Σύνταξη ανασφάλιστων: Πώς θα πάρουν 360 ευρώ τον μήνα όσοι δεν έχουν ένσημα

Τη δυνατότητα να λάβουν το σχετικό επίδομα των 360 ευρώ τον μήνα (την πάλαι ποτέ γνωστή σαν «σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων») από τον ΟΠΕΚΑ έχουν όσοι δεν συμπληρώνουν τα απαιτούμενα ένσημα για κύρια σύνταξη γήρατος από τον ΕΦΚΑ.

Όπως είναι γνωστό, από το 1982 δημιουργήθηκε στον ΟΓΑ ο «Ειδικός Λογαριασμός Συνταξιοδότησης Ανασφάλιστων Υπερήλικων». Από τον λογαριασμό αυτό χορηγούνταν σύνταξη και υγειονομική περίθαλψη σε Έλληνες υπηκόους και ομογενείς που είχαν συμπληρώσει αρχικά το 70ο έτος (στη συνέχεια το 68ο και μετέπειτα το 65ο) έμεναν μόνιμα στην Ελλάδα και πληρούσαν εισοδηματικές και άλλες συγκεκριμένες προυποθέσεις. Το 2012, μεταβλήθηκε το καθεστώς αλλάζοντας τις προϋποθέσεις χορήγησης της σύνταξης (μεταξύ άλλων, όρισε ως απαραίτητα κριτήρια την ηλικία των 67 ετών, την επί εικοσαετίας μόνιμη και νόμιμη διαμονή στην Ελλάδα, όπως και τη μη λήψη κάθε σύνταξης ανεξαρτήτως ποσού από την Ελλάδα ή το εξωτερικό).

Το 2016, ο «νόμος Κατρούγκαλου» (ν. 4387/16) ρύθμισε το καθεστώς της εν λόγω παροχής, συγκαταλέγοντάς την στην προνοιακή μέριμνα για τα ευάλωτα στρώματα του πληθυσμού. Έτσι, πλέον, το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, το οποίο αναλαμβάνει ο ΟΠΕΚΑ, αποδίδεται σε όλους τους πολίτες, ανεξαρτήτως εθνικότητας, που βρίσκονται σε μια ευαίσθητη ηλικία και δεν κατάφεραν να συγκεντρώσουν τον απαραίτητο για την συνταξιοδότηση ασφαλιστικό χρόνο.

Συγκεκριμένα, προβλέπεται η χορήγηση επιδόματος 360 ευρώ τον μήνα, σε όσους έχουν 35 ετή μόνιμη και νόμιμη διαμονή στην Ελλάδα. Το επίδομα αυτό θα αυξάνεται από το 2022 και μετά, με ρήτρα ανάπτυξης, ακολουθώντας την αύξηση του ΑΕΠ και τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.

Προϋποθέσεις χορήγησης

Το επίδομα δίνεται στους ανασφάλιστους υπερήλικες και σε αυτούς που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, εφόσον όμως πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:

1. Έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους.
2. Δεν λαμβάνουν ή δεν δικαιούνται να λάβουν σύνταξη από το εξωτερικό ή οποιαδήποτε ασφαλιστική ή προνοιακή παροχή από την Ελλάδα, μεγαλύτερη από 360 ευρώ. Αν η σύνταξη αυτή ή παροχή από δημόσιο φορέα που λαμβάνουν είναι μικρότερη από το επίδομα των 360 ευρώ, δικαιούνται το ποσό της διαφοράς που προκύπτει μετά την αφαίρεση του ποσού της σύνταξης ή παροχής που λαμβάνουν από το επίδομα.
3. Διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα 15 συνεχόμενα έτη πριν από την υποβολή της αίτησης για τη λήψη του επιδόματος ή 15 έτη μεταξύ του 17ου και του 67ου έτους της ηλικίας τους, εκ των οποίων τα δέκα 10 συνεχόμενα πριν από την υποβολή της αίτησης και εξακολουθούν να διαμένουν στην Ελλάδα και μετά τη λήψη της παροχής.
4. Το ποσό του επιδόματος καταβάλλεται πλήρες (ή μειωμένο λόγω σύνταξης εξωτερικού ή προνοιακής παροχής εντός Ελλάδας όπως προαναφέρθηκε) για όσους πληρούν αθροιστικά τα ανωτέρω κριτήρια και έχουν συμπληρώσει στη χώρα τουλάχιστον 35 πλήρη έτη διαμονής. Το ποσό μειώνεται κατά 1/35 για κάθε ένα έτος που υπολείπεται των 35 ετών διαμονής στη χώρα.
5. Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημά τους, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 4.320 ευρώ ή, στη περίπτωση εγγάμων, το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 8.640 ευρώ.

Ποιοι εξαιρούνται

Εξαιρούνται της παροχής οι μοναχοί/ες, οι οποίοι διαμένουν σε Ιερές Μονές και συντηρούνται από αυτές και όσοι εκτίουν ποινή στερητική της ελευθερίας. Επίσης, δεν μπορούν να το λάβουν οι ανασφάλιστοι υπερήλικες και αυτοί που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, εφόσον ο/η σύζυγος λαμβάνει σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή μεγαλύτερη από των 360 ευρώ τον μήνα.