέση δημόσιου λειτουργού (από δημόσια υπηρεσία), χωρίς να προβλέπονται μεταβατικά μέτρα δυνάμενα να προστατεύσουν τη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη των ενδιαφερομένων οι οποίοι βρίσκονταν εν ενεργεία κατά τον χρόνο θέσεως σε ισχύ των διατάξεων αυτών, δεν τηρούν την αρχή της αναλογικότητας (βλ. απόφαση του ΔΕΕ της 24.6.2019, Επιτροπή κατά Δημοκρατίας της Πολωνίας, C-619/18, σκέψη 91, αναφορικά με εθνικές διατάξεις μείωσης του ορίου ηλικίας υποχρεωτικής αποχωρήσεως από τη θέση δικαστή, καθώς και απόφαση του ΔΕΕ της 6.11.2012, Επιτροπή κατά Ουγγαρίας, C-286/12, σκέψεις 68 και 80, αναφορικά με εθνικές διατάξεις μείωσης του ορίου ηλικίας υποχρεωτικής αποχωρήσεως από την υπηρεσία δικαστών, εισαγγελέων και συμβολαιογράφων).
Επομένως, κατά παράβαση της αρχής της προστατευόμενης εμπιστοσύνης και της αρχής της αναλογικότητας, δεν αποκλείστηκαν από την εφαρμογή του εν λόγω ασυμβιβάστου τα ήδη υπηρετούντα μέλη της Επιτροπής Ανταγωνισμού, με θέσπιση ειδικής μεταβατικής ρυθμίσεως που να προβλέπει την ολοκλήρωση της προβλεπόμενης θητείας τους».
Φωτογραφικός χαρακτήρας της επίμαχης νομοθετικής ρυθμίσεως
Η επίμαχη νομοθετική διάταξη εισάγει μεν εκ πρώτης όψεως γενική και αφηρημένη ρύθμιση για τα μέλη της Επιτροπής Ανταγωνισμού, αλλά έχει στην πραγματικότητα φωτογραφικό χαρακτήρα. Με την επίμαχη νομοθετική διάταξη ορίζεται πράγματι ποια μέλη της Επιτροπής Ανταγωνισμού, τα οποία δύνανται ευχερώς να προσδιοριστούν ατομικώς εν όψει του μικρού αριθμού των μελών της Επιτροπής, παύουν εφεξής να υπηρετούν στην ανεξάρτητη αυτή αρχή, στην οποία μέχρι σήμερα θητεύουν.
Η χρήση του δήθεν αντικειμενικού και αφηρημένου κριτηρίου του ασυμβιβάστου της ιδιότητας του μέλους της Επιτροπής Ανταγωνισμού με οποιασδήποτε μορφής κατοχή θέσης ή ανάθεση καθηκόντων ή απόσπαση ή άλλως απασχόληση στο γραφείο Πρωθυπουργού ή σε γραφείο της Γενικής Γραμματείας Πρωθυπουργού ή σε γραφείο μέλους της Κυβέρνησης ή σε πολιτικό γραφείο μέλους της Κυβέρνησης ή στη Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης ή σε γραφείο Γενικού ή Ειδικού Γραμματέα Υπουργείου, για μία πενταετία μετά τη λήξη της εν λόγω κατοχής θέσης ή της ανάθεσης ή της απόσπασης ή της απασχόλησης αντιστοίχως, δεν αίρει τον φωτογραφικό χαρακτήρα της διατάξεως, εφ’ όσον δι’ αυτής επέρχεται πράγματι άμεσος ανακαθορισμός της συνθέσεως της εν λόγω ανεξάρτητης αρχής από τον νομοθέτη.
Συνεπεία των ανωτέρω, η επίμαχη νομοθετική διάταξη, με την οποία εισάγεται ΕΙΔΙΚΩΣ για τη συγκεκριμένη ΚΑΙ ΜΟΝΟ μη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή το ασυμβίβαστο, ΜΕ ΑΜΕΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ αυτού ΚΑΙ ΕΠΙ ΤΩΝ ΗΔΗ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝΤΩΝ ΜΕΛΩΝ της ανεξάρτητης αυτής αρχής, ΕΧΕΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ, όπως προκύπτει από το περιεχόμενό της. Τούτο δε επιβεβαιώνεται από τις ανωτέρω ασάφειες, αοριστίες και αντιφάσεις που περιέχονται στην αιτιολογική έκθεση του νόμου (πρβλ. ΣτΕ Ολ 518/2015, σκέψη 7).
Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, οι προσβαλλόμενες με την παρούσα αίτηση ακυρώσεως αποφάσεις του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων διορισμού νέου Προέδρου και Αντιπροέδρου στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, που ερείδονται επί των παράνομων, δικαστικώς προσβληθεισών, διαπιστωτικών πράξεων με τις οποίες επήλθε η αυτοδίκαιη έκπτωση των αιτουσών από τη θέση τους στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, πρέπει να ακυρωθούν ως παράνομες, στερούμενες νομίμου ερείσματος, πλημμελώς και μη νομίμως αιτιολογημένες».
