Με αφορμή την συμπλήρωση 190 ετών από την δολοφονία του Πρώτου Κυβερνήτη της ελεύθερης Ελλάδος, Ιωάννη Καποδίστρια και στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, τελέστηκε την Κυριακή 19 Σεπτεμβρίου Μνημόσυνο για την ανάπαυση της ψυχής του στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου Πατρών, στο οποίο προέστη ο Δέσποτας Πατρών Χρυσόστομος.
Στο μέσον του ναού τοποθετήθηκε η προσωπογραφία του Ιωάννου Καποδίστρια, την οποία πλαισίωσαν μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου «Πύλη Πολιτισμού εν Πάτραις».
Μετά την Θεία Λειτουργία τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση στην προτομή του Εθνικού Κυβερνήτη και κατατέθηκαν στεφάνια.
Πύρινη η ομιλία του Δεσπότη Πατρών, που ανάμεσα σε άλλα ανέφερε:
«Πέρασαν 190 χρόνια ἀπό τήν δολοφονία τοῦ πρώτου Κυβερνήτου τῆς Ἑλλάδος τοῦ Ἰωάννου Καποδίστρια, ὁ ὁποῖος ἐκλήθη σέ μιά ἱστορική καμπή τῆς Ἑλλάδος, ἐξαιρετικά δύσκολη, νά ἀναλάβῃ τί τύχες τῆς τόσο ταλαιπωρημένης καί καθημαγμένης ἀπό τόν τουρκικό ζυγό Πατρίδος μας.
Πέρασαν ἀπό τότε 190 χρόνια, πού χέρι δυστυχῶς ἑλληνικό ἒξω ἀπό τόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος Ναυπλίου, τῆς πόλεως πού ἒμεινε στήν ἑλληνική καί παγκόσμια ἱστορία, ὡς ἡ πρώτη τῆς Ἑλλάδος πρωτεύουσα μετά τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί τήν ἀνασυγκρότηση τοῦ Ἑλληνικοῦ κράτους, ἀλλά καί ὡς ἡ πόλις πού ποτίστηκε μέ τό αἷμα τοῦ μεγάλου Ἓλληνα πατριώτη, πού πάνω ἀπό τή ζωή του ἒθεσε τήν Πατρίδα, γιά νά μείνῃ στήν ἱστορία ὡς ο πολιτικός ἡγέτης καί Kυβερνήτης πού ὂχι μόνο τήν περιουσία του γιά τήν πατρίδα διέθεσε, ὂχι μόνο τόν μισθό ἀρνήθηκε, ἀλλά καί μέ τό αἷμα του ἐπεσφράγισε τήν ἀγάπη του γιά τήν Ἑλλάδα…
Ὁ μέγας αὐτός Ἓλλην ἒθεσε τά θεμέλια τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ συστήματος, ἐφρόντισε γιά τήν σύνταξη βιβλίων, ἐδημιούργησε τό ἀλληλοδιδακτικό Σχολεῖο, ἳδρυσε τό πρῶτο Ἑλληνικό Γυμνάσιο, ἒκαμε στήν Αἲγινα τό κεντρικό Σχολεῖο, ἐφρόντισε γιά τήν ἀνόρθωση τῆς οἰκονομίας τῆς χώρας. Γιά τόν σκοπό αὐτό ἳδρυσε τό ἐθνικό νομισματοκοπεῖο, καθιέρωσε τόν «φοίνικα» ὡς ἐθνικό νόσμιμα, ἳδρυσε τήν ἐθνική Χρηματιστηριακή τράπεζα. Ἐνδιεφέρθη γιά τήν Ἐκκλησιαστική ἐκπαίδευση καί γι’ αὐτό τήν Ἐκκλησιαστική Σχολή στόν Πόρο. Ἳδρυσε ὀρφανοτροφεῖο, ἀρχαιολογικό μουσεῖο στήν Αἲγινα καί Γεωργική Σχολή. Ἳδρυσε τό πρῶτο φαρμακεῖο. Ἐθέσπισε τό νομικό πλαίσιο τῆς Πολιτείας. Ἒδωσε δάνεια στούς νησιῶτες γιά τήν ἀγορά πλοίων καί κατασκευή ναυπηγείων στόν Πόρο καί στό Ναύπλιο. Ἳδρυσε τήν Σχολή Εὐελπίδων…
27 Σεπτεμβρίου 1821. Ξυπνάει ὁ Κυβερνήτης ἒνδακρυς. Δέν θέλει νά χάσει δεύτερη Κυριακή τήν Θεία Λειτουργία. Τήν προηγούμενη Κυριακή ὁ ἀδελφός του Αὐγουστῖνος, τόν ἐμπόδισε μετά πολλῆς πιέσεως νά ἐκκλησιασθῇ φοβούμενος, ὂχι ἀδίκως, ὃτι κινδύνευε ἡ ζωή τοῦ Κυβερνήτου. Αὐτή τήν Κυριακή, πρέπει νά βιώσει τήν Ἀνάσταση. Ὁ Μέτερνιχ τόν ὀνόμαζε περιπαιχτικά, «ὁ Ἃγιος Ἰωάννης τῆς Ἀποκαλύψεως». Ὁ Καποδίστριας ἦτο ὂντως μιά ἀποκάλυψη. Τήν Κυριακή ἐκείνη μετέστη πρός τά ἂφθαρτα καί αἰώνια, ἒνθα ἦχος καθαρός ἑορταζόντων καί βοώντων ἀπαύστως τό, «Κύριε δόξα σοι». Ὁ ἲδιος εἶχεν εἲπει: «Δέν φοβοῦμαι τόν θάνατο. Ὁ θάνατός μου μᾶλλον εἶναι ἀπαραίτητος γιά τήν Ἑλλάδα καί ὑπέρ τῆς Ἑλλάδος».
Πόσο τόν ἀγάπησε ὁ Λαός, ἐφάνη ἀπό τό ὃτι πέταξαν νεκρό τόν ἒνα ἐκ τῶν φονέων του στή θάλασσα, τόν Κωνσταντῖνο Μαυρομιχάλη. Ὁ ἃλλος ὁ Γεωργάκης Μαυρομιχάλης, δικάστηκε καί κατεδικάσθη εἰς θάνατον. Ὁ Εἰσαγγελέας στή δίκη πού ἒγινε στό Ναύπλιο στό στρατοδικεῖο εἶπε χαρακτηριστικά γιά τόν Καποδίστρια. «Εἷς ἀνήρ πίπτει καί ὃλη ἡ Ἑλλάς κλονεῖται».
Ὁ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, πληροφορήθηκε γιά τήν δολοφονία τοῦ Καποδίστρια εὑρισκόμενος στήν Τριπολιτσά καί μᾶς πληροφορεῖ. «Τήν αὐγή ὃπου τό μάθουν οἱ πολίτες τῆς Τριπολιτσᾶς, γιά τήν δολοφονία τοῦ Κυβερνήτου ἒμειναν σάν νεκροί». Τόσο ἀγάπησαν τόν Καποδίστρια πού μετά τήν δολοφονία του ἒτρεχαν οἱ Ἀναπλιῶτες καί μετά μαντήλια τους μάζευαν τό αἷμα του. Πάνω στά χέρια τοῦ κεκοιμημένου μεγάλου καί πρώτου καί ἀριθμητικά, ἀλλά καί χωρίς ὃμοιό του Κυβερνήτη τῆς Ἑλλάδος, τοποθετήθηκε τό ἱερό τῆς Παναγίας τῆς Γλυκοφιλούσης εἰκόνισμα, δῶρο σ’ αὐτόν τῆς Μαρίας Θεοδώρεβνας, ἀπό τή Ρωσία…
Μνημονεύομε σήμερον τοῦ Κυβερνήτου, ὁ ὁποῖος ὁμολογοῦσε εὐκαίρως ἀκαίρως ὃτι, «ἡ χριστιανική πίστη ἐσυντήρησε καί τούς Ἓλληνες καί τή γλῶσσα καί τήν πατρίδα καί τάς ἀρχαίας ἐνδόξους ἀναμνήσεις καί ἐξαναχάρισεν εἰς αὐτούς τήν πολιτικήν ὓπαρξιν τῆς ὁποίας εἶναι στῦλος καί ἐδραίωμα». Συνδύαζε δηλ, ὁ ἀοίδιμος Κυβερνήτης τήν ἀνάσταση καί ἀνεξαρτησία τοῦ Ἒθνους, μέ τήν παράδοση τοῦ Γένους καί τά πνευματικά του ἀποθέματα.
Ὁ ἲδιος εἶχε δηλώσει: «Πρῶτα εἶμαι Ἓλληνας, γιατί γεννήθηκα σ’ αὐτή τή χώρα. Εἶμαι Ἓλληνας ἀπό πατέρα καί μητέρα. Εἶμαι μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, πού μοῦ ἀνέθεσε τήν Κυβέρνηση αὐτοῦ τοῦ Λαοῦ. Εἶμαι Ἓλληνας, ἐκ γενετῆς, ἀπό καθαρή ἀγάπη, ἀπό αἲσθημα, ἀπό καθῆκον καί ἀπό θρησκεία». (Γ. Μεταλληνοῦ, Ἰωάννης Καποδίστριας, ὁ Πολιτικός Μάρτυρας τῆς Ρωμηοσύνης, 1992.)
Μελετώντας κανείς τήν ἱστορία τῆς Πατρίδος μας καί φθάνοντας στόν Ἰωάννη Καποδίστρια εὒλογα διερωτᾶται: «Πῶς θά ἦτο ἡ Πατρίδα μας ἂν δέν ἐδολοφονεῖτο ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας» καί ἐλεύθερα συλλογᾶται: «Μόνο μέ τέτοιους σάν τόν Καποδίστρια Κυβερνήτες ἡ χώρα μας, θά βρῇ τόν ἱστορικό καί σωτήριο βηματισμό της, τήν θέση της μέσα στό ἱστορικό γίγνεσθαι καί τήν πορεία της στό μέλλον. Μέ τήν διατήρηση τῆς ἰδιοπροσωπίας της, τῆς Ὀρθοδόξου πίστεώς της, τῆς παραδόσεώς της, τῆς γλώσσας της καί ἀπαραχάρακτης ἱστορίας της, τῆς παιδείας πού θά τῆς ταιριάζει καί τῆς ἀγάπης πού τῆς ἀξίζει καί ἡ ὁποία πρέπει νά φτάνει μέχρι θυσίας».
