Λαμβάνοντας ως δεδομένη την παραδοχή ότι οι αυξήσεις στις συντάξεις που θα ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου του 2023 θα ανέλθουν σε 7%, η «δημοκρατία» δημοσιεύει έναν χρηστικό οδηγό για τους συνταξιούχους.
Οι αυξήσεις αυτές δεν θα δοθούν οριζόντια σε όλους, καθώς, αφενός μεν, αποκλείονται σχεδόν 1.000.000 συνταξιούχοι που έχουν μεγάλη προσωπική διαφορά, αφετέρου δε, ένα άλλο μεγάλο μέρος των συνταξιούχων θα λάβει μεν αυξήσεις, αλλά αυτές θα είναι μικρότερες του 7%, εφόσον έχουν μικρή προσωπική διαφορά. Συγκεκριμένα, όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αυξήσεις θα δουν 1.682.116 συνταξιούχοι. Επομένως, από 2.613.747 συνταξιούχους προκύπτει ότι εκτός διαδικασίας θα μείνουν 931.631 άτομα (δηλαδή το 35,64% επί του συνόλου).
Το ύψος της αύξησης δεν είναι προϊόν κάποιας πολιτικής πρωτοβουλίας του πρωθυπουργού ή της κυβέρνησης, αλλά είναι νομοθετημένο πίσω στο… 2017. Σύμφωνα με τον νόμο 4475, το ποσοστό των αυξήσεων στις συντάξεις προκύπτει από το 50% του πληθωρισμού (που θα οριστικοποιηθεί εντός του Ιανουαρίου του 2023) και το 50% της αύξησης του ΑΕΠ (που θα οριστικοποιηθεί από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. τον Μάρτιο του 2023). Επομένως, οι αυξήσεις θα δοθούν κατά πάσα πιθανότητα στα τέλη Απριλίου, λίγο πριν από το Πάσχα και… τις εκλογές, ενώ θα οφείλονται και αναδρομικά ολίγων μηνών.
Είναι, πάντως, απορίας άξιον γιατί, ενώ η κυβέρνηση, όπως διατυμπανίζουν οι κύριοι Χατζηδάκης και Σταϊκούρας, προσδιορίζει το ποσοστό της αύξησης στο 7%, δεν επιλέγεται να δοθεί η αύξηση αυτή με τις συντάξεις του Ιανουαρίου, που καταβάλλονται πριν από τα Χριστούγεννα, και όποια μικρή διαφορά προκύψει να ισοσταθμιστεί αργότερα μέσω συμψηφισμών. Με αυτόν τον τρόπο, σχεδόν 1.700.000 συνταξιούχων θα έχουν αυτή τη- σημαντική κατά την κυβέρνηση- τόνωση στα εισοδήματά τους πριν από τις γιορτές. Ειδικά σε μία περίοδο, δηλαδή τον χειμώνα, κατά την οποία το κόστος για τη θέρμανση είναι ιδιαίτερα υψηλό και υπεραπαραίτητο.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι προσωπική διαφορά είναι η έμμεση λογιστική μείωση που έγινε στο ανταποδοτικό κομμάτι των περισσότερων συντάξεων όταν αυτές επανυπολογίστηκαν με τα ποσοστά του ν. 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου). Αξίζει δε να θυμίσουμε ότι η προηγούμενη κυβέρνηση είχε νομοθετήσει πως, σε περίπτωση δημοσιονομικού εκτροχιασμού, οι συντάξεις με προσωπική διαφορά θα μειώνονταν έως 18%, κάτι που ωστόσο δεν χρειάστηκε τελικά να γίνει.
Ομως η διατήρηση αυτού του λογιστικού διαχωρισμού εξακολουθεί να ψαλιδίζει όποιες αυξήσεις δίνονται, κάτι που έγινε και με την εφαρμογή του νόμου 4670 του 2020. Σε αυτή την περίπτωση, συνταξιούχοι με άνω των 30 ετών ασφάλιση και υψηλή προσωπική διαφορά είδαν τις πολυδιαφημισμένες αυξήσεις να αφορούν τελικά ένα εξευτελιστικό ποσό 8 ευρώ τον μήνα μεσοσταθμικά.
Το τρικ με την προσωπική διαφορά
Από την ανάλυση των ποσών των συντάξεων και με δεδομένο, όπως λένε και οι κορυφαίοι υπουργοί, ότι η αύξηση θα είναι της τάξης του 7%, για κάθε ποσό σύνταξης προκύπτει και ένα συγκεκριμένο «όριο» για την προσωπική διαφορά, πάνω από το οποίο δίνονται αυξήσεις.
Συγκεκριμένα, όσοι λαμβάνουν κύρια σύνταξη ύψους 500 ευρώ θα πρέπει να έχουν προσωπική διαφορά μικρότερη των 35 ευρώ για να λάβουν ολόκληρη την αύξηση, όσοι λαμβάνουν κύρια σύνταξη 600 ευρώ θα πρέπει να έχουν προσωπική διαφορά έως 42 ευρώ για να λάβουν ολόκληρη την αύξηση, για κύρια σύνταξη 700 ευρώ θα πρέπει η προσωπική διαφορά να είναι μικρότερη από 49 ευρώ, για κύρια σύνταξη 800 ευρώ θα πρέπει να έχουν προσωπική διαφορά έως 56 ευρώ, για κύρια σύνταξη 900 ευρώ θα πρέπει η προσωπική διαφορά να είναι μικρότερη από 63 ευρώ, για κύρια σύνταξη 1.000 ευρώ οι δικαιούχοι θα πρέπει να έχουν προσωπική διαφορά έως 70 ευρώ, για κύρια σύνταξη 1.100 ευρώ θα πρέπει η προσωπική διαφορά να είναι έως 77 ευρώ και για κύρια σύνταξη 1.200 ευρώ οι δικαιούχοι θα πρέπει να έχουν προσωπική διαφορά μέχρι 84 ευρώ.
Οπως φαίνεται χαρακτηριστικά και από το παράδειγμα που παραθέτουμε, ο συγκεκριμένος συνταξιούχος (του ΤΑΠ-ΟΤΕ) έχει κύρια σύνταξη 762 ευρώ και πολύ μεγάλη προσωπική διαφορά, που ανέρχεται σε 306 ευρώ. Επομένως, δεν θα λάβει καθόλου την αύξηση ύψους 7%, όμως θα μειωθεί η προσωπική διαφορά και μπορεί να προσδοκά σε μηδενισμό της τα επόμενα χρόνια, ώστε να καρπώνεται όποιες αυξήσεις.
Σύμφωνα, πάντως, με τα στοιχεία του συστήματος «ΗΛΙΟΣ» του Υπουργείου Εργασίας, συντάξεις έως 700 ευρώ λαμβάνουν 1.106.341 συνταξιούχοι (ποσοστό 44,86% επί του συνόλου 2.465.985), συντάξεις έως 600 ευρώ λαμβάνουν 908.125 συνταξιούχοι (ποσοστό 36,82%), ενώ συντάξεις έως 500 ευρώ λαμβάνουν 655.195 συνταξιούχοι (ποσοστό 26,56%).
Οι αλχημείες του Χατζηδάκη για να κρύψει την απάτη
Κάτι παραπάνω από αμήχανη είναι η προσπάθεια του Υπουργείου Εργασίας να ωραιοποιήσει την κατάσταση, καθώς δημοσιοποίησε σειρά παραδειγμάτων για αυξήσεις στις συντάξεις με περιπτώσεις οι οποίες δεν είχαν καθόλου προσωπική διαφορά. Μόνο σε ένα από τα έξι παραδείγματα αυτή εξαφανίζει τις αυξήσεις, με τον κ. Χατζηδάκη να επιχειρεί να χρυσώσει το χάπι μέσω της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης που θα δοθεί στα τέλη Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με το παράδειγμα, «συνταξιούχος με 70 ευρώ αρνητική προσωπική διαφορά λαμβάνει καθαρή σύνταξη τον μήνα 560 ευρώ. Η αύξηση του 7% μειώνει σημαντικά την προσωπική διαφορά, ωστόσο δεν την υπερκαλύπτει. Λόγω εισοδήματος κάτω των 9.600 ευρώ τον χρόνο, ο συνταξιούχος θα λάβει την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των 250 ευρώ και παράλληλα θα δει να μειώνεται κατά 37 ευρώ η αρνητική προσωπική του διαφορά και θα μπορέσει να δει ταχύτερα πραγματικές αυξήσεις στην τσέπη του στο μέλλον».
Οπως επισημαίνει το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων, αποδομώντας όσα υποστηρίζει ο κ. Χατζηδάκης, «ο συνταξιούχος του παραδείγματος, που το ίδιο το Υπουργείο Εργασίας χρησιμοποίησε, χάνει κάθε μήνα 33 ευρώ αύξηση λόγω προσωπικής διαφοράς. Αρα οι ετήσιες απώλειες είναι 396 ευρώ! Συνεπώς, ο συνταξιούχος του εν λόγω παραδείγματος θα πρέπει να νιώθει ευτυχισμένος που θα λάβει έκτακτο επίδομα 250 ευρώ, δηλαδή 146 ευρώ λιγότερα από εκείνα που θα εισέπραττε, αν έπαιρνε κανονικά την αύξησή του»!
