Όταν σήμερα λέμε «Το ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας» εννοούμε ένα από τα πιο γνωστά ορχηστρικά ζεϊμπέκικα με χαρακτηριστικές νότες, που έχουν γραφτεί στο ελληνικό πεντάγραμμο με την υπογραφή του Μάνου Λοΐζου.
- Από τον
Νίκο Νικόλιζα
Ένα ζεϊμπέκικο που είναι απόλυτα συνδεδεμένο με την μαγκιά και με την εικόνα του φαντάρου (της ταινίας του σπουδαίου σκηνοθέτη Αλέξη Δαμιανού), ο οποίος έχει βαρύ μεράκι, βαριά περπατησιά και αγγίζει την καρδιά όλων όσων ακούνε το τραγούδι σήμα κατατεθέν της ελληνικής δισκογραφίας.
Μισός αιώνας σχεδόν έχει περάσει από το 1971, όταν η ταινία έκανε θραύση σε φεστιβάλ αλλά και στους κινηματογράφους και λίγοι ξέρουν ότι ο φαντάρος και πρωταγωνιστής της ταινίας, δεν ήταν ηθοποιός αλλά ένα 19χρονο παιδί που εργαζόταν σκληρά στην οικοδομή για να τα φέρει βόλτα. Ένα τυχαίο περιστατικό που αντίκρισε ο σκηνοθέτης στο δρόμο, με πρωταγωνιστή τον 19χρονο τότε Γιώργο Κουτούζη, στα μάτια του τον έκανε αμέσως τον πρωταγωνιστή της ταινίας του.
Η χαρακτηριστική σκηνή που έχει μείνει χαραγμένη σε όλους μας, είναι μία: πάνω στη σκηνή μιας συνοικιακής ταβέρνας, ένας φαντάρος σηκώνεται και χορεύει ζεϊμπέκικο με πάθος, θράσος και θρησκευτική ευλάβεια. Απέναντί του μια όμορφη κοπέλα, η Ευδοκία τον κοιτάζει στα μάτια. Αν και συνοδεύεται από τρεις άντρες, η Ευδοκία παρασύρεται στον ρυθμό του, χτυπάει παλαμάκια, τον κοιτάζει έντονα, μονολογεί.
Ωστόσο, ο νεαρός φαντάρος της ταινίας, κατά κόσμον Γιώργος Κουτούζης, που για μήνες ολόκληρους μάθαινε τα πάντα για τον ρόλο του -σχεδόν εσώκλειστος- δίπλα στον Αλέξη Δαμιανό, πάτησε σχεδόν τα 70. Ο ίδιος ποτέ δεν θεώρησε τον εαυτό του ηθοποιό, αλλά ήταν μια ανάγκη εκείνης της περιόδου, προκειμένου να μπορέσει να σταθεί στα πόδια του. Η πειστικότητα και η αυθεντικότητα του, ο αγνός του χαρακτήρας ήταν τα χαρακτηριστικά που ο Αλέξης Δαμιανός είδε στον Γιώργο Κουτούζη και τον έκανε, για μία και μόνο φορά, ήρωά του.
Πριν λίγο καιρό, ο 69χρονος Γιώργος Κουτούζης είχε γράψει στο προφίλ του στο FB: «Έχω πει πολλές φορές ότι ήταν η ”Άτακτη” του Βαμβακάρη. Η ταινία ήταν γυμνή ακόμα από μουσική. Ο μέγιστος Μάνος Λοΐζος είδε πράγματι πολλές φορές το πλάνο. Ξέρω μόνο ότι όταν είδα την ταινία κι άκουσα την μουσική, τινάχτηκα από το κάθισμα μου… σαν να με κτύπησε ηλεκτρικό ρεύμα. «Το ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας». Σκέφτηκα ότι σ’ εκείνο το ταβερνάκι της Κάτω Κηφισιάς αδίκησα το ζεϊμπέκικο, ένιωσα ότι έδωσα λίγα, παρόλο που δεν είχα ξαναχορέψει ζεϊμπέκικο. Ξέρω μόνο πότε για πρώτη φορά το χόρεψα εγώ.
https://www.youtube.com/watch?v=gqQKlASn4dY
Ήταν όταν μετά την προβολή της ταινίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το 1972 (το 1971 δεν ήμουν-ταξίδευα), μετά το βραδινό φαγητό με τον Αλέξη και την Μαρία ήμασταν καλεσμένοι σε δεξίωση στο «Μακεδονία Παλλάς». Η Μαρία (η Ευδοκία της ταινίας) κι εγώ μακριά από αυτά, δεν πήγαμε. Προτιμήσαμε μια παμπ για ποτό και να τα πούμε σ’ ένα τραπεζάκι σε κάποια γωνία… Αργά, τις προχωρημένες ώρες, όταν άρχισε η ελληνική μουσική, έβαλαν και το ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας. Τότε η Μαρία μου είπε «Αυτό για μένα, Γιώργο…Για μένα την Μαρία». Μπροστά της, με ευλάβεια θα ‘λεγα, ζεϊμπέκικο μόνο για κείνη. Κτυπούσε τα χέρια της και με τη δική της φωνή και το γέλιο της φώναζε «Παναγία μου». Τότε το χόρεψα πρώτη φορά μπροστά στη Μαρία. Χωρίς κινηματογραφικές λήψεις, κάτι που ξεπέρασε κι έφυγε από τα όρια της ταινίας και που δεν είδε και δεν θα μπορούσε να φανταστεί ο Αλέξης Δαμιανός… Έτσι, αυτό το ζεϊμπέκικο κανείς δεν ξέρει ποιος το χόρεψε πρώτη φορά, κανείς δεν έχει την πρωτιά. Όπως κάθε μύθος που έχει μαγεία, αυτή η μουσική του Μάνου Λοΐζου».
Ο Γιώργος Κουτούζης, από το 1971 έως και σήμερα έχει δώσει μόνο μια συνέντευξη. «Δεν το επιθυμώ. Δεν υπάρχει κάτι που μπορώ να προσθέσω» μας είπε ευγενικά και μας αποχαιρέτησε!
