Βαρύς κι ασήκωτος γίνεται καθημερινά ο οικογενειακός προϋπολογισμός, με το κύμα της ακρίβειας να ροκανίζει μισθούς και συντάξεις, αφού οι τιμές τραβούν την ανηφόρα μέρα με τη μέρα.
Μπορεί η κυβέρνηση και οι τραπεζίτες να παρουσιάζονται καθησυχαστικοί για την ακρίβεια, την οποία και θεωρούν παροδική, οι πολίτες όμως αισθάνονται ακριβώς το αντίθετο, βλέποντας ότι οι τιμές σε βασικά καταναλωτικά προϊόντα, όπως είναι το γάλα, το ψωμί και γενικά τα τρόφιμα, ακολουθούν ανοδική πορεία. Την ανησυχία των πολιτών ενισχύουν οι ανατιμήσεις σε ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο, βενζίνη, αλλά και πετρέλαιο θέρμανσης.
Βαρύς χειμώνας με πανάκριβο πετρέλαιο
Η διανομή του πετρελαίου θέρμανσης αρχίζει στις 15 Οκτωβρίου. Οι τιμές δείχνουν ότι θα εκτοξευθούν σε σχέση με πέρυσι, όταν ξεκίνησε στα 0,80 λεπτά του ευρώ ανά λίτρο, αφού φέτος η τιμή εκκίνησης υπολογίζεται πάνω από το 1 ευρώ, συγκεκριμένα κοντά στο 1,05 ευρώ.
Με τα σημερινά δεδομένα, όποιος επιχειρήσει να βάλει πετρέλαιο θέρμανσης για τη φετινή περίοδο θα το πληρώσει στην ηπειρωτική χώρα σε τιμές που ξεκινούν από 1,15 ευρώ και στα νησιά από 1,25 ευρώ ανά λίτρο. Αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις ότι ο φετινός χειμώνας θα είναι πολύ βαρύς, μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτό ότι θα υπάρξουν νοικοκυριά που θα αναγκαστούν να μείνουν χωρίς θέρμανση, αφού το πανάκριβο ηλεκτρικό δεν θα τους επιτρέπει να ανάψουν ούτε σόμπες ή air condition. Ακόμα και αν διαθέτουν φυσικό αέριο, οι τιμές του έχουν εκτοξευτεί από τις αρχές του έτους.
Φωτιά στα προϊόντα
Με τον πληθωρισμό τον Αύγουστο να «τρέχει» με 1,9% έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2020, η αγορά και οι καταναλωτές ανησυχούν πως το κύμα ακρίβειας θα «γονατίσει» τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Είναι ενδεικτικό ότι τον Αύγουστο αυξήθηκαν οι τιμές σχεδόν σε όλα τα είδη διατροφής και στα καύσιμα.
Συγκεκριμένα, οι τιμές που αυξήθηκαν μέσα στην «καρδιά» της τουριστικής σεζόν είναι:
φυσικό αέριο κατά 91%
πετρέλαιο θέρμανσης κατά 28,9%
νωπά λαχανικά κατά 21,5%
καύσιμα κατά 17,4%
αρνί και κατσίκι κατά 12,2%
ξενοδοχεία, εστιατόρια και καφέ κατά 11,4%
αεροπορικές μεταφορές κατά 9%
νωπά ψάρια κατά 8%
ελαιόλαδο κατά 7,1%
πουλερικά κατά 4,5%
νωπά φρούτα κατά 4,2%
τυριά κατά 3,4%
καινούργια αυτοκίνητα κατά 3,3%
ηλεκτρισμός κατά 0,8% και
εστιατόρια, καφέ και ζαχαροπλαστείο κατά 0,3%
Ηλεκτροσόκ
Με βάση τις προβλέψεις των οικονομολόγων, το κύμα ακρίβειας θα μαστίζει τη χώρα τουλάχιστον έως τις γιορτές των Χριστουγέννων, κάτι που σημαίνει ότι οι τιμές θα συνεχίσουν την ανοδική πορεία τους τουλάχιστον για ακόμα ένα τρίμηνο.
Ο μεγαλύτερος «πονοκέφαλος» φαίνεται πως είναι οι λογαριασμοί ρεύματος, με τους καταναλωτές να βλέπουν ήδη κάποιες αυξήσεις στα τιμολόγια που παίρνουν στα χέρια τους, φοβούμενοι ότι το κύμα ακρίβειας δεν έχει μεταφερθεί ακόμα στα «ραβασάκια» που λαμβάνουν από τους παρόχους ενέργειας.
Ακόμα μεγαλύτερη ανησυχία προκαλεί η έρευνα της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών και Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ), στην οποία αποτυπώνονται οι επιπτώσεις στην αγορά ενέργειας από τις αυξήσεις στις τιμές των πρώτων υλών, ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, αλλά και συνολικά σε τρόφιμα, διαρκή καταναλωτικά αγαθά και βιομηχανικά προϊόντα.
Σύμφωνα με την εξαμηνιαία έρευνα της συνομοσπονδίας, στο επόμενο εξάμηνο του έτους το 16,5% των μικρομεσαίων επιχειρηματιών δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις για την πληρωμή των λογαριασμών ενέργειας. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι μία στις έξι επιχειρήσεις θα αφήσει απλήρωτο το ρεύμα ή το φυσικό αέριο. Οπως προέκυψε από την έρευνα, το 15,2% των επαγγελματιών, βιοτεχνών και εμπόρων δεν κατάφερε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021 να καταβάλει εμπρόθεσμα τις οφειλές για την κατανάλωση ενέργειας και εκφράζονται ανησυχίες ότι αυτή η τάση θα ενισχυθεί τους επόμενους μήνες.
Η έκρηξη των απλήρωτων λογαριασμών από τους μικρούς της αγοράς αναμένεται να πυροδοτηθεί από τον χώρο της εστίασης. Η εξαμηνιαία έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ καταγράφει πως ένας στους τρεις επιχειρηματίες του κλάδου (30,9%) δεν θα καταφέρει να πληρώσει στο επόμενο εξάμηνο τους λογαριασμούς ενέργειας.
Επιπλέον έρχονται μαζεμένοι φόροι
Ο εφιάλτης για τα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν έχει τέλος, καθώς πέρα από τις «φουσκωμένες» τιμές σε προϊόντα και υπηρεσίες, το ίδιο χρονικό διάστημα θα κληθούν να πληρώσουν και μαζεμένους φόρους.
Εως και τον Φεβρουάριο του 2022 οι φορολογούμενοι θα πρέπει να πληρώνουν κάθε μήνα τις δόσεις για τον φόρο εισοδήματος, τον ΕΝΦΙΑ, τις ρυθμίσεις για την Εφορία και τα Ταμεία, τις δόσεις του δανείου που έχουν λάβει και τα τέλη κυκλοφορίας για το 2022.
Σε περίπτωση, μάλιστα, που ένα νοικοκυριό έχει μπει σε ρύθμιση της Εφορίας και έχει στεγαστικό δάνειο, μόνο έως το τέλος Σεπτεμβρίου θα πρέπει να πληρώσει συνολικά έξι δόσεις. Συγκεκριμένα:
τρεις δόσεις φόρου εισοδήματος (Ιούλιος, Αύγουστος και Σεπτέμβριος),
την 1η δόση του ΕΝΦΙΑ,
τη δόση της τράπεζας και
τη δόση της ρύθμισης για την Εφορία.
Με τις τιμές στα είδη πρώτης ανάγκης να έχουν πάρει την ανηφόρα και την τιμή της βενζίνης για τις μετακινήσεις προς την εργασία να είναι στα ύψη, θεωρείται αδύνατο για ένα μέσο ελληνικό νοικοκυριό να αντεπεξέλθει στις μηνιαίες υποχρεώσεις του. Αν, μάλιστα, συσσωρευτούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν αποκλείεται το κράτος να αρχίσει διαδικασίες κατασχέσεων και πλειστηριασμών!
