«Ο χρόνος μας κυνηγά. Μας κυνηγά, γιατί οι βάρκες στο Αιγαίο δεν σταματούν να έρχονται. Και όσο περνούν οι μέρες έρχονται και περισσότεροι. Γιατί έτσι έχει αποφασίσει η γείτονα χώρα».
«Το μεταναστευτικό αποτελεί ζήτημα, που θα απασχολεί για δεκαετίες» δήλωσε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, προειδοποιώντας ότι «αν συνεχίσουμε να το κρύβουμε, τότε είναι βέβαιο ότι οι ροές θα περάσουν από πάνω μας».
68.000 οι εκκρεμείς αιτήσεις
Μιλώντας κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για το άσυλο, που τίθεται αυτή την ώρα προς ψήφιση στην Ολομέλεια, με βασικό στόχο την αυστηροποίηση, αλλά και την επίσπευση των διαδικασιών χορήγησής του, ο υπουργός έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου και αποκάλυψε ότι οι εκκρεμείς αιτήσεις στην υπηρεσία ασύλου αυτή τη στιγμή είναι 68.000, ενώ απαιτούνται 2,5 χρόνια για να προσδιοριστεί δικάσιμος για μία αίτηση αιτούντος!
Παράλληλα, είπε πως οι προσφυγές είναι 14.000 στην Αρχή Προσφυγών και ενώ ο χρόνος που προσδιορισμού ξεπερνά τα δύο χρόνια. Οι επιστροφές στην Τουρκία, βάσει της Κοινής Δήλωσης, σε τέσσερα χρόνια ανέρχονται σε 1.806.
«Αυτές οι στατιστικές δηλώνουν απερίφραστα πως το νομικό πλαίσιο που διέπει την παροχή της διεθνούς προστασίας, δεν λειτουργεί αποτελεσματικά. Δεν παρέχει προστασία, σωρεύει αιτήσεις, στοιβάζει ανθρώπους και στα νησιά και στην ενδοχώρα. Δεν διακρίνει ασυλούχους και μη, δεν επιστρέφει τους μη έχοντες δικαίωμα, δοκιμάζει τις αντοχές των δομών και των τοπικών κοινωνιών, και στο Αιγαίο και στην ηπειρωτική Ελλάδα. Αυτό που υπάρχει σήμερα είναι αδιέξοδο, είναι μια παθητική πολιτική», είπε ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης και τόνισε ότι το νομοσχέδιο έρχεται να αντιμετωπίσει αυτές τις αβελτηρίες.
Αναφερόμενος στους στόχους του νομοσχεδίου, ο υπουργός είπε ότι αυτοί είναι:
- να συγκροτηθούν σε ενιαίο δομημένο κείμενο, οι πέντε νομοί και το ένα Προεδρικό Διάταγμα που υπάρχουν, με προτεραιότητες την εξέταση με τρόπο που θα επιτρέπει στη διοίκηση να εργαστεί, στο δικαστήριο να δικάσει και στον αιτούντα άσυλο να γνωρίζει, επιτέλους, την πορεία της υπόθεσής του.
- να επιταχύνει τις διαδικασίες, ώστε το πολύ σε 60 ημέρες, να ολοκληρώνονται οι βασικές εργασίες της Υπηρεσίας Ασύλου και να υπάρχει μια πρώτη απόφαση γνωστή στον αιτούντα, για το τι είναι πιθανό να συμβεί με την αίτησή του.
- να οργανώσει και να επιταχύνει τις επιστροφές όσων οι αιτήσεις απορρίπτονται, να αποτρέψει κάθε παρελκυστική τακτική υποβολής μεταγενέστερων αιτημάτων, που καθυστερεί στην επαναπροώθηση και επιβαρύνει τη διοίκηση. «Υπάρχουν χιλιάδες αιτούντων άσυλο στη χώρα που για 5 ή 6 χρόνια παραμένουν χωρίς τελεσιδικία, λόγω των διαρκώς νέων αιτημάτων ασύλου», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός.
- να προετοιμάσει, από την πρώτη μέρα κιόλας, το ζητούμενο: την ενσωμάτωση, την ένταξη αυτών των ανθρώπων. «Δεν είναι μια νομική μόνο διαδικασία η παροχή ασύλου. Είναι σύνθετο σύστημα δράσεων όπου από την πρώτη ημέρα οφείλει να γνωρίζει πού βρίσκεται, τι θα γίνει, ποια είναι τα δικαιώματά του και ποιες είναι οι υποχρεώσεις του», ανέφερε ο κ. Χρυσοχοϊδης.
«Ο σκοπός του σχεδίου νόμου είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών, η ενσωμάτωση αυτών των ανθρώπων στην κοινωνία και οι επιστροφές», είπε, αλλά σημείωσε ότι «προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η δημόσια διοίκηση να συντονιστεί για παράγει αποτέλεσμα».
Πυλώνες του συστήματος είναι η συνέπεια της εξέτασης και η συνεργασία του αιτούντος, ενώ εκείνο που γίνεται σήμερα είναι η εισαγωγή του ενωσιακού δικαίου, καθώς μεταφέρεται πιστά η ευρωπαϊκή οδηγία χωρίς παρεκκλίσεις και διασταλτατικές ερμηνείες.
Προσλήψεις 470 υπαλλήλων στην Υπηρεσία Ασύλου
Είπε ακόμη ότι γίνεται συστηματική δουλειά, για να καλυφθούν οργανικές θέσεις, να αναδιοργανωθούν τα «τυφλά» διοικητικά συστήματα, να εξασφαλιστούν ανθρώπινες συνθήκες εργασίας για τους υπαλλήλους. Στην κατεύθυνση αυτή προσλαμβάνονται 470 υπάλληλοι στην υποστελεχωμένη σήμερα Υπηρεσία Ασύλου, η οποία έχει 680 άτομα, διευθετούνται ζητήματα υποδομών, στην Αθήνα στο κτίριο «Κεράνης», στη Θεσσαλονίκη, στη Ρόδο, στα Γιάννενα, με νέα κτήρια για στεγαστούν οι υπηρεσίες.
Παράλληλα, αναδιοργανώνεται η υπηρεσία από τα «ακατανόητα και δυσλειτουργικά» διοικητικά σχήματα, καθώς «θέλει 6 μήνες να εγκριθεί μια δαπάνη για αλλάξει λάδια ένα αμάξι στη Σάμο, εκεί στο ΚΥΤ. Χρειάζεται κάθε ημέρα ο διευθυντής Ασύλου να μιλάει με 35 επιχειρησιακούς επικεφαλής στα περιφερειακά κέντρα και στα νησιά».
«Αποτελεί πεποίθησή μας ότι το μεταναστευτικό ζήτημα θα συνεχιστεί για δεκαετίες. Είναι συστημικό με γεωπολιτική και ανθρωπιστική διάσταση. Ενέσκηψε στην Ελλάδα σε πολύ δύσκολα χρόνια, στην καρδιά της κρίσης. Αντιμετωπίστηκε δυστυχώς σαν κάτι έκτακτο, σαν κάτι ξένο. Δεν είναι έτσι. Αν συνεχίσουμε, σαν τη στρουθοκάμηλο να το κρύβουμε, να το απωθούμε σαν κάτι έκτακτο που θα περάσει, τότε είναι βέβαιο ότι οι ροές θα περάσουν από πάνω μας, όχι δίπλα μας. Θα περάσουν από πάνω μας», είπε ο υπουργός και τόνισε ότι πολιτική απόφαση της κυβέρνησης είναι να το αντιμετωπίσει συστηματικά και σοβαρά, να θωρακίσει, στο μέτρο του δυνατού τα σύνορα, να ετοιμάσει τη διοίκηση, να οργανώσει την κοινωνία.
«Η δική μας αρχή είναι πως κάθε δικαίωμα που παρέχεται, δημιουργεί αντίστοιχα μια υποχρέωση, μια ευθύνη από αυτόν που ωφελείται από το δικαίωμα. Αυτός είναι πυρήνας που συγκροτεί το νομοσχέδιο. Δεν μειώνουμε δικαιώματα ή εγγυήσεις. Παρέχουμε όλα όσα μπορούμε να εξασφαλίσουμε και ζητούμε από τους επωφελούμενους των δικαιωμάτων και της προστασίας, την κατά νόμο συμμόρφωση με τα δικαιώματα που τους παρέχονται», σημείωσε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη.
Αλλαγές και προβλήματα
Βασική αλλαγή φαίνεται πως θα είναι ότι από την έννοια του «ευάλωτου» αιτούντα αφαιρείται το «μετατραυματικό στρες» ως λόγος για την ένταξη στο σύστημα παροχής ασύλου.
Προβλέπεται, επίσης, η μεταφορά των αιτούντων άσυλο στην ενδοχώρα και η δημιουργία κλειστών προαναχωρησιακών κέντρων.
Το θέμα είναι πως η Τουρκία έχει συμφωνήσει να δέχεται πίσω μόνο τους μετανάστες, που δεν πληρούν τις προδιαγραφές και οι οποίοι βρίσκονται στις 7 δομές φιλοξενίας των νησιών∙ όχι όσους επιστρέφουν από την ενδοχώρα. Άρα, ένα ζήτημα είναι το πώς θα γίνονται οι επιστροφές από δω και πέρα. Ή μήπως δεν θα γίνονται;
Για τις καθυστερήσεις στην εξέταση των αιτήσεων από την Υπηρεσία Ασύλου, η κυβέρνηση επιδιώκει να μειώσει τα βήματα που απαιτούνται για την εξέταση των αιτήσεων χορήγησης ασύλου, καταργώντας τον δ’ βαθμό κρίσης, ενώ επιβάλλει ρητές προθεσμίες για την εξέταση των αιτήσεων.
Για τη χορήγηση ασύλου απαιτείται η αυτοπρόσωπη παράσταση των αιτούντων άσυλο σε κάθε στάδιο της διαδικασίας, σύμφωνα με το νομοσχέδιο.
Προβλέπεται, επίσης, ότι η παραβίαση των κανονισμών λειτουργίας των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) θα επιφέρει τη διακοπή της στέγασης και την αποπομπή των παραβατών.
Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης είναι αποφασισμένος και το δηλώνει ευθαρσώς. «Η παθιασμένη φλυαρία, η ακατάπαυστη διαφωνολογία δεν μας αφορά και, κυρίως, σε εμάς δεν επιτρέπεται», είπε, χαρακτηρίζοντας ως τολμηρό και φιλόδοξο το σχέδιο που έχει φτιάξει. Μάλιστα, έκανε λόγο για προσωπικό στοίχημα.
