Σπισισμός είναι η διάκριση, η προκατάληψη και η αποδοχή της ανθρώπινης ανωτερότητας (υπεροχής) ενάντια σε όλα τα υπόλοιπα έμβια όντα. Απ’ αυτό προκύπτει ο ρατσισμός απέναντι στα ζώα, η κακή μεταχείριση, η εκμετάλλευσή τους απ’τον άνθρωπο για δικούς του εγωιστικούς σκοπούς και η κακοποίηση τους γενικά.
- Γράφει η Άρτεμις Δημητροπούλου
Ψυχολόγος του Κέντρου Κοινότητας Δήμου Ήλιδας,ειδικευμένη στη Γνωσιακή/Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία
Στην πράξη ο σιπισισμός εκφράζεται με πολλαπλές μορφές εκμετάλλευσης των ζώων με τη θεώρησή τους ως ανθρώπινη ιδιοκτησία η οποία μπορεί να διατεθεί, να απορριφθεί και γενικότερα να χειραγωγηθεί .
Κακοποίηση ζώoυ είναι:
- ο βασανισμός και η κακομεταχείρη οποιουδήποτε ζώου συντροφιάς.
- οποιαδήποτε μορφή βίας
- το κρέμασμα
- ο πνιγμός
- η δηλητηρίαση
- το κάψιμο
- ο ακρωτηριασμός
- η αιχμαλωσία
- η οικονομική εκμετάλλευση ζώου και η χρησιμοποίσή του σε κυνομαχίες
- η εγκατάλλειψη ζώου κ.α
Υπάρχει όμως και η παθητική κακοποίηση, δηλαδή η έλλειψη φροντίδας και κτηνιατρικής περίθαλψης του κατοικιδίου,η μόνιμη και παρατεταμένη αλυσόδεση,η έλλειψη καταλύματος και η συνεχής έκθεση του ζώου στις καιρικές συνθήκες, η έλλειψη παροχής τροφής και νερού, ο μόνιμος περιορισμός σε μπαλκόνια και ταράτσες κτλ.
Η κακοποίση ζώων είναι μείζον κοινωνικό πρόβλημα, είναι πληγή για την κοινωνία. Το ερώτημα όμως είναι: ποιο είναι το μερίδιο ευθύνης της κοινωνίας και πόσο το επιτρέπει; Όταν λοιπόν μια κοινωνία δε δείχνει σεβασμό στα κατοικίδια ζώα και έχει μάθει απλά να τα χρησιμοποιεί σαν ζωντανά «αντικείμενα», επόμενο είναι ότι κάποιοι θα θεωρήσουν ότι μπορούν να τα κακοποιούν ή να τα θανατώνουν. Γιατί απλά δεν υπάρχει ένας άτυπος κοινωνικός Κανόνας που να το απαγορεύει. Μια πράξη κακοποίησης (όπως για παράδειγμα η θανάτωση με «φόλα»),τείνει να επαναλαμβάνεται όταν μένει ατιμώρητη. Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια εφαρμόζονται κάπως καλύτερα οι ποινικές κυρώσεις για τέτοιες συμπεριφορές (όχι επαρκώς όμως ακόμα).
Η κακοποίηση ζώων όμως είναι απλά το κατώφλι για την κακοποίηση ανθρώπου.
Ψυχολογικές και εγκληματολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι η κακοποίηση ζώου συνδέεται στενά και αποτελεί δείγμα μελλοντικής πιθανής βίας προς άνθρωπο.
Όταν μιλούν τα ποσοστά
- Το 75% των κακοποιημένων γυναικών αναφέρουν ότι ο δραστης είχε ιστορικό κακοποίησησς ζώου
- Το 40% ανθρώπων που έχουν κακοποιήσει ζώο έχει επιτεθεί σε άνθρωπο
- Το 75% των εγκληματιών (δολοφόνων) έχουν κακοποιήσει ζώο συντροφιάς στομπαρελθόν
- Το 46% εγκληματιών που έχουν καταδικαστεί για έγκλημα σεξουαλικής φύσεως έχει κακοποιήσει ζώα
- Το 70% όσων έχουν κακοποιήσει ζώο , έχουν διαπράξει τουλάχιστον 1 έγκλημα και 40% έχουν καταδικαστεί για βιαιοπραγία σε άλλο άνθρωπο.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η κακοποίηση ζώων εμφανίζεται ως χαρακτηριστικό σε ποσοστό 25% σε εγκληματίες, 30% σε εγκληματίες αποπλάνησης ανηλίκων , 48% σε βιαστές και 46% όσων έχουν διαπράξει γενικά βιαιοπραγίες. Άλλη μελέτη έχει δείξει ότι το 7% της κακοποίησης ζώου σχετιζόταν με την κακοποίηση παιδιού. Το 88% όσων κακοποιούν παιδιά είχε επίσης κακοποιήσει ζώα στο σπίτι τους και το 100% ανθρώπων που είχαν διαπράξει έγκλημα σεξουαλικής φύσεως είχε κακοποιήσει ζώα.
Το προφίλ των ανθρώπων που κακοποιούν ζώα
Τα άτομα αυτά συνήθως παρουσιάζουν :
- χαμηλές επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες
- χαμηλή αυτό-εκτίμηση
- χαμηλή ή ανύπαρκτη συναισθηματική κατανόηση των άλλων
- αντικοινωνική συμπεριφορά
- απουσία ηθικών φραγμών (Μακιαβελισμός)
- έλλειψη αισθήματος μεταμέλειας (ένδειξη ψυχοπάθειας)
- Ο δράστης αντλεί δύναμη και ικανοποίηση μέσα από την άσκηση ελέγχου και επιβολής εξουσίας και δύναμης σε ανυπεράσπιστα θύματα (όπως ζώα και παιδιά)
- Ο ίδιος έχει υποστεί κακοποίηση στο παρελθόν και μάλιστα μέσα σε ένα περιβάλλον που θεωρούσε ασφαλές (πχ οικογένεια,σχολείο)
- Είναι ανίκανος να νιώσει αυτό-εκτίμηση με οποιοδήποτε άλλο τρόπο , με αποτέλεσμα να καταφεύγει στη βία και την κακοποίσηση.
- Μόνο έτσι νιώθει ότι αξίζει.Φυσικά αυτή είναι εντελώς διαστρευλωμένη και δυσλειτουργική πεποίθηση εκ μέρους του..
Αυτό από μόνο του καταδεικνύει ότι πρόκειται για άτομα με μία αίσθηση ανωτερότητας και ταυτόχρονα, όπως ήδη αναφέρθηκε, με μεγάλο αίσθημα ανασφάλειας και απουσίας ελέγχου.
Στην προσπάθειά τους να έχουν τον έλεγχο πάνω σε κάτι (αφού δεν τον έχουν στη ζωή τους) καταφεύγουν σε πράξεις βίας, εκτονώνοντας κατά τον τρόπο αυτό την εσωτερική τους επιθετικότητα .
Υπό αυτή την έννοια το ψυχολογικό προφίλ κάποιου που βασανίζει ζώα είναι το ίδιο με κάποιου που χτυπάει τη γυναίκα του ή τα παιδιά του. Στα πλαίσια αυτά, πολλές μελέτες προσανατολίστηκαν στη συσχέτιση της βίας απέναντι στα ζώα με παράλληλες ή μεταγενέστερες πράξεις βίας απέναντι στους ανθρώπους, κυρίως νεότερων ηλικιακά θυτών.
Όσον αφορά στα ψυχοκοινωνικά αίτια που ενδέχεται να οδηγήσουν ένα άτομο κάποια στιγμή στην κακοποίηση ή και στη θανάτωση ενός ζώου, αναφέρεται συχνά η συσχέτιση με εμπειρίες ενδοοικογενειακής βίας, κακοποίηση ή παραμέληση των ατόμων αυτών από τους γονείς τους κατά την παιδική ηλικία..
«Όποιος έχει συνηθίσει να θεωρεί τη ζωή ενός ζώντος πλάσματος ευτελή, κινδυνεύει να φτάσει επίσης και στην ιδέα για ευτελείς ανθρώπινες ζωές», έγραψε ο ανθρωπιστής Δρ Άλμπερτ Σβάϊτσερ.
Εγκληματικές φύσεις οι άνθρωποι που κακοποιούν ζώα. Θα τους αφήσεις ατιμώρητους; Μην κλείνεις τα μάτια στην κακοποίση ζώου. Αύριο θα βρίσκεται το παιδί σου σ΄αυτή τη θέση. Η κακοποίση δεν περιορίζεται στα ζώα. Ακολουθεί το έγκλημα προς άνθρωπο.
«Οι δολοφόνοι πολύ συχνά αρχίζουν με το να σκοτώνουν και να βασανίζουν ζώα σαν παιδιά», σύμφωνα με τον Robert K. Ressler, που ανέπτυξε τα προφίλ «σειριακών δολοφόνων» (serial killer) για το FBI.
Υ.Γ: Αν αντιληφθείς οποιαδήποτε μορφή βίας ή κακοποίησης σε ζώο κάλεσε αμέσως την Αστυνομία. Η κακοποίηση ζώου αποτελεί Ποινικό Αδίκημα. Οι δράστες τιμωρούνται με φυλάκιση και χρηματικές ποινές
