Υπάρχουν κάποιες στιγμές που μπορούν να καθορίσουν την πορεία ενός πολιτικού. Μια κίνηση, σωστή, στην καταξίωση, λανθασμένη στην καταστροφή.
Τέτοια εποχή, πριν 70 χρόνια, ήταν η στιγμή του Κωνσταντίνου Καραμανλή να γίνει επιτυχημένος υπουργός και πολλά υποσχόμενος πολιτικός. Ήταν μια κίνηση που τον ακολούθησε για δεκαετίες.
Το ξήλωμα των γραμμών των τραμ της Πάουερ μπορεί να την σνόμπαραν οι εφημερίδες της εποχής, αλλά πέρασε στο λαϊκό αίσθημα.
Τι είχε γίνει;
Στις 14 Νοεμβρίου κι ενώ είχαν φθάσει στην Αθήνα τα πρώτα τρόλεϊ στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων αποφασίζεται να σταματήσουν δυναμικά οι αναβολές της αγγλικής Πάουερ που για προφανείς λόγους καθυστερεί την κατάργηση των δρομολογίων του τραμ στη γραμμή Αμπελόκηποι – Πατησίων – Κυψέλη.
Στις 15/11 με κοινή απόφαση των υπουργών Εσωτερικών (Παυσανίας Λυκουρέζος), Συγκοινωνιών (Χαράλαμπος Ψαρρός) – Δημοσίων Έργων (Κωνσταντίνος Καραμανλής) αποφασίζεται να ξηλωθούν οι γραμμές του τραμ δίνοντας τέλος στις καθυστερήσεις.
Πράγματι το βράδυ εκείνης της μέρας βγήκαν τα συνεργεία και άρχισε το ξήλωμα…
Οι περισσότερες εφημερίδες υποβάθμισαν την είδηση. Ο Καραμανλής δεν ανήκε στους πολιτικούς πρώτης γραμμής. Στην κυβέρνηση Παπάγου έλαμπε το άστρο του Σπύρου Μαρκεζίνη, ενώ συμπαθείς με προσβάσεις σε πολλές εφημερίδες ήταν και ο Στέφανος Στεφανόπουλος.
Για τους δημοσιογράφους της εποχής ο Καραμανλής ήταν ένας πολιτικός με εμμονές κατά των ισχυρών ξένων εταιρειών. Κι ελάχιστοι είχαν το θάρρος να τα βάλουν μαζί τους. Άλλωστε η προηγούμενη προσπάθεια να περιορίσει τη δράση των ξένων εταιρειών, όπως η Πάουερ, είχε πέσει στο κενό. Τον Σεπτέμβριο του 1947 στην κυβέρνηση Σοφούλη ανέλαβε το υπουργείο Μεταφορών, αλλά υποχρεώθηκε σε παραίτηση λίγους μήνες αργότερα (7 Μαΐου 1948) καθώς η τότε κυβέρνηση δεν συμμερίζεται τις απόψεις του.
Το θυμήθηκε η Καθημερινή σε ένα σχόλιο στις 17 Νοεμβρίου 1953 η οποία χρέωσε την πρωτοβουλία του υπουργού να τα βάλει με την Πάουερ και να επικρατήσει, στην ισχυρή κυβέρνηση της οποίας ήταν μέλος. Έγραφε:
«Εις την Κυβέρνησιν Σοφούλη – Τσαλδάρη, ο κ. Καραμανλής, υπουργός Συγκοινωνιών, ηναγκάσθη να εγκαταλείψη το υπουργείον του και να αναλάβη το υπουργείον Προνοίας, επειδή δεν επρόκειτο να ψηφισθή ο νόμος που είχε καταθέσει εις την Βουλήν, δια την τροποποίησιν των συμβάσεων με τα ξένας εταιρείας. Χθες, το μεσονύκτιον ο Κ. Καραμανλής εγκατέστησε προσωπικώς τα συνεργεία δια την αφαίρεσιν των τροχιοδρομικών γραμμών από τας οδούς Πατησίων και Βασιλίσσης Σοφίας, αφού η δυστροπούσα Εταιρεία προσεπάθει να διαιωνίση το καθεστώς των συρομένων παλαιοσιδηρικών. Ο κ. Καραμανλής είναι το ίδιον πρόσωπον, το οποίον εις την μίαν περίπτωσιν υπεχρεώθη να εγκαταλείψη το υπουργείον του και τώρα επροχώρησε με αποφασιστικότητα και ανενόχλητος εις το έργον του. Τι σημαίνει τούτο ο καθείς το εννοεί. Τότε απετέλει μέρος μιας ανισχύρου και υποτυπώδους Κυβερνήσεως, που υπέκυπτεν εις όλας τα αξιώσεις ξένων τε και ημετέρων. Τώρα αποτελεί μέλος μιας Κυβερνήσεως ισχυράς και τιμίας, την οποίαν σέβονται όλοι, ξένοι και ημέτεροι».
Η Πάουερ αντέδρασε έντονα απειλώντας με απολύσεις των εργαζομένων. Οι εφημερίδες πρόθυμα φιλοξενησαν τις απόψεις της σε αντίθεση με την πρωτοβουλία του Κ.Καραμανλή.
Τα πρώτα μπράβο δεν τα άκουσε από τις φιλικές εφημερίδες, αλλά από την αριστερή Αυγή στις 20 Νοεμβρίου 1953
Στο αρχείο του Γεγονότα και Κείμενα ο ίδιος δίνει την εξήγηση. Αναφέρει (1ος τόμος, σελίδα 180-181).
«Είχα συμφωνήσει με την εταιρεία Πάουερ – με την οποίαν είχα έλθει εις σύγκρουσιν και ως υπουργός Μεταφορών το 1948 – όπως εντός ορισμένης προθεσμίας καταργηθούν αι τροχιοδρομικαί γραμμαί των λεωφόρων Βασιλίσσης Σοφίας και Πατησίων δια την ανακούφισιν τς κυκλοφορίας. Προς επιτάχυνσιν του έργου είχον αρχίσει την ανακατασκευήν των οδοστρωμάτων, η ολοκλήρωσις των οποίων ήτο αδύνατος πριν αφαιρεθούν αι σιδηροτριαί. Η εταιρεία, επωφελουμένη της ανάγκης αυτής ήρχισεν ολίγον προ της ταχθείσης προθεσμίας νέας συζητήσεις δια τους όρους της καταργήσεως των γραμμών. Αντιληφθείς τας προθέσεις της εταιρείας, ώρισα προθεσμίαν μίας εβδομάδος δια την πραγματοποίησιν των αρχικώς συμφωνηθέντων. Και επειδή η εταιρεία ηρνείτο να συμμορφωθή, τα μεσάνυχτα της τελευταίας ημέρας, όταν απεσύρθησαν και τα τελευταία τραμ, μετέβην και ο ίδιος επικεφαλής συνεργείου και ηχρήστευσα τας σιδηροτροχιάς δι’ αφαιρέσεως τμήματος αυτών. Εννοείται, ότι η εταιρεία διεμαρτυρήθη εντονώτατα, αλλά η κοινή γνώμη εχειροκρότησεν και διότι εξετίμα την χρησιμότητα των έργων, αλλά και διότι αντιπαθούσε ζωηρώς την εταιρείων».
Η ενέργεια του υπουργού Καραμανλή έγινε δεκτή με ανακούφιση από τους Αθηναίους, εντυπωσίασε τη αποφασιστικότητά του σε μια εποχή που ελάχιστοι μπορούσαν να τα βάλουν με τους οικονομικούς κολοσσούς πολύ περισσότερο όταν αυτοί ανήκαν σε ισχυρές χώρες, όπως η Αγγλία η οποία για χρόνια έκανε σοβαρές πολιτικές παρεμβάσεις στη χώρα.
Ακόμα και η αντιπολιτευόμενη Ελευθερία του Πάνου Κόκκα, μπορεί να μην έδωσε τα εύσημα στον υπουργό, αλλά παρουσίασε σε ρεπορτάζ τι είναι τα νέα τρόλεϊ που θα αντικαταστήσουν τα σαραβαλιασμενα τραμ.
Δύο χρόνια αργότερα ο αποφασιστικός υπουργός γινόταν πρωθυπουργός διαδεχόμενος τον αποβιώσαντα Αλέξανδρο Παπάγο…
