Το Πολυτεχνείο μέσα από τα πρωτοσέλιδα εφημερίδων της εποχής

Μετά από χρόνια οι εφημερίδες από το καλοκαίρι του 1973 κυκλοφορούσαν χωρίς λογοκρισία. Από το 1967 είχαν αλλάξει πολλά στον Τύπο. Καταρχήν δεν υπήρχαν αυτές που είχαν διακόψει ή είχαν υποχρεωθεί να διακόψουν την έκδοσή τους.

Πέρα από την Αυγή και τη Δημοκρατική Αλλαγή που παύθηκαν ως αριστερές την επομένη του πραξικοπήματος, η Ελένη Βλάχου (Καθημερινή, Μεσημβρινή) είχε αρνηθεί να κυκλοφορήσει τα έντυπά της με καθεστώς λογοκρισίας, το ίδιο είχε συμβεί και με την Ελευθερία του Πάνου Κόκκα, ενώ η Αθηναϊκή του Γιάννη Παπαγεωργίου κυκλοφόρησε λίγες μέρες και στη συνέχεια ανέστειλε την κυκλοφορία της. Σε αναστολή έκδοσης είχε υποχρεωθεί το Έθνος έπειτα από δικαστικές διαμάχες με την κυβέρνηση και άρση της ατέλειας χάρτου δύο χρόνια αργότερα.

Είχαν μείνει οι υπόλοιπες οι οποίες στα χρόνια που μεσολάβησαν είχαν εξελιχθεί με τη βοήθεια της υψηλής διαφημιστικής δαπάνης σε ισχυρά εκδοτικά συγκροτήματα.

Η μετεξέλιξη του καθεστώτος χτυπούσε κι ένα καμπανάκι ότι ίσως επανέφερε τους παλαιούς εκδότες στον ανταγωνισμό.

Η αγορά ήταν μεγάλη, Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Ιδιοκτητών οι οκτώ Αθηναϊκές εφημερίδες πουλούσαν 143.000 φύλλα την ημέρα το 1973, σαφώς περισσότερα από τα 134.000 φύλλα το 1966, αλλά μα 16 εφημερίδες ή το 1967 με τα 113.000 φύλλα που μοιράζονταν 15 έντυπα.

Ο ανταγωνισμός της τηλεόρασης είχε γίνει αισθητός, αλλά δεν ήταν καθοριστικός στη διαφημιστική δαπάνη.

Τα όσα έγιναν στο Πολυτεχνείο εκείνες τις μέρες, αρχικά, κατέλαβαν εξαπίνης τις περισσότερες που είχαν αναλωθεί σε σενάρια για τις πολιτικές εξελίξεις. Έπρεπε να λειτουργήσει ο ραδιοφωνικός σταθμός στο Ίδρυμα για να συνειδητοποιήσουν ότι κάτι σημαντικό συνέβαινε.

Τα πρωτοσέλιδα της 16ης και 17ης Νοεμβρίου που φιλοξενούμε σήμερα είναι τα τελευταία χωρίς λογοκρισία. Την επόμενη μέρα κηρύχθηκε Στρατιωτικός Νόμος κι επέστρεψαν στο παλαιό καθεστώς.

Ο Ελεύθερος Κόσμος του Σάββα Κωνσταντόπουλου ήταν από τα έντυπα που στήριξαν το καθεστώς. Μετά τον Ιούνιο του 1973 είχε κρατήσει διακριτική στάση από τα γεγονότα.

Το Βήμα στις 16 Νοεμβρίου στις 16/11 έδινε το πολιτικό στίγμα της εξέγερσης με βάση τα συνθήματα που μετέδωσε ο ραδιοφωνικός σταθμός και την επόμενη έκανε λόγο για νεκρούς και τραυματίες, ενώ σε σχόλιο στην καρδιά της πρώτης σελίδας στις 17/11 αναφέρεται επικρατικά στους χειρισμούς της τότε κυβέρνησης στην προσπάθεια εκδημοκρατισμού καθεστώτος.

Η Απογευματινή τη μια μέρα χαρακτήριζε το Πολυτεχνείο «απαραβίαστο» τονίζοντας τη συρροή σε αυτό πλήθους κόσμου, αλλά την επόμενη μέρα μιλούσε για την καταστολή της εξέγερσης.

Η Βραδυνή, φιλοκαραμανλική με διώξεις σε όλη τη διάρκεια της δικτατορίας την παραμονή της εισβολής στο κύριο άρθρο της με τίτλο «φοιτητικά» διατυπώνει ενστάσεις για συνθήματα όπως «Λαοκρατία» και υποστηρίζει ότι δημιουργήθηκαν επεισόδια σε βάρος νέων που εμφανίστηκαν με φωτογραφίες του Καραμανλή στο πέτο.

Τα ΝΕΑ δίνουν έμφαση στο πλήθος που έχει συγκεντρωθεί στο Ίδρυμα κι ενώ στις 16/11 σε πλάσιο τίτλο αναφέρουν «δεν επενέβησαν οι αστυνομικές αρχές» την επομένη ο βασικός τους τίτος είναι «επενέβησαν άρματα μάχης».

Τα ΣΗΜΕΡΙΝΑ ήταν μια απόπειρα του Σάββα Κωνσταντόπουλου να αποκτήσει απογευματινό φύλλο. Αυτό φαίνεται και στο πρώτο θέμα της 16ης Νοεμβρίου που δεν καταλαμβάνει όπως στις άλλες εφημερίδες όλο το πλάτος της σελίδας. Την επομένη ακολουθεί τη συνταγή της πρωινής συναδέλφου. Αναφέρει «ξερά» το γεγονός και «ντύνει» την πρώτη σελίδα με μεγάλες φωτογραφίες.

Στη Θεσσαλονίκη το συγκρότημα Βελλίδη κυριαρχούσε σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα με υψηλές κυκλοφορίες και δικό του δίκτυο διανομής, αλλά και πώλησης.

Στον πίνακα που ακολουθεί μπορείτε να δείτε τα φύλλα που πουλούσαν οι Αθηναϊκές εφημερίδων, κατά μέσο όρο το 1973 σε ολη την Ελλάδα. Η Βραδυνή υποχρεώθηκε να διακόψει την κυκλοφορία της λίγες μέρες αργότερα. ενώ στο τέλος της χρονιάς σταμάτησε και η έκδοση των Σημερινών.