Δυόμισι μήνες πριν από τα ακραία πλημμυρικά φαινόμενα που έπληξαν τη Θεσσαλία, το κράτος είχε θεσμοθετήσει παραθυράκια για να καταστήσει πιο εύκολη την αποπεράτωση, την ανακαίνιση και την τακτοποίηση ακινήτων δίπλα σε ρέματα!
- Του Βασίλη Παπακωνσταντόπουλου
Σύμφωνα με τον νέο κτιριοδομικό κανονισμό, που τέθηκε σε εφαρμογή στο τέλος Ιουνίου, επιτρέπεται πλέον η δόμηση δίπλα στην οριογραμμή των οριοθετημένων ρεμάτων. Ο προηγούμενος κανονισμός προέβλεπε ότι η δόμηση επιτρέπεται σε απόσταση 10 μέτρων από την οριογραμμή ενός οριοθετημένου ρέματος και στα 20 μέτρα, αν δεν είχαν οριοθετηθεί. Επίσης, ο νέος κανονισμός δίνει τη δυνατότητα να γίνονται εργασίες σε παλιά υφιστάμενα κτίρια κατά μήκος των ρεμάτων, χωρίς να απαιτείται η οριοθέτησή τους, επιτρέπει να εκδίδονται από την Πολεοδομία άδεια αποπεράτωσης, άδεια αλλαγής χρήσης, καθώς και άδεια εργασιών πλήρης ανακαίνισης, αλλά και να επιδοτούνται οι κατοικίες από το «Εξοικονομώ». Κι όλα αυτά τη στιγμή που τα οριοθετημένα ρέματα είναι ελάχιστα σε όλη την επικράτεια, ενώ πολλές οικοδομικές άδειες, που εκδόθηκαν στο παρελθόν μέσα σε μπαζωμένα ρέματα, βρίσκονται σε ισχύ και άρα μπορούν να επωφεληθούν από τις ευνοϊκές διατάξεις.
Αρση επικινδυνότητας
«Σε κάθε περίπτωση είναι δυνατή, χωρίς απαίτηση οριοθέτησης, άδεια για εργασίες άρσης επικινδυνότητας σε νομίμως υφιστάμενα κτίρια, άδεια αποπεράτωσης εργασιών σε νομίμως υφιστάμενα κτίρια με ολοκληρωμένο φέροντα οργανισμό, άδεια αλλαγής χρήσης, εφόσον η νέα χρήση επιτρέπεται στην περιοχή, εργασιών συντήρησης, επισκευής, ενεργειακής αναβάθμισης, διαρρυθμίσεων (πλήρης ανακαίνιση), εκσυγχρονισμού (εγκαταστάσεων) και στατικής ενίσχυσης σε κτίρια που ανεγέρθηκαν με νόμιμη άδεια και εφόσον οι εργασίες περιορίζονται στο κέλυφος του υφιστάμενου κτιρίου και σε επαφή με αυτό. Επίσης, είναι δυνατή η έκδοση άδειας κατεδάφισης οποιασδήποτε κατασκευής χωρίς απαίτηση οριοθέτησης. Για προσθήκες κατ’ επέκταση και ύψος σε κτίρια που η ανέγερσή τους είχε εγκριθεί από την αρμόδια για τα ρέματα υπηρεσία και σε αποστάσεις από τις οριογραμμές του ρέματος τουλάχιστον ίσες με αυτές των κτισμάτων που υπάρχουν μπορεί να χορηγείται η οικοδομική άδεια χωρίς να απαιτείται οπωσδήποτε νέα έγκριση. Οι διατάξεις έχουν εφαρμογή για κάθε περίπτωση ρέματος, ανεξάρτητα αν αυτό βρίσκεται εντός σχεδίου ή οικισμού ή εκτός σχεδίου και οικισμού» αναφέρει μεταξύ άλλων το άρθρο 6 του νέου κτιριοδομικού κανονισμού.
Ο νέος κανονισμός υπεγράφη από τον υπηρεσιακό υπουργό Περιβάλλοντος Παντελή Κάπρο με την υπ’ αριθμόν ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/66006/2360 υπουργική απόφαση και δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 3985Β/22-06-2023). Γίνεται βέβαια εύκολα αντιληπτό ότι όλη η προεργασία είχε γίνει από την προηγούμενη ηγεσία του ΥΠΕΝ, καθώς ο κανονισμός περιλαμβάνει πολλές ακόμα αλλαγές, για τις οποίες απαιτείται πολύμηνη, ακόμα και πολυετής, μελέτη και ανάλυση. Οπως και να έχει, ο νέος ήρθε να αντικαταστήσει τον προηγούμενο, που είχε εγκριθεί το μακρινό 1989, αλλά από τότε είχε υποστεί αρκετές τροποποιήσεις, ιδίως μετά την αναθεώρηση του Οικοδομικού Κανονισμού το 2012.
Κλιματική αλλαγή
Οπως επισημαίνει η έμπειρη τοπογράφος – πολεοδόμος μηχανικός Γραμματή Μπακλατσή, τα νέα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της, με τα πρόσφατα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα στη χώρα μας, έδειξαν ότι τα ποτάμια και τα ρέματα βρίσκουν την παλιά τους διαδρομή και μάλιστα διευρυμένα και θα πρέπει να επανεξεταστεί όλο το μοντέλο δόμησης και τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών πλησίον των ρεμάτων και των ποταμών. Τα καταστροφικά αποτελέσματα από τις πρόσφατες πλημμύρες έχουν ξεπεράσει ακόμα και τις πολεοδομικές προβλέψεις για τα κτίρια πλησίον ρεμάτων, με προσωρινή οριοθέτηση ρέματος και εντός σχεδίων πόλεως και οικισμών, όταν τα ακίνητα βρίσκονται σε απόσταση από την οριογραμμή του ρέματος 20 και 10 μέτρων, αντίστοιχα.
Υπογραμμίζει ότι τα ορμητικά νερά σε πολλές περιπτώσεις έχουν καταστρέψει ολοσχερώς ή και έχουν εξαφανίσει από τον χάρτη σπίτια και άλλες κατασκευές, που βρίσκονταν σε αποστάσεις πολύ μεγαλύτερες των 20 και 10 μέτρων από τη γραμμή του ρέματος και των χειμάρρων, όπως διαπιστώνουν τα κλιμάκια των μηχανικών που διενεργούν αυτοψίες για να καταγράψουν τις ζημιές. Σύμφωνα με την κυρία Μπακλατσή, οι εξελίξεις οδηγούν σε έργα νέων οριοθετήσεων ρεμάτων, χειμάρρων και ποταμών με νέα υδραυλικά δεδομένα.
Μετά τις κακοκαιρίες «Daniel» και «Elias» το ΥΠΕΝ τρέχει να μαζέψει τα ασυμμάζευτα
Οι δύο κακοκαιρίες «Daniel» και «Elias» φαίνεται ότι ανατρέπουν εκ νέου τον κανονισμό, καθώς το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπόσχεται αλλαγές, σε μια προσπάθεια να μαζέψει τα ασυμμάζευτα και να ενισχύσει τον αντιπλημμυρικό σχεδιασμό. «Πάμε να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα -στον βαθμό που μπορούμε-, καθώς η Ελλάδα είναι γεμάτη με ρέματα που έχουν δόμηση είτε αυθαίρετη είτε μη αυθαίρετη, αλλά μη συμβατή με πλημμύρες 1.000 ετών. Συζητάμε πολύ σοβαρά και κοιτάμε τα κλιματικά μοντέλα, ποιο θα είναι το επόμενο επίπεδο αντιπλημμυρικού σχεδιασμού που θα κάνουμε» δήλωσε πριν από λίγες ημέρες ο Θόδωρος Σκυλακάκης.
«Δεν υπάρχει περιθώριο για αδύναμα σημεία στον αντιπλημμυρικό σχεδιασμό. Πρέπει να κάνουμε μία συζήτηση, όπου οι πρακτικές του παρελθόντος, π.χ. σπίτια μέσα στα ρέματα, αλλά και ρέματα που γίνονται δρόμοι κ.λπ., θα έχουν τελειώσει. Πάμε σε νέες προδιαγραφές στις περιοχές πλημμύρας. Πάμε σε νέα προγράμματα, με τα οποία πρέπει να ενισχύεται και ο ιδιωτικός τομέας για να αυξήσει την ανθεκτικότητα. Πάμε σε άμεση εξέταση και ενίσχυση των κρίσιμων υποδομών, ώστε να αντέχουν πολύ μεγαλύτερες πλημμύρες, απ’ ό,τι προβλέπεται ως τώρα» εξήγησε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Μένει να δούμε πότε θα προχωρήσει το ΥΠΕΝ στις απαραίτητες αλλαγές, απαγορεύοντας τη δόμηση νέων κτιρίων και την τακτοποίηση αυθαιρέτων σε όλη τη χώρα, με βάση τους Χάρτες Επικινδυνότητας Πλημμύρας.
