Αποφασισμένοι να συνεχίσουν τον αγώνα τους μέχρι την οριστική κατάργηση των ευνοϊκών διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού εμφανίζονται οι εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
- Του Βασίλη Παπακωνσταντόπουλου
Υποστηρίζουν ότι οι μεταβατικές διατάξεις, που κατέθεσε η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στη Βουλή και αποτελούν πλέον νόμο του κράτους, θεραπεύουν απλώς ένα μικρό μέρος του προβλήματος, χωρίς όμως να συμμορφώνονται επί της ουσίας με τις επιταγές του Συμβουλίου της Επικράτειας.
Οπως αποκάλυψε μάλιστα στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ο δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης και Α΄ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, η Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδος εξετάζει το ενδεχόμενο να προσφύγει στο ΣτΕ κατά των συγκεκριμένων νέων διατάξεων, κάτι που αναμένεται να αποφασιστεί στην επόμενη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου, που είναι προγραμματισμένη για τις 15 Μαΐου. «Η τροπολογία λύνει το 1/3 των θεμάτων όσον αφορά το ύψος των κτιρίων. Δεν προσαρμόζεται όμως στις αποφάσεις του ΣτΕ. Πλέον περιμένουμε την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας και μέχρι τότε θα μπλοκάρουμε επιτόπου κάθε οικοδομική άδεια που εκδίδεται χρησιμοποιώντας τα μπόνους του ΝΟΚ» μας είπε ο κ. Κωνσταντέλλος, εξηγώντας ότι τα κίνητρα του ΝΟΚ αλλάζουν τον χαρακτήρα της πόλης.
Σημείωσε ότι μέχρι να εκδοθεί η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ η αγορά θα συνεχίσει να βρίσκεται σε ομηρία και καμία άδεια δεν θα είναι ασφαλής, καθώς θα υπόκειται σε προσφυγή. Ο δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης χαρακτήρισε ψευδές το επιχείρημα του ΤΕΕ ότι οι δήμοι δεν θέλουν τα ενεργειακά κτίρια, τονίζοντας ότι θεωρούν σωστό το μπόνους του άρθρου 25, το οποίο δίνει αύξηση του συντελεστή δόμησης κατά 5% ή 10% όταν κατασκευάζονται κτίρια ενεργειακής βαθμίδας Α plus. Μίλησε επίσης για εξαπάτηση μέσω του ΝΟΚ, λέγοντας πως το μέγιστο ύψος των κτιρίων με τον ΓΟΚ (του 2000) ήταν 13 μέτρα, με τον ΝΟΚ (χωρίς τη χρήση των ευνοϊκών διατάξεων) ανέβηκε στα 14 μ., ενώ με τον ΝΟΚ (με εφαρμογή των μπόνους) το ύψος εκτινάχθηκε στα 23,45 μ.! Υψος που μετά τις μεταβατικές διατάξεις του ΥΠΕΝ μειώνεται στα 20,20μ. «Δηλαδή, με την τροπολογία το ΥΠΕΝ δίνει 6 αντί για 9 μέτρα ύψος. Κάτι το οποίο δεν μας ικανοποιεί καθόλου» πρόσθεσε ο κ. Κωνσταντέλλος.
«Καταλύτης η Κηφισιά»
Τη συνέχεια του δικαστικού αγώνα μέχρι την κατάργηση των ευνοϊκών διατάξεων του ΝΟΚ προανήγγειλε και ο δήμαρχος Κηφισιάς Βασίλης Ξυπολυτάς. «Η κίνηση του Δήμου Κηφισιάς να προχωρήσει σε ανάκληση αδειών αποτέλεσε καταλύτη για την νομοθετική παρέμβαση του υπουργείου. Παρέμβαση που θεραπεύει ως έναν βαθμό τα ύψη των κτιρίων, δεν μας ικανοποιεί όμως. Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τα ύψη, αλλά και τα πλάτη, την κάλυψη υπογείων και κήπων» τόνισε στη «δημοκρατία» ο κ. Ξυπολυτάς, εξηγώντας ότι ο ΝΟΚ αλλάζει τη φυσιογνωμία της περιοχής.
Υπογράμμισε ότι δεν είναι δυνατό ο νόμος να εφαρμόζεται οριζόντια, καθώς επικρατούν διαφορετικές συνθήκες ανά περιοχή, προσθέτοντας πως μέχρι την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ ο δήμος θα προσφεύγει κατά μιας οικοδομικής άδειας, αν κρίνει ότι κάνει χρήση των μπόνους του ΝΟΚ. «Θα ζητήσουμε από το υπουργείο Περιβάλλοντος να εκδώσει εγκύκλιο προς την Υπηρεσία Δόμησης Κηφισιάς, με την οποία να ορίζει ρητά ότι δεν πρέπει να εφαρμόζονται τα μπόνους του ΝΟΚ στα τμήματα του δήμου που καλύπτονται από τρία Προεδρικά Διατάγματα και υπερισχύουν του ΝΟΚ. Δεν ζητάμε προνομιακή μεταχείριση. Ζητάμε τη νομιμότητα» μας είπε ο κ. Ξυπολυτάς, προσθέτοντας ότι έχουν συγκεντρωθεί πάνω από 3.000 υπογραφές πολιτών που εναντιώνονται στην εφαρμογή των μπόνους του ΝΟΚ.
Θέση για το περιεχόμενο της νομοθετικής διάταξης του ΥΠΕΝ πήρε με ανακοίνωσή της και η ΚΕΔΕ, λέγοντας ότι δεν τηρήθηκε καμία δέσμευση από πλευράς του υπουργείου Περιβάλλοντος για προηγούμενη συνάντηση και συνεννόηση, γεγονός που καταδεικνύει τη συνεχιζόμενη απαξιωτική συμπεριφορά προς τους φορείς και τα συλλογικά όργανα της Αυτοδιοίκησης. «Επί της ουσίας, καμία συμμόρφωση δεν υπήρξε με τις επιταγές, το γράμμα και το πνεύμα των δύο αποφάσεων του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας. Η τροπολογία κινείται μεν στη σωστή κατεύθυνση, επιλύει όμως μόνο το ένα τρίτο του προβλήματος σχετικά με την καθ’ ύψος δόμηση, αφού απλώς τη μειώνει από 9,5-10 μέτρα, που ο ΝΟΚ με τα κίνητρά του αύξησε, σε 5,5-6 μέτρα. Η αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών με τη χρήση μπόνους του ΝΟΚ και η άμεση και κατά προτεραιότητα εκδίκαση των δύο υποθέσεων που εκκρεμούν στην Ολομέλεια του ΣτΕ είναι μονόδρομος. Ομοίως είναι μονόδρομος η προηγούμενη εκπόνηση και η έγκριση ειδικών επιστημονικών περιβαλλοντικών ή και πολεοδομικών μελετών με τη συμμετοχή των δήμων και των πολιτών πριν από την προώθηση οιασδήποτε τροποποίησης όσον αφορά τους όρους δόμησης και τον ΝΟΚ» ανέφερε η ΚΕΔΕ.
Ποιες αλλαγές έφερε η ρύθμιση του ΥΠΕΝ
Με τις αλλαγές που έφερε το υπουργείο Περιβάλλοντος και αποτελούν πλέον νόμο του κράτους (Ν. 5106/2024), η πρόσθετη δόμηση με χρήση των διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού μπορεί να φτάσει έως 3 μέτρα. Η ρύθμιση βάζει πλαφόν στην αύξηση του συντελεστή και συνδέει τον υπολογισμό του τελικού ύψους του κτιρίου με τον συντελεστή δόμησης κάθε περιοχής, κάτι που σημαίνει ότι σε άλλες περιοχές απαγορεύεται και σε άλλες επιτρέπεται η αξιοποίηση του μπόνους.
Δεν αναιρεί, δηλαδή, οριζόντια τον ισχύοντα ΝΟΚ, αλλά προβλέπει τον κλιμακωτό περιορισμό ανά περιοχή και περίπτωση. Πρόκειται για μία μεταβατική ρύθμιση, που ισχύει από την 1η Μαΐου έως το τέλος του 2025, εκτός κι αν έχουν εγκριθεί νωρίτερα τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια. Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, μέσα από τον εξορθολογισμό της χρήσης των κινήτρων για την περιβαλλοντική αναβάθμιση του ΝΟΚ έως την έγκριση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων θα επιτευχθεί ασφάλεια δικαίου διά της ενσωμάτωσης της μέχρι σήμερα νομολογίας του Συμβουλίου της Επικράτειας. Κάτι που δεν υπάρχει σήμερα, καθώς μετά τις αλλεπάλληλες αποφάσεις του ΣτΕ επικρατεί πολύ μεγάλη ασάφεια για τον τρόπο εφαρμογής των διατάξεων του ΝΟΚ στις επικείμενες προς έκδοση οικοδομικές άδειες.
Ειδικότερα:
– Δεν εφαρμόζονται τα μπόνους σε περιοχές με συντελεστή δόμησης μικρότερο του 0,8
– Στις περιοχές με συντελεστή δόμησης μεγαλύτερο του 0,8 έως 1,6 το συνολικό ύψος της προσαύξησης δεν δύναται να υπερβαίνει συνολικά τα 2,50 μ.
– Στις περιοχές με συντελεστή δόμησης μεγαλύτερο του 1,6 το συνολικό ύψος της προσαύξησης δεν δύναται να υπερβαίνει συνολικά τα 3 μ.
-Οι οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν προ της 1ης Μαΐου 2024 με χρήση κινήτρων του ΝΟΚ εκτελούνται όπως εκδόθηκαν και αναθεωρούνται δυνάμει των ισχυουσών κατά την έκδοσή τους διατάξεων.
Ο χαρακτήρας των ρυθμίσεων είναι μεταβατικός και θα επανεκτιμηθεί κατά τη φάση εκπόνησης της μελέτης τεκμηρίωσης που θα αναθέσει αμέσως το ΥΠΕΝ με τίτλο: «Μελέτη αξιολόγησης της εφαρμογής των κινήτρων για την περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές». Θεσμοθετήθηκε επίσης επαναληπτικός έλεγχος για τις περιπτώσεις οικοδομικών αδειών κτιρίων σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, βάσει του άρθρου 25 του ΝΟΚ, καθώς και δημιουργίας φυτεμένων επιφανειών ανά πενταετία από ελεγκτή δόμησης. Παράλληλα, επεκτείνεται το περιεχόμενο της εξουσιοδοτικής διάταξης της παρ. 3 του άρθρου 18 του ΝΟΚ προκειμένου να συμπεριλάβει και στοιχεία αναφορικά με τους ελέγχους και τις κυρώσεις που σχετίζονται με την κατασκευή φυτεμένων επιφανειών στα δώματα, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η εν τοις πράγμασι κατασκευή και η διατήρηση αυτών.
Στον χορό των αναστολών και τα Βριλήσσια
Την αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών που κάνουν χρήση των ευνοϊκών διατάξεων του ΝΟΚ έως την έκδοση και τη δημοσίευση της σχετικής με το ανωτέρω θέμα απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας αποφάσισε την προηγούμενη εβδομάδα ομόφωνα το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Βριλησσίων έπειτα από εισήγηση του δημάρχου Γιάννη Πισιμίση.
«H μέχρι σήμερα εφαρμογή του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού έχει ήδη προκαλέσει σημαντική επιβάρυνση στην πόλη μας, με την ανέγερση οικοδομών που υπερβαίνουν κατά πολύ το μέγιστο ύψος, το οποίο διαχρονικά προβλεπόταν για τον Δήμο Βριλησσίων. Προκειμένου να αποτραπεί η αλλοίωση του πολεοδομικού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα των Βριλησσίων, με την απόφασή του αυτή το δημοτικό συμβούλιο Βριλησσίων ζητεί από την Υπηρεσία Δόμησης Αγίας Παρασκευής να ανασταλεί η έκδοση αδειών στις περιπτώσεις που γίνεται χρήση των συγκεκριμένων άρθρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού. Η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου θα κοινοποιηθεί και στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας» ανέφερε στην ανακοίνωσή του ο δήμος.
Τι υποστηρίζουν η ΕΛΛΕΤ και οι αρχιτέκτονες
Στο πλευρό των δήμων για τα ανώτατα ύψη κτιρίων και την αποτροπή της υποβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος τάσσεται η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, καλώντας το ΥΠΕΝ να επιλύσει οριστικά και πέραν πάσης αμφιβολίας το τόσο σοβαρό αυτό θέμα. Σημειώνει ότι οι αποφάσεις των δήμων έχουν στόχο τη διαφύλαξη της νομιμότητας, καθώς βασίζονται στην πάγια πλέον νομολογία των διοικητικών δικαστηρίων, που άρχισαν με προσφυγές της ΕΛΛΕΤ, αλλά και άλλες των διοικητικών δικαστηρίων, ότι οι διατάξεις των τοπικών Προεδρικών Διαταγμάτων ουδέποτε καταργήθηκαν και εξακολουθούν να ισχύουν, κατισχύοντας των γενικών και οριζόντιας εφαρμογής διατάξεων του ΝΟΚ.
«Σύμφωνα με τις συνταγματικές αλλά και τις ενωσιακές επιταγές, όπως ερμηνεύονται από το ΣτΕ, ο τρόπος υπολογισμού του μέγιστου ύψους των κτιρίων σε συνάρτηση με τον συντελεστή δόμησης κάθε περιοχής κατά το άρθρο 15 παρ. 1 του ΝΟΚ. δεν εφαρμόζεται σε περιπτώσεις κατά τις οποίες, με ειδικά τοπικά διατάγματα προϋφιστάμενα είτε του ΝΟΚ/2012 είτε και του ΓΟΚ/1985, έχουν οριστεί για περιοχές ή οικισμούς ειδικότεροι όροι δόμησης π.χ. ύψος, σ.δ. και λοιποί όροι και περιορισμοί δόμησης» αναφέρει η ΕΛΛΕΤ. Χαρακτηρίζει πρόδηλη την ανάγκη να προστατεύσει το ΥΠΕΝ τις πόλεις και τους οικισμούς της χώρας με την άμεση αποστολή σχετικής διευκρινιστικής εγκυκλίου διαταγής προς τις Υ.ΔΟΜ. της Επικράτειας, στην οποία θα παρέχονται οδηγίες για την εφαρμογή της κατίσχυσης των ειδικών τοπικών διαταγμάτων έναντι του ΝΟΚ. «Σε αντίθετη περίπτωση, θα είναι αναπόφευκτη η διεύρυνση της αντιπαράθεσης, και τελικά η δημιουργία αγεφύρωτου χάσματος μεταξύ των δήμων και της κοινωνίας των πολιτών, αφενός, και των κατασκευαστικών συμφερόντων και του τεχνικού κλάδου, αφετέρου, με διακύβευμα την ποιότητα του αστικού περιβάλλοντος και αποτέλεσμα την αβεβαιότητα ως προς τους κατά περιοχή ισχύοντες όρους δόμησης και τελικά τη διατάραξη τόσο της εύρυθμης λειτουργίας της πόλης όσο και του αισθήματος ασφάλειας δικαίου και εμπιστοσύνης των πολιτών» καταλήγει η Ελληνική Εταιρεία.
Επιδρομή ουρανοξυστών
Κατά τη διάρκεια σχετικής εκδήλωσης, που διοργανώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, η Ελένη Μαΐστρου, αρχιτέκτων, ομότιμη καθηγήτρια ΕΜΠ, περιέγραψε τα βασικά προβλήματα που δημιουργεί στη δόμηση ο ΝΟΚ, λέγοντας πως προτείνεται η αύξηση του συντελεστή δόμησης για μεμονωμένα οικόπεδα χωρίς αυτό να προκύπτει από πολεοδομική μελέτη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να προκύπτουν ψηλότερα κτίρια συχνά κατά δύο ορόφους, σε τυχαία οικόπεδα, πράγμα που αλλοιώνει την εικόνα του δρόμου και δημιουργεί δυσμενείς συνθήκες φωτισμού και αερισμού στα γειτονικά κτίσματα. Μάλιστα, όπως ανέφερε η Ελ. Μαΐστρου, το ποσοστό αύξησης του συντελεστή δόμησης μπορεί να ξεπεράσει το 40% με 50%.
Ο Γιάννης Μιχαήλ, δρ αρχιτέκτων πολεοδόμος, αντιπρόεδρος της ΕΛΛΕΤ, έκανε λόγο για επιδρομή και στην Κηφισιά μίνι ουρανοξυστών, που κατακερματίζουν συστηματικά τα φημισμένα σύνολα των παλιών σπιτιών, βάσει οικοδομικών αδειών που προβλέπει ένας απερίγραπτος ΝΟΚ. Από την πλευρά του ο αρχιτέκτων Νίκος Βρατσάνος εξήγησε πως ο ΝΟΚ εξαιρεί σαφώς και ρητώς την ίδια του την εφαρμογή στα παραδοσιακά τμήματα των πόλεων, όπως της Κηφισιάς. Κι όμως από το 2021 και μετά γινόμαστε σιωπηλοί μάρτυρες της απαξίωσης και της καταστροφής του παραδοσιακού της τμήματος, όπου τελικά εφαρμόζονται όλα τα μπόνους του ΝΟΚ. «Εχουμε ξαναγυρίσει στις πολυκατοικίες του ’70 και ’80, αυτές ακριβώς που τα διατάγματα προσπάθησαν να αποτρέψουν. Τεράστιοι όγκοι, επιπλέον όροφοι και για πρώτη φορά χτισμένες πρασιές» τόνισε χαρακτηριστικά.
