Σαφείς αιχμές κατά της ελληνικής κυβέρνησης και του Υπουργείου Δικαιοσύνης άφησε η Ευρωπαϊκή Ένωση Δικαστών (EAJ) με επίσημο ψήφισμά της, στο οποίο εκφράζεται έντονη ανησυχία για την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης στην Ελλάδα, με φόντο τις σχεδιαζόμενες τροποποιήσεις στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
Η ανακοίνωση, η οποία ακολούθησε την ετήσια σύνοδο της Ένωσης στο Ερεβάν της Αρμενίας, στις 9 Μαΐου, αναφέρεται ρητά στον κίνδυνο που εγκυμονεί για τη θεσμική ανεξαρτησία των δικαστών η επιχειρούμενη νομοθετική παρέμβαση. Παράλληλα, στο μικροσκόπιο των ευρωπαίων δικαστών τίθεται και η ένταση των πειθαρχικών διώξεων σε βάρος Ελλήνων δικαστικών λειτουργών το τελευταίο διάστημα.
Πιο αναλυτικά, στο ψήφισμα επισημαίνεται ότι τόσο οι αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας όσο και οι πειθαρχικές διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη εις βάρος δικαστών δεν πληρούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα για μια ανεξάρτητη και αμερόληπτη δικαιοσύνη. Η Ένωση τονίζει πως τέτοιου είδους παρεμβάσεις υπονομεύουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στο δικαστικό σύστημα, ένα από τα βασικότερα θεμέλια της δημοκρατικής λειτουργίας ενός κράτους.
Οι ανησυχίες αυτές εκφράστηκαν μετά από αναλυτική ενημέρωση που παρείχαν στα μέλη της Ένωσης οι Έλληνες δικαστικοί εκπρόσωποι Ζάχος Παλιούρας και Χρήστος Φαρσαλιώτης, οι οποίοι συμμετείχαν στη σύνοδο στο Ερεβάν και παρουσίασαν την κατάσταση που διαμορφώνεται στην Ελλάδα.
Οι επίμαχες αλλαγές που προωθεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης αφορούν, σύμφωνα με πληροφορίες, στη διαδικασία επιλογής και κατανομής δικαστών σε υποθέσεις, στη διαχείριση της δικαστικής ύλης από τα προεδρεία των δικαστηρίων, αλλά και στην ενίσχυση της εποπτείας των προϊσταμένων στα κατώτερα κλιμάκια. Εκτός από τις αλλαγές στον Κώδικα, στο ψήφισμα της ΕΑJ γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στις πειθαρχικές διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη κατά δικαστών στην Ελλάδα. Η Ένωση εκφράζει τον προβληματισμό της για τον τρόπο που ασκούνται αυτές οι διώξεις, καθώς ενδέχεται να λειτουργούν αποτρεπτικά στην ελεύθερη και αμερόληπτη άσκηση του δικαιοδοτικού έργου.
Ολόκληρο το ψήφισμα
Αναλυτικά παρακάτω παρατίθεται το ψήφισμα:
«Επί της προταθείσας τροποποίησης του ΚΠολΔ αναφορικά με τις προθεσμίες έκδοσης αποφάσεων και τις σχετικές πειθαρχικές ρυθμίσεις
1. Κατά τη Σύνοδό της Ολομέλειάς της που έλαβε χώρα την 09-05-2025 στο Ερεβάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση Δικαστών (ΕΕΔ) ενημερώθηκε από το μέλος της, την Ελληνική Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, ότι στην Ελλάδα υφίστανται τάσεις κατάχρησης πειθαρχικών διαδικασιών σε βάρος δικαστών. Στο πλαίσιο αυτό, η Πρόεδρος και η Εισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου παρήγγειλαν τον πειθαρχικό έλεγχο των αρμοδίων δικαστή και εισαγγελέα, σε δύο περιπτώσεις όπου επιβλήθηκαν περιοριστικοί όροι αντί για προσωρινή κράτηση, καθώς και σε μία άλλη περίπτωση, εναντίον της σύνθεσης δικαστηρίου το οποίο χορήγησε ανασταλτική ισχύ σε ένδικο μέσο.
2. Άλλου είδους προβλήματα προκαλούνται από πρωτοβουλία του Υπουργού Δικαιοσύνης, ο οποίος πρότεινε τροποποιήσεις στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, θέτοντας νέες, βραχύτερες προθεσμίες για την έκδοση αποφάσεων σε συνδυασμό με την αυτόθροη έναρξη πειθαρχικής διαδικασίας σε βάρος του δικαστή που δίκασε την υπόθεση.
3. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν αυτές τις εξελίξεις, η ΕΕΔ υπενθυμίζει ότι ένα αναλογικό, δίκαιο και αποτελεσματικό πειθαρχικό διαδικαστικό πλαίσιο είναι απαραίτητο για τη διασφάλιση της λειτουργίας και της λογοδοσίας της Δικαιοσύνης. Οι πειθαρχικές διαδικασίες είναι ευαίσθητες και ενέχουν κινδύνους κατάχρησης και, κατά συνέπεια, μπορούν να παραβιάσουν την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και το κράτος δικαίου, εάν δεν ρυθμίζονται και δεν εφαρμόζονται σωστά.
4. Τα προαναφερθέντα γεγονότα δεν πληρούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα και το ευρωπαϊκό δίκαιο που αφορούν τη Δικαιοσύνη.
5. Η ερμηνεία του νόμου, η εκτίμηση των γεγονότων ή η στάθμιση των αποδείξεων από τους δικαστές για την εκδίκαση υποθέσεων δεν πρέπει να 1 χρησιμοποιούνται ως λόγοι θεμελίωσης αστικής ή πειθαρχικής ευθύνης, με την επιφύλαξη περιπτώσεων δόλου ή βαριάς αμέλειας.
6. Οι νόμιμες προθεσμίες πρέπει να καθορίζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ρεαλιστικά επιτεύξιμες, λαμβάνοντας υπόψη τους διαθέσιμους πόρους και τους ισχύοντες δικονομικούς κανόνες. Διαφορετικά, τα δικαστήρια καθίστανται υπεύθυνα για καταστάσεις πέραν του ελέγχου τους. Έτσι, η εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη μπορεί να μειωθεί.
7. Η ευθύνη για την επαρκή στελέχωση του δικαστικού συστήματος και τη δημιουργία κατάλληλων δικονομικών κανόνων ανήκει στις εκτελεστικές και νομοθετικές εξουσίες του κράτους.
8. Εάν ένας δικαστής πρέπει να φέρει πειθαρχική ευθύνη όταν υπερβαίνει μια προθεσμία, η υπαιτιότητά του πρέπει να διαπιστώνεται μέσω δίκαιης διαδικασίας, στην οποία να ε εξετάζονται όλες οι περιστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των ευθυνών άλλων προσώπων. Για τον λόγο αυτό, οι πειθαρχικές διαδικασίες συνήθως καταλήγουν σε απαλλακτικό αποτέλεσμα. Παρ’ όλα αυτά, η δυνατότητα κίνησης πειθαρχικής διαδικασίας ή η ύπαρξη εκκρεμούς πειθαρχικής διαδικασίας ασκεί πίεση στους δικαστές, ακόμη και αν η απαλλαγή είναι το πιο πιθανό αποτέλεσμα. 9. Η ΕΕΔ είναι πεπεισμένη ότι οι τροπολογίες που προτείνει ο Υπουργός Δικαιοσύνης θα προκαλέσουν αδικαιολόγητη απειλή στους δικαστές, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την ανεξαρτησία τους, γεγονός που τελικά ενδέχεται να βλάψει τη δημόσια εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη και την αποτελεσματική λογοδοσία της.
Για τους λόγους αυτούς, η ΕΕΔ καλεί τις αρμόδιες ελληνικές αρχές να σταματήσουν την πρακτική κίνησης πειθαρχικών διαδικασιών με βάση την ουσία των αποφάσεων και να επανεξετάσουν την πρόταση τροποποιήσεων σχετικά με τις προθεσμίες στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και τις αντίστοιχες πειθαρχικές ρυθμίσεις, η οποία κατατέθηκε από τον Υπουργό Δικαιοσύνης.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗ ΣΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
Ο πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, Χριστόφορος Σεβαστίδης, απατώντας στη χθεσινή ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης, με αφορμή τις δίωρες στάσεις εργασίας που πραγματοποίησαν οι δικαστές σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το νομοσχέδιο του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, αναφέρει ότι «οφείλουμε να ενημερώσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε τους πολίτες για το μέγεθος της υποβάθμισης της Δικαιοσύνης που εισάγεται με τον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας».
Η απάντηση του κ. Σεβαστίδη έχει ως εξής:
«Το υπουργείο Δικαιοσύνης, το οποίο είχε δεσμευτεί κατά τις συναντήσεις με την Ένωση για επανεξέταση συγκεκριμένων διατάξεων του αρχικού σχεδίου και τελικά αναιτιολόγητα υπαναχώρησε, μας καλεί να έχουμε εμπιστοσύνη ότι στη διαδικασία της διαβούλευσης θα υπάρχει δυνατότητα επανεκτίμησης.
Εάν είχε σκοπό για κάτι τέτοιο για ποιον λόγο δεν το έκανε τώρα; Υπάρχει δυστυχώς πικρή εμπειρία από τη διαδικασία της διαβούλευσης και την ακρόαση φορέων στη Βουλή. Πολύ σπάνια μεταβάλλεται ο αρχικός σχεδιασμός του υπουργείου.
Οι διακοπές συνεδριάσεων των Δικαστηρίων που έγιναν αυτές τις 3 ημέρες δεν είχαν να κάνουν με κάποιου είδους συντεχνιακό αίτημα. Δεν αφορούσαν οικονομικό ζήτημα. Οφείλουμε να ενημερώσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε τους πολίτες για το μέγεθος της υποβάθμισης της Δικαιοσύνης που εισάγεται με τον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Η απαίτηση για Δικαιοσύνη που έρχεται συχνά στον δημόσιο διάλογο ως κοινωνικό αίτημα έχει κάποιες προϋποθέσεις. Αυτές οι προϋποθέσεις όχι μόνο δεν βελτιώνονται αλλά ουσιαστικά αναιρούνται.
Μαζί με τους δικαστές έπρεπε αυτήν τη στιγμή να είναι ξεσηκωμένος όλος ο λαός».
Ευχομε να μας βοηθησετε απο αυτην γκαγκρενα , να γινουμε και εμεις οπως εσεις οι Ευρωπαιοι . Δεν ειναι δυνατων να υπαρχει στην ΕΕ , μια Μπανανια .
Κι όμως είναι. 45 χρόνια μέλη της πρώην ΕΟΚ και 45 χρόνια φαγοπότια, 3 μνημόνια στην πλάτη κι άλλα τόσα στον ορίζοντα.