Ολοκληρώνεται, σταδιακά, η κτηματογράφηση στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας και ξεκινά ο έλεγχος των δηλωθέντων δικαιωμάτων.
Εκατομμύρια πολίτες υπέβαλαν δηλώσεις για την ακίνητη περιουσία τους, προκειμένου να καταστούν εφικτές η οριστική καταγραφή και κατοχύρωσή της, καθώς η Ελλάδα παραμένει το μοναδικό κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς Κτηματολόγιο.
Μια πτυχή που δεν έχει αναδειχθεί ιδιαίτερα, αλλά αφορά όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων, είναι ο τρόπος με τον οποίο πραγματοποιούνται οι μεταβιβάσεις ακινήτων. Υπάρχουν κάποιες διαφορές στη διαδικασία, ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκεται το Κτηματολόγιο σε μια περιοχή.
Επίσης, ένα ερώτημα που απασχολεί πολύ κόσμο, είναι τι πρέπει να κάνει σε περίπτωση που το συμβόλαιο αφορά μεταβίβαση, δηλαδή αγοραπωλησία, δωρεά εν ζωή, γονική παροχή κ.λ.π., αλλά δεν μετεγγράφηκε στο Υποθηκοφυλακείο.
Εκτός αυτού, το τελευταίο διάστημα παρατηρούνται προβλήματα σε αγοραπωλησίες ακινήτων σε περιοχές όπου έχει ολοκληρωθεί το Κτηματολόγιο, λόγω καθυστερήσεων στη διόρθωση μικρών σφαλμάτων (π.χ. σε μια μεταβίβαση ακινήτου όπου διαπιστώνεται διαφορά εκατοστών σε ένα οικόπεδο).
Πώς μπορεί, λοιπόν, να γίνει η μεταβίβαση ακινήτου σε περιοχή όπου «τρέχει» η διαδικασία κτηματογράφησης;
Βεβαίωση υποβολής και κτηματογραφικό απόσπασμα
Καταρχάς, η υποβολή δηλώσεων δεν δημιουργεί προβλήματα σε μια αγοραπωλησία, η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί κανονικά. Εάν γίνει κατά τη διάρκεια της χρονικής περιόδου των 6 μηνών (τρεις η αρχική προθεσμία συν άλλοι τρεις η προβλεπόμενη, από τον νόμο, παράταση), που υποβάλλονται οι δηλώσεις, το ακίνητο μπορεί να δηλωθεί είτε από τον πωλητή, είτε από τον αγοραστή.
Στις περιπτώσεις αυτές, για την υπογραφή των συμβολαίων θα πρέπει, είτε να προσκομιστεί πιστοποιητικό υποβολής δήλωσης από το αρμόδιο γραφείο κτηματογράφησης, είτε απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος και κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου από το αρμόδιο κτηματολογικό γραφείο.
Δείτε επίσης: Εκπνέουν οι προθεσμίες για το Κτηματολόγιο – Τελευταία ευκαιρία για να αποφύγετε το πρόστιμο
Μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής δηλώσεων και μέχρι έναν μήνα μετά την έναρξη ανάρτησης των προσωρινών κτηματολογικών στοιχείων, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αποκτά δικαίωμα σε ακίνητο (π.χ. από κληρονομιά), πρέπει να υποβάλει δήλωση στο Κτηματολόγιο. Η δήλωση αυτή δεν είναι εκπρόθεσμη, αλλά προβλέπεται από τον νόμο με σκοπό την ενημέρωση της κτηματολογικής βάσης κατά το μεταβατικό στάδιο της κτηματογράφησης.
Στην περίπτωση αυτή συμπληρώνεται το έντυπο Δ2 και η δήλωση υποβάλλεται στο αρμόδιο Γραφείο Κτηματογράφησης εντός ενός μηνός από την ημέρα που αποκτήθηκε το δικαίωμα, δηλαδή από τη μετεγγραφή του στο Υποθηκοφυλακείο.
Επισημαίνεται ότι, το διάστημα μέχρι την ανάρτηση των προσωρινών κτηματολογικών στοιχείων, οι συμβολαιογράφοι συντάσσουν τα συμβόλαια κανονικά, χωρίς να επισυνάπτουν σε αυτά οποιοδήποτε πιστοποιητικό ή βεβαίωση υποβολής δήλωσης, και οι υποθηκοφύλακες μετεγγράφουν τα συμβόλαια όπως και πριν, χωρίς να ελέγχουν εάν ο πωλητής έχει υποβάλει δήλωση ή όχι. Ο συμβολαιογράφος, ωστόσο, οφείλει να υπενθυμίσει την υποχρέωση υποβολής δήλωσης.
Πιστοποιητικό υποβολής δήλωσης θα χρειαστείτε για οποιοδήποτε συμβόλαιο ή δικαστική ενέργεια αφορά το ακίνητό σας μετά την ανάρτηση. Εάν έχει λήξει η προθεσμία των δηλώσεων και δεν έχουν ολοκληρωθεί οι αρχικές εγγραφές, υπάρχει προθεσμία ενός μήνα από τη μεταβίβαση, όπου θα πρέπει να δηλωθεί η πράξη.
Με άλλα λόγια, για τη μεταβίβαση οποιουδήποτε ακινήτου, απαιτούνται βεβαίωση υποβολής δήλωσης του ακινήτου, για τις υπό ένταξη στο Κτηματολόγιο περιοχές και κτηματολογικό ή κτηματογραφικό απόσπασμα για τις περιοχές όπου το Κτηματολόγιο έχει κλείσει.
Τι ισχύει για τις περιπτώσεις «χαμένων» συμβολαίων
Με το Κτηματολόγιο θα δοθεί λύση και στις –ουκ ολίγες– περιπτώσεις, όπου υπάρχει συμβόλαιο αγοράς, αλλά δεν βρέθηκε η μετεγγραφή του στο Υποθηκοφυλακείο.
Αν το συμβόλαιο αφορά μεταβίβαση, δηλαδή αγοραπωλησία, δωρεά εν ζωή, γονική παροχή κ.λ.π., αλλά δεν μετεγγράφηκε εντός ενός έτους στο Υποθηκοφυλακείο, τότε θα πρέπει κάποιος να απευθυνθεί στον συμβολαιογράφο που συνέταξε το συμβόλαιο ή, σε περίπτωση συνταξιοδότησής του, στον σημερινό κάτοχο του αρχείου.
Ο συμβολαιογράφος θα χορηγήσει επικυρωμένο αντίγραφο συμβολαίου και θα συντάξει περίληψη μετεγγραφής αυτού. Επειδή η δαπάνη μετεγγραφής στο Υποθηκοφυλακείο εξαρτάται από την αντικειμενική αξία του ακινήτου, γίνεται επανεκτίμηση του ακινήτου από την Εφορία και, στη συνέχεια, ο ενδιαφερόμενος πληρώνει στο Υποθηκοφυλακείο το ανάλογο χρηματικό ποσό και μετεγγράφεται το συμβόλαιο.
Δείτε επίσης: Τέλος στο πετρέλαιο μέχρι το 2050! Στόχος η ελληνική οικονομία να γίνει κλιματικά ουδέτερη
Εάν δεν έγινε η μετεγγραφή της αποδοχής κληρονομιάς στο Υποθηκοφυλακείο, θα πρέπει ο ιδιοκτήτης να έρθει σε επικοινωνία με τον συμβολαιογράφο, προκειμένου να του χορηγήσει επικυρωμένο αντίγραφο συμβολαίου και περίληψη μετεγγραφής αυτού.
Στη συνέχεια θα τα καταθέσει στο αρμόδιο Υποθηκοφυλακείο, ώστε να γίνει η μετεγγραφή του ακινήτου.
Τεράστια η ταλαιπωρία, ακόμη και για τις μικροδιορθώσεις
Η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου θα οδηγήσει σε οριστική, χωρίς αμφισβητήσεις, καταγραφή και κατοχύρωση της ιδιοκτησίας των πολιτών.
Θα υπάρξουν διαφάνεια και ασφάλεια στις μεταβιβάσεις ακινήτων, οι οποίες θα γίνονται με ταχύτερες διαδικασίες. Μέχρι τότε, πάντως, η ταλαιπωρία των πολιτών δεν πρόκειται να εκλείψει, καθώς για μικρές αποκλίσεις, όπως σε μια μεταβίβαση ακινήτου όπου διαπιστώνεται διαφορά λίγων εκατοστών σε ένα οικόπεδο, απαιτείται η διόρθωση της κτηματολογικής εγγραφής, η οποία περιέχει με ακρίβεια και γεωγραφικές συντεταγμένες τα ακριβή όρια των οικοπέδων.
Σύμφωνα με τον νόμο, η διόρθωση πρέπει να γίνεται μόνο από την κεντρική υπηρεσία του Κτηματολογίου, η οποία όμως είναι υποστελεχωμένη, τη στιγμή που εκκρεμούν χιλιάδες αιτήσεις.
Η διόρθωση πρέπει να γίνει πάνω στον χάρτη, με βάση ψηφιακό αρχείο, και χρειάζεται προσωπική ενασχόληση εκατοστό-εκατοστό πολλές φορές. Αυτό έχει ως συνέπεια να χρειάζονται έως και 4 μήνες, σε μερικές περιπτώσεις, για να τελειώσει η διόρθωση, διάστημα στο οποίο δεν μπορεί να προχωρήσει η μεταβίβαση.
Για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος, το υπουργείο Περιβάλλοντος προωθεί τόσο την άμεση στελέχωση του Κτηματολογίου με προσωπικό, όσο και τον θεσμό του διαπιστευμένου μηχανικού. Θα πιστοποιείται από την Πολιτεία ως ειδικός διαπιστευμένος μηχανικός για το Κτηματολόγιο και με δική του ευθύνη θα γίνονται αυτές οι αναγκαίες αλλαγές στην κτηματογράφηση.
