Σε είδος… πολυτελείας τείνει να μετατραπεί η σοκολάτα, αφού το φθινόπωρο φέρνει στον καταναλωτή μια δυσάρεστη πραγματικότητα, με τις να εκτοξεύονται και τα νοικοκυριά να αδυνατούν να απολαύσουν ακόμη και τα πιο απλά γλυκά. Η τάση αυτή δεν είναι τοπική ή παροδική· έχει βαθιές ρίζες στα προβλήματα της παραγωγής, της διανομής και των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού.
Στην Ελλάδα, η πίεση είναι ορατή και στα ράφια των σούπερ μάρκετ: η ομάδα «ζάχαρης – γλυκισμάτων» συνεισφέρει σημαντικά στην άνοδο του δείκτη τιμών καταναλωτή (CPI), ενώ η ΕΛΣΤΑΤ καταγράφει ότι το φαγητό και τα μη αλκοολούχα ποτά, συμπεριλαμβανομένων των σοκολατοειδών προϊόντων, αποτέλεσαν έναν από τους βασικούς μοχλούς αύξησης του γενικού δείκτη τιμών.
Τα νούμερα «μιλούν»
Οι μεταβολές που καταγράφονται είναι ενδεικτικές της έντασης της αύξησης:
- Σοκολάτα γάλακτος: από 1,99 € το Φεβρουάριο 2025 σε 2,60 € τον Σεπτέμβριο 2025 – αύξηση +30,65%
- Μαύρη σοκολάτα: από 2,53 € σε 3,45 € – +36,32%
- Σοκολάτα αμυγδάλου: από 1,72 € σε 2,52 € – +46,51%
Αυτές οι αυξήσεις σε μόλις επτά μήνες υπογραμμίζουν ότι το ζήτημα δεν είναι μία απλή διακύμανση αλλά ένα φαινόμενο με συστημικές ρίζες.
Σύμφωνα με στοιχεία της έρευνας αγοράς στην Ελλάδα, η κατηγορία «σοκολάτα – γλυκίσματα – παγωτά» εμφανίζει από τις υψηλότερες ετήσιες αυξήσεις μέσα στα είδη τροφίμων. Για παράδειγμα, σε δεδομένα του Consumer Retail Research Institute, τα είδη γλυκισμάτων κατέγραψαν αύξηση +12,2% ετησίως σε περιόδους πρόσφατου ελέγχου στα σούπερ μάρκετ.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η κατάσταση δεν είναι πολύ διαφορετική. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Euronews, οι τιμές του κακαό και της σκόνης σοκολάτας στην Ε.Ε. αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 16% τον Μάιο 2025 σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Γιατί αυξάνονται οι τιμές – οι βασικές αιτίες
Καθοριστικό ρόλο παίζει η πίεση στην παραγωγή κακάο, κυρίως στις χώρες της Δυτικής Αφρικής (Ακτή Ελεφαντοστού, Γκάνα), που καλύπτουν μεγάλο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής. Η κλιματική κρίση έχει επιφέρει ακραία καιρικά φαινόμενα -ξηρασίες, διακυμάνσεις υγρασίας, καταιγίδες- που επηρεάζουν την ανάπτυξη των κακαόδεντρων. Επιπλέον, ασθένειες όπως η «Black Pod» ή άλλες μυκητολογικές προσβολές πλήττουν τις σοδειές, μειώνοντας την παραγωγή και αυξάνοντας τον κίνδυνο απωλειών.
Παρόλα αυτά, πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η αγορά κακάο επιτυγχάνει μια σχετική σταθεροποίηση. Το φθινόπωρο του 2025, οι τιμές έχουν υποχωρήσει από τα υψηλά τους, φτάνοντας στα ~ 7 USD/κιλό περίπου, σύμφωνα με δημοσιεύματα της αγοράς, ενώ η παραγωγή έχει επανέλθει σε κάποιο βαθμό.
Ωστόσο, οι συνθήκες παραγωγής παραμένουν ευάλωτες: γηρασμένα δέντρα, χαμηλές επενδύσεις, αβεβαιότητα για το μέλλον των καλλιεργειών.
Πέρα από την πρώτη ύλη, οι παραγωγοί και οι βιομηχανίες σοκολάτας αντιμετωπίζουν αυξημένο κόστος ενέργειας, καυσίμων, εργατικών, καθώς και πρώτων υλών συμπληρωματικών (ζάχαρη, γάλα, έλαια). Αυτές οι αυξήσεις «σπρώχνονται» στο τελικό προϊόν.
Επιπλέον, οι διεθνείς αγορές των γεωργικών προϊόντων καταγράφουν εντεινόμενη μεταβλητότητα, και οι αλυσίδες εφοδιασμού υπόκεινται σε καθυστερήσεις, κοστολογικές πιέσεις και αστάθεια στις συναλλαγματικές ισοτιμίες, που ενισχύουν περαιτέρω το κόστος.
Σε πολλές αγορές, η ζήτηση προϊόντων σοκολάτας και γλυκισμάτων διατηρείται σταθερή ή μόλις υποχωρεί παρά τις αυξήσεις τιμών, γεγονός που επιτρέπει στις βιομηχανίες να μετακυλήσουν το κόστος στον καταναλωτή χωρίς τεράστια πτώση πωλήσεων. Παράλληλα, η ψυχολογία του «ό,τι μας απομένει να απολαύσουμε» ώθησε σε διατήρηση της ζήτησης για πολυτελή μικροκαταναλωτικά αγαθά όσο ακόμη η οικονομική δυνατότητα δεν έχει εξαντληθεί.
Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις κόπωσης: στην Ευρώπη, η κατανάλωση σοκολάτας (measured μέσω των λεγόμενων «grindings») μειώθηκε κατά 7,2% ετησίως στο δεύτερο τρίμηνο 2025, υποδηλώνοντας ότι οι καταναλωτές περιορίζουν τις αγορές τους λόγω τιμών.
Ποιες προοπτικές ανοίγονται – σταθεροποίηση ή νέα άνοδος;
Η πρόσφατη σταθεροποίηση στην αγορά κακάο αφήνει κάποια ελπίδα: η πτώση ~12% στις τιμές κακάο τον Σεπτέμβριο (σε περίπου 6,936 USD/τόνο) αποτελεί ανακούφιση για τις βιομηχανίες σοκολάτας, έστω και προσωρινή.
Σύμφωνα με αναλυτές, αυτή η πτώση οφείλεται σε βελτιωμένες καιρικές συνθήκες και σε μείωση της κερδοσκοπικής δραστηριότητας στην αγορά.
Ωστόσο, η σταθεροποίηση δεν ισοδυναμεί με επιστροφή στα παλιά επίπεδα κόστους και τιμών. Οι αβεβαιότητες παραμένουν: ενδεχόμενο νέο κύμα ξηρασίας, ασθένειες, περιορισμένες επενδύσεις στις φυτείες και η ανάγκη για μετάβαση σε πιο βιώσιμες πρακτικές (π.χ. χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα) μπορεί να οδηγήσουν σε αναζωπύρωση των τιμών.
Για τις επιχειρήσεις τροφίμων στην Ελλάδα, η σταθεροποίηση στις πρώτες ύλες μπορεί να προσφέρει προσωρινή αναπνοή, αλλά οι αυξημένες τιμές ενέργειας, μεταφορικών και λειτουργικών εξόδων συνεχίζουν να ασκούν πίεση στα περιθώρια κέρδους.
Από την πλευρά του καταναλωτή, η κατάσταση παραμένει πιεστική, ειδικά για τα χαμηλότερα εισοδήματα που δίνουν μεγαλύτερο ποσοστό του προϋπολογισμού τους για τρόφιμα. Η Ε.Κ.Τ. μάλιστα υπογραμμίζει ότι οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων (συμπεριλαμβανομένων κακάο/σοκολάτας) έχουν ξεπεράσει τη συνολική ανάπτυξη των τιμών σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Δείτε επίσης:
- Κρέας από «χρυσό»: Νέα αύξηση στις ευρωπαϊκές τιμές του μοσχαριού
- Η ακρίβεια καλπάζει: Τα φασόλια γίνανε μοσχαρίσιο κρέας
- Ο καφές σε ιστορικά υψηλά: Πού οφείλεται η εκτόξευση των τιμών
