Ίσως, η πληγή που προκλήθηκε στον πρώτο αγώνα ποδοσφαίρου που έδωσε η Ελλάδα να μην έκλεισε ποτέ. Ίσως, αυτή η ήττα να ήταν η αιτία που στιγμάτισε και το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα γενικά, όπου οι λύπες είναι περισσότερες από τις χαρές που μας έχει δώσει.
Ίσως, η σημερινή κατάντια του ποδοσφαίρου να αποτελεί συνέχεια όλων αυτών των χρόνων που τα στημένα, τα επεισόδια και γενικά η χειραγώγησή του ήταν εκείνα που αναδεικνύονται σε… πρώτο σκόρερ!!!
Βέβαια δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να παραμερίσουμε τις στιγμές χαράς, αλλά και εθνικής υπερηφάνειας που μας χάρισε και μας χαρίζει…
Το νέο άθλημα, πάντως, στις αρχές του, δεν αντιμετωπίστηκε μόνο με ενθουσιασμό αλλά και με καχυποψία.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση του Πανελληνίου Συλλόγου ο οποίος κατήργησε, το 1910, το ποδοσφαιρικό τμήμα με την αιτιολογία ότι «απομακρύνει τους μαθητάς από των τακτικών γυμναστηρίων προς προφανή ζημίαν της αληθούς γυμναστικής και αυτών τούτων των ατάκτως ανά τας οδούς και τας ρύμας της πόλεως ποδοσφαιριζόντων νεανιών και παίδων»….
- Γράφει ο Τάκης Κάμπρας
Όλα ξεκίνησαν το 1909 όπου η Εθνική Ομάδα Ποδοσφαίρου, συμμετείχε στη μεσολυμπίαδα του 1906. Η Εθνική σε αυτόν τον αγώνα βρέθηκε να χάνει, από τη Δανία με 9-0, στο πρώτο ημίχρονο, και αντέδρασε … αποχωρώντας χωρίς να εμφανιστεί στο δεύτερο ημίχρονο.
Για τα επόμενα δεκατρία χρόνια δεν εμφανίστηκε σε κανέναν διεθνή αγώνα… Η πρώτη φορά που παρουσιάστηκε στο εξωτερικό ήταν το 1919 με την ευκαιρία της διεξαγωγής, στο Παρίσι, των Πανσυμμαχικών Αγώνων, με αφορμή τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αποτελέσματα: Γαλλία–Ελλάς 11-0, Ιταλία–Ελλάς 4-0, Γιουγκοσλαβία–Ελλάς 5-1, Ελλάς–Ρουμανία 3-2.
Το 1906 ιδρύεται ο πρώτος Ποδοσφαιρικός Σύλλογος, «Γουδί», που σχηματίστηκε από αθλητές του Εθνικού. Κατέκτησε μάλιστα την πρώτη θέση στους αγώνες κυπέλλου που οργάνωσε η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων μαζί με τον ΣΕΓΑΣ το 1907, νικώντας 21-0 την ομάδα του Πανελληνίου και 9-0 τον Πειραϊκό Σύνδεσμο.
Η ιστορία
Από την αρχαιότητα υπήρχαν παιχνίδια, κατά τα οποία δύο ομάδες προσπαθούσαν με κλωτσιές, με σπρωξίματα ή άλλους τρόπους να προωθήσουν μία μπάλα προς την αντίθετη κατεύθυνση και να τη στείλουν στην εστία της αντίπαλης ομάδας.
Στην Κίνα από τον 11ο αιώνα π.Χ. έπαιζαν το κουτζού (cuju), ένα παιχνίδι με μπάλα παραγεμισμένο με γυναικεία μαλλιά, την οποία προωθούσαν με τα πόδια.
Το παιχνίδι αυτό πέρασε στην Ιαπωνία με την ονομασία κεμάρι (kemari) και στην Κορέα με την ονομασία τσουκ-γκουκ (chuk-guk).
Η «ποδοσφαίρισις»
Η «ποδοσφαίρισις», όπως μεταφράστηκε στα ελληνικά ο αγγλικός όρος football, έγινε γνωστή και στην Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα. Το 1895, ο Α. Βλαστός και αργότερα ο Ιωάννης Χρυσάφης μεταφράζουν στα ελληνικά, από την αγγλική γλώσσα, το πρώτο βιβλίο για το ποδόσφαιρο, ενώ οι πρώτοι επίσημοι διεθνείς αγώνες ποδοσφαίρου παρουσιάστηκαν στους Ολυμπιακούς της Αθήνας το 1896 (σε επίπεδο επίδειξης του νέου αθλήματος).
Το 1895 ο ομογενής Ανδρέας Βλαστός τυπώνει και κυκλοφορεί στην Αθήνα φυλλάδιο με κανονισμούς ποδοσφαίρου, ενώ τρία χρόνια αργότερα ο Ιωάννης Χρυσάφης παρουσιάζει την πρώτη ολοκληρωμένη επίσημη μετάφραση των κανονισμών που έχει θεσπίσει η «ένωση ποδοσφαιρικών σωματείων Λονδίνου» από τις 26 Οκτωβρίου του 1863.
Μάλιστα, στο πρόγραμμα των πρώτων σύγχρονων ολυμπιακών αγώνων στην Αθήνα του 1896 περιλαμβάνεται και τουρνουά «παιδιάς ποδοσφαιρίσεως», αλλά δεν διεξάγεται ποτέ λόγω… μηδενικής συμμετοχής ξένων ομάδων.
Όμως, οι Ολυμπιακοί Αγώνες περιελάμβαναν ανεπίσημους αγώνες ποδοσφαίρου, στους οποίους πήραν μέρος τέσσερις ομάδες: η Εθνική Δανίας, ο Εθνικός Γ.Σ. Αθήνας (Παναγιώτης Βρυώνης, Νικόλαος Δεκαβάλας, Γεώργιος Μερκούρης, Κωνσταντίνος Βοτατζής, Γεώργιος Βρυώνης, Γεώργιος Γεροντάκης, Αλέξανδρος Καλαφάτης, Θεόδωρος Νικολαΐδης, Κωνσταντίνος Συριώτης, Α. Γεωργιάδης) από την Ελλάδα και δύο από την Οθωμανική Αυτοκρατορία: μια από τη Σμύρνη αποτελούμενη από έξι Άγγλους, τέσσερις Γάλλους και έναν Αρμένιο και ο Όμιλος Φιλομούσων από τη Θεσσαλονίκη με ελληνική σύνθεση (Γεώργιος Βαπορής, Νικόλαος Πίνδος, Αντώνιος Τεγός, Νικόλαος Πεντζίκης, Ιωάννης Κύρου, Γεώργιος Σωτηριάδης, Βασίλειος Ζαρκάδης, Δημήτριος Μιχιτσόπουλος, Αντώνιος Καραγιαννίδης, Ιωάννης Άμποτ, Ιωάννης Σαριδάκης).
Δεν είναι τυχαίο ότι τα λιμάνια των Ελλήνων (Πειραιάς, Πάτρα, Θεσσαλονίκη Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη) δέχονται πρώτα το νέο άθλημα, γιατί εκεί ναυλοχούσαν τα αγγλικά πολεμικά πλοία και έπαιζαν οι ναύτες μεταξύ τους ποδόσφαιρο και σιγά σιγά το διέδιδαν και στους ντόπιους.
Επίσης, οι Έλληνες φοιτητές και μετανάστες στη Δυτική Ευρώπη γνώριζαν το νέο άθλημα και το έφερναν στην πατρίδα.
Ο πρώτος καταγεγραμμένος Έλληνας ποδοσφαιριστής
Στις 12 Ιανουαρίου 1899 ο «σύνδεσμος ελληνικών γυμναστικών αθλητικών σωματείων ΣΕΓΑΣ», συζητά πρόταση του συμβούλου του -και μετέπειτα υπουργού οικονομικών του Ελευθέριου Βενιζέλου– Μιχάλη Νεγρεπόντη για προκήρυξη αγώνων ποδοσφαίρου.
Τέσσερα χρόνια αργότερα ο Παναγής Βρυώνης, ο πρώτος καταγεγραμμένος Έλληνας ποδοσφαιριστής, τερματοφύλακας της ελβετικής «Σερβέτ», φέρνει από τη Ζυρίχη μπάλες ποδοσφαίρου και σαμπρέλες. Δειλά, τα πρώτα φιλικά διοργανώνονται στο Γουδί και στα Ιλίσια, σε γήπεδα και αλάνες στους πρόποδες του Υμηττού.
Οι πρώτοι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η πρώτη επίσημη ποδοσφαιρική συνάντηση που οργανώθηκε από το ΣΕΓΑΣ ήταν το 1899 και οι ομάδες που συμμετείχαν ήταν ο Πειραϊκός σύνδεσμος, Ο Πανελλήνιος Γ.Σ., ο Εθνικός Γ.Σ. και ο ποδηλατικός σύλλογος Αθηνών.
Στο μεταξύ αρχίζουν να ιδρύονται και οι πρώτοι σύλλογοι που καλλιεργούν και το ποδόσφαιρο ο Παναθηναϊκός, o Πανελλήνιος Γ.Σ., ο Εθνικός Γ.Σ., ο Παναχαϊκός Γ.Σ., ο Πειραϊκός Σύνδεσμος, ο Ήφαιστος.
Εκτός των ελληνικών συνόρων ιδρύονται ο Πέρα Κλούμπ στην Κωνσταντινούπολη, ο Πανιώνιος Γ.Σ.Σ. και ο Γ.Σ. Απόλλων στην Σμύρνη, στην Θεσσαλονίκη ο Όμιλος Φιλομουσών Θεσσαλονίκης, η Ουνιόν Σπορτίβ.
Ο ΣΕΓΑΣ συμπεριλαμβάνει το ποδόσφαιρο στην δύναμή του και προκηρύσσει και το πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα, το 1906, με νικητή τον Εθνικό ΓΣ, ενώ στην Σμύρνη το πρώτο πρωτάθλημα είχε διοργανωθεί πολύ νωρίτερα το 1898 με νικητή τον Απόλλωνα.
Το 1906 έγιναν οι πρώτοι Πανελλήνιοι ποδοσφαιρικοί αγώνες, στους οποίους πρώτευσε ο Εθνικός Αθηνών με νίκη 3-0 επί του Πανελληνίου. Ενδεικτικό γεγονός της πολύ χαμηλής στάθμης του ελληνικού ποδοσφαίρου εκείνης της εποχής είναι η συντριβή του Εθνικού την ίδια χρονιά από την ομάδα μοίρας του αγγλικού στόλου που ναυλοχούσε στον Πειραιά με 18-0.
Από το 1907 εισάγεται στα σχολεία και αρχίζουν να γίνονται αγώνες ανάμεσα σε μαθητές γυμνασίων και μεταξύ φοιτητών. Το ποδόσφαιρο παραμένει στον ΣΕΓΑΣ μέχρι το 1923 όταν οι σύλλογοι ιδρύουν την Ε.Π.Σ.Ε.. Εκείνη την περίοδο ιδρύονται και οι πρώτες ποδοσφαιρικές ενώσεις.
Το 1926 ιδρύεται η ΕΠΟ και το ποδόσφαιρο μπαίνει σε πιο οργανωμένες βάσεις. Το 1959 άρχισε το πρωτάθλημα Α΄ Εθνικής Κατηγορίας και το 1979 εισήχθη επίσημα ο επαγγελματισμός.
Τον Απρίλη του 1929 το ιταλικό πλοίο «Τίβερε» καταπλέει στον Πειραιά με την αποστολή της Εθνικής Ιταλίας συνοδευόμενη από την κόρη του Μουσολίνι (Mussolini) Έντα (Edda) και τους γερουσιαστές Κρίσπο (Crispo) και Αρλότι (Arlotti).
Στο γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας, στην «περιβόλα» των Αμπελοκήπων, διεξάγεται το πρώτο φιλικό παιχνίδι μεταξύ Ελλάδας και ξένης εθνικής επί ελληνικού εδάφους.
Ο κόσμος συρρέει από νωρίς. Τα πάντα στην Αθήνα σταματούν για το μεγάλο γεγονός. Η σέντρα δίνεται από τον Ούγγρο διαιτητή Καν (Kahn) στις 4 το απόγευμα, αλλά από πολύ νωρίτερα η εξέδρα και οι χώροι των θεατών στο μετέπειτα «Απόστολος Νικολαΐδης» ασφυκτιούν.
Αρχίζει το ματς… Οι Ιταλοί, σαφώς καλύτεροι, ανοίγουν το σκορ. Με τη συμπλήρωση όμως μιας ώρας αγώνα, η ιστορία καταγράφει το πρώτο γαλανόλευκο γκολ.
Ο Αγγελος Μεσσάρης, ποδοσφαιριστής του «παναθηναϊκού» και αστέρας της εποχής μαζί με τους Ανδριανόπουλους του«ολυμπιακού», κάνει μια «κυρτή μπαλιά» στον Αλβέρτο Ναμία, ο οποίος με δυνατό σουτ τινάζει τα ιταλικά δίχτυα, ισοφαρίζοντας για την Εθνική Ελλάδος!
«Οι Ιταλοί ξαναχτυπούν και σβήνουν με τρία απανωτά τέρματα κάθε ελληνική ελπίδα για νίκη. Τελικό αποτέλεσμα: 1-4. Ουδείς στεναχωριέται. Άπαντες κρατούν το γεγονός πως η εθνική μας πέτυχε τέρμα, και ξεχνούν το αποτέλεσμα…»!!
Το 1926 ανέλαβε τις διοργανώσεις η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (ΕΠΟ), στη δικαιοδοσία της οποίας υπάγεται από τότε το ελληνικό ποδόσφαιρο.
Ό,τι προηγήθηκε αποτελεί την προϊστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Η ΕΠΟ ιδρύθηκε στις 14 Νοεμβρίου 1926, με πρωτοβουλία των ποδοσφαιρικών ενώσεων, Αθηνών, Πειραιώς και Μακεδονίας.
Το πρώτο επίσημο Πρωτάθλημα Ελλάδας έγινε την περίοδο 1927-1928 με νικητή τον Άρη Θεσσαλονίκης και το 1932 η ΑΕΚ αναδείχθηκε πρώτη κυπελλούχος Ελλάδας.
Από τη σεζόν 1958-1959 άρχισε να διεξάγεται το πρώτο ενιαίο πρωτάθλημα με τη μορφή των Εθνικών Κατηγοριών, παράλληλα με την είσοδο του ΠΡΟ-ΠΟ, που αποτέλεσε τον αιμοδότη του ελληνικού αθλητισμού.
Με το νόμο 878 του 1979 εισήλθε ο επαγγελματισμός στο ελληνικό ποδόσφαιρο, με τη σύσταση των ΠΑΕ και της ΕΠΑΕ.
Δυναμική ώθηση στο άθλημα δίνει η ίδρυση το 1958 του «οργανισμού προγνωστικών αγώνων ποδοσφαίρου» (ΟΠΑΠ).
Τις Κυριακές η Ελλάδα στήνεται δίπλα στα τρανζίστορ για να ακούσει μεταδόσεις και αποτελέσματα αγώνων και να ελέγξει το δελτίο του ΠΡΟ-ΠΟ. Ακόμη και στις πιο δύσκολες οικονομικά εποχές, ο πενιχρός οικογενειακός προϋπολογισμός περιλαμβάνει κονδύλι για ΠΡΟ-ΠΟ.
Το «1-2-Χ» μπαίνει στην καθημερινή ζωή των Ελλήνων. Αντανακλά την αγάπη για τη «στρογγυλή θεά», αλλά και τα όνειρα για ένα καλύτερο αύριο…
