Ο χαρακτηρισμός «Μπανανία» είναι μάλλον ενδεικτικός για να περιγράψει τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα και αποτυπώνονται και σε όλους τους διεθνείς δείκτες που αφορούν την ελευθερία του Τύπου.
Η δολοφονία Καραϊβάζ (σ.σ. ακόμα ανεξιχνίαστη), η προσπάθεια δίωξης και φίμωσης δημοσιογράφων (Γιάννα Παπαδάκου, Κώστας Βαξεβάνης) και άλλα περιστατικά, αποτυπώνονται στην κατάταξη της χώρα μας στον σχετικό δείκτη των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα (RSF).
Η Ελλάδα έχει κατρακυλήσει στην 108η θέση για το 2022, ενώ το 2021 βρισκόταν την 70η! Χώρες όπως η Ουγγαρία, η Μογγολία, η Βουλγαρία, η Μπουτσουάνα η Αγκόλα, τι Τόγκο, η Αλβανία και η Ουκρανία είναι σε υψηλότερη θέση από μας!
«Η ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα υπέστη σοβαρά πλήγματα το 2021 και το 2022, με δημοσιογράφους να παρεμποδίζονται τακτικά από την κάλυψη θεμάτων από τη μετανάστευση μέχρι την πανδημία. Επιπλέον, η δολοφονία του βετεράνου αστυνομικού ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ τον Απρίλιο του 2021 παραμένει ανεξιχνίαστη, παρά τις υποσχέσεις της κυβέρνησης για ταχεία διερεύνηση», επισημαίνεται χαρακτηριστικά στην έκθεση της RSF.
Σε ότι αφορά την εποπτεία των κρατικών ΜΜΕ, η RSF μιλά για υπονόμευση της ανεξαρτησίας τους, στέκεται στην αναποτελεσματικότητα του ΕΣΡ και αναφέρει τις αδιαφανείς κρατικές ενισχύσεις προς συγκεκριμένα ΜΜΕ. Επισήμανση γίνεται στο νόμο περί διασποράς ψευδών ειδήσεων της κυβέρνησης Μητσοτάκη, που «επιτρέπει τον ασύμμετρο περιορισμό της ελευθερίας του Τύπου με σαθρά νομικά θεμέλια. Η ποινή πενταετούς φυλάκισης για το αδίκημα της διάδοσης ψευδών πληροφοριών αντίκειται στις διεθνείς δεσμεύσεις της Ελλάδας και τα ευρωπαϊκά νομικά πρότυπα, αποτελεί σοβαρή απειλή για το δικαίωμα των δημοσιογράφων να δημοσιεύουν πληροφορίες για το δημόσιο συμφέρον και αυξάνει τον κίνδυνο αυτολογοκρισίας».
Και προστίθεται για τα ΜΜΕ:
«Η εμπιστοσύνη των Ελλήνων στα MME είναι σταθερά μία από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη. Λίγοι μεγάλοι ιδιωτικοί όμιλοι όπως ο ΣΚΑΪ συνυπάρχουν με εκατοντάδες διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης, γεγονός που συμβάλλει σε έναν μεγάλο κατακερματισμό του μιντιακού τοπίου. Η συντριπτική πλειονότητα των μέσων ενημέρωσης ανήκει σε λίγα πρόσωπα που δραστηριοποιούνται επίσης σε άλλους, αυστηρά ρυθμιζόμενους επιχειρηματικούς τομείς. Επιπλέον, ορισμένοι από αυτούς έχουν στενούς δεσμούς με την πολιτική ελίτ. Ο Τύπος είναι επομένως πολύ πολωμένος πολιτικά».
Οι έκθεση των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα σχολιάζει και το επεισόδιο του Κυριάκου Μητσοτάκη με την Ολλανδή δημοσιογράφο Ίνγκεμποργκ Μπέουχελ για τις επαναπροωθήσεις μεταναστών («you have not been to Samos»), η οποία μετά την εκστρατεία δυσφήμησης που έγινε σε βάρος της, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα μας, ενώ τονίζεται ακόμα η χρήση της αστυνομίας κατά του δημοσιογραφικού έργου: «Η αστυνομία καταφεύγει τακτικά σε βία και αυθαίρετες απαγορεύσεις για να παρεμποδίσει τη δημοσιογραφική κάλυψη των διαδηλώσεων και της προσφυγικής κρίσης στα νησιά».
Ολόκληρη η κατάταξη:
Τα συμπεράσματα παγκοσμίως
Ο 20ος Παγκόσμιος Δείκτης Ελευθερίας του Τύπου που δημοσιεύτηκε από τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα (RSF) αποκαλύπτει μια διπλάσια αύξηση της πόλωσης που ενισχύεται από το χάος της πληροφόρησης – δηλαδή, η πόλωση των μέσων ενημέρωσης πυροδοτεί διχασμούς εντός των χωρών, καθώς και πόλωση μεταξύ χωρών σε διεθνές επίπεδο.
Η έκδοση του 2022 του World Press Freedom Index, που αξιολογεί την κατάσταση της δημοσιογραφίας σε 180 χώρες και εδάφη, υπογραμμίζει τις καταστροφικές συνέπειες του χάους των ειδήσεων και των πληροφοριών – τις επιπτώσεις ενός παγκοσμιοποιημένου και ανεξέλεγκτου διαδικτυακού χώρου πληροφοριών που ενθαρρύνει τις ψεύτικες ειδήσεις και την προπαγάνδα.
Σε διεθνές επίπεδο, οι δημοκρατίες αποδυναμώνονται από την ασυμμετρία μεταξύ ανοιχτών κοινωνιών και δεσποτικών καθεστώτων που ελέγχουν τα μέσα ενημέρωσης και τις διαδικτυακές πλατφόρμες τους ενώ διεξάγουν προπαγανδιστικούς πολέμους κατά των δημοκρατιών. Η πόλωση σε αυτά τα δύο επίπεδα τροφοδοτεί αυξημένη ένταση.
