Στις 4 Οκτωβρίου του 1980 στο Οχάιο σε ένα εμπορικό κέντρο, το Cook United, γίνεται ληστεία. Στην προσπάθεια να διαφύγουν, οι ληστές, σκοτώνουν μια 69χρονη γυναίκα. Ήταν το θύμα σε ανταλλαγή πυρών με την αστυνομία. Όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις ο ιατροδικαστής κάνει νεκροψία.
Με έκπληξη διαπιστώνει ότι η Στέλα Ουόλς, αυτό ήταν το όνομά της δεν ήταν ακριβώς γυναίκα. Σύμφωνα με την αναφορά του είχε ένα ανδρικό αναπαραγωγικό σύστημα που περιλαμβάνει ένα μη λειτουργικό και υποανάπτυκτο πέος, μια ανώμαλη ουρήθρα, μικρούς όρχεις και ένα μικρό προστάτη. Απουσίαζαν τα γυναικεία γεννητικά όργανα, όπως ο κόλπος, η μήτρα και οι ωοθήκες.
Η έκπληξη του ιατροδικαστή δεν ήταν τίποτα μπροστά σε αυτό που ακολούθησε.
Η Στέλα Ουόλς ήταν μια παγκόσμια μορφή του αθλητισμού, με τεράστιες διακρίσεις. Ήταν η πρώτη γυναίκα που έσπασε το φράγμα των 12 δευτερολέπτων στα 100 μέτρα, Ολυμπιονίκης, κάτοχος συνολικά 33 τίτλων, συμπεριλαμβανομένων 11 παγκόσμιων ρεκόρ και η καλύτερη αθλήτρια των πρώτων 50 χρόνων του 20ου αιώνα!
Κι η αθλητική της καριέρα όμως έκρυβε εκπλήξεις, αμφισβητήσεις και ανατροπές.
Γεννήθηκε στις 3 Απριλίου του 1911 στην Πολωνία σε μια περιοχή που τότε ανήκε στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Το όνομα της Στανισλάβα (Στάσια) Βαλασίεβιτς. Ήταν τριών μηνών όταν η οικογένεια της πήγε στην Αμερική αναζητώντας καλύτερη μοίρα. Ο πατέρας της εργαζόταν σε χαλυβουργείο στο Κλίβελαντ του Οχάιο.
Ασχολήθηκε με διάφορα σπορ και το 1927 ήταν υποψήφια για την Ολυμπιακή ομάδα των ΗΠΑ. Μόνο που υπήρχε ένα πρόβλημα. Δεν ήταν Αμερικανίδα υπήκοος και δεν μπορούσε να γίνει πριν συμπληρώσει τα 21 της χρόνια.
Δεν πήγε το 1928 στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Άμστερνταμ, πήγε όμως η Πολωνή Έλενα Κονοπάτσκα που κέρδισε τη δισκοβολία κι έγινε σύμβολο για τους συμπατριώτες της. Η οικογένεια της ηρωίδας μας είχε στενούς δεσμούς με την Πολωνική παροικία και η νίκη της Κονοπάτσκα έγινε αιτία η Στανισλάβα να ασχοληθεί ενεργά με τον στίβο.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1932, είχε όλα τα προσόντα να γίνει Αμερικανίδα υπήκοος και να διεκδικήσει μια θέση στην Ολυμπιακή Ομάδα των ΗΠΑ. Με το αμερικανοποιημένο όνομα Στέλα Ουόλς κατέρριπτε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.
Συνέβη όμως ένα -ακόμα – απρόοπτο. Απολύθηκε από τη δουλειά της στην εταιρεία σιδηροδρόμων. Οι Πολωνοί των ΗΠΑ κινητοποιήθηκαν. Δύο μέρες πριν ορκιστεί Αμερικανίδα υπήκοος την προσέλαβαν στο προξενείο τους στη Νέα Υόρκη. Ήταν ένα τρικ για να παραμείνει Πολωνέζα και να πάρει μέρος στους Αγώνες που έγιναν στο Λος Άντζελες με τα δικά τους χρώματα κι όχι τα αμερικανικά.
Στην πόλη των Αγγέλων έγινε Ολυμπιονίκης. Τερμάτισε 1η στα 100μ ισοφαρίζοντας το παγκόσμιο ρεκόρ που ήταν τότε 11”0, ενώ ήταν 6η στον δίσκο.
Επέστρεψε στην Πολωνία που της εξασφάλισε με πλάγιους τρόπους οικονομικές απολαβές (οι κανόνες, τότε, του ερασιτεχνισμού ήταν αυστηροί) αρκεί να συνεχίσει να φέρνει διακρίσεις. Και το έκανε κερδίζοντας μετάλλια σε ευρωπαϊκά πρωταθλήματα.
Το 1936 στο Βερολίνο ήταν έτοιμη να υπερασπιστεί τον τίτλο της στα 100μ. Έχασε όμως από την Αμερικανίδα Έλεν Στέφενς για δύο εκατοστά του δευτερολέπτου. Τότε ένας Πολωνός δημοσιογράφος έγραψε αφήνοντας υπόνοιες ότι η Αμερικανίδα δεν ήταν 100% γυναίκα. Ξέσπασε σάλος πολύ μεγαλύτερος από τον σημερινό με την Ιμάν Κελίφ την αθλήτρια της Αλγερίας στην πυγμαχία. Η ΔΟΕ ήταν απροετοίμαστη για τέτοιες καταστάσεις. Υπέβαλε σε τεστ φύλου την Στέφενς που πέρασε στην ολυμπιακή ιστορία ως η πρώτη που χρειάστηκε να αποδείξει ότι είναι γυναίκα! Είναι κι αυτό ένα από τα… παιχνίδια της ζωής.
Μετά το Βερολίνο επέστρεψε στις ΗΠΑ για να συνεχίσει τη ζωή της. Το 1956 παντρεύτηκε, αλλά ο γάμος της κράτησε λίγο.
Μέχρι το θάνατο της απολάμβανε τιμές από όλη την αθλητική οικογένεια, ως μια από τις μορφές του γυναικείου αθλητισμού.
Όταν αποκαλύφθηκε η αλήθεια έγινε προσπάθεια το θέμα να… ξεχαστεί. Η ΔΟΕ θέλει λαμπερά και καθαρά πρόσωπα για να αυξήσει την εμπορική αξία του προϊόντος της που είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες.
Ίσως η αλήθεια βρίσκεται στα λόγια δύο ανθρώπων. Μια γειτόνισσα της που μετά τη δολοφονία της Ουόλς είπε στους δημοσιογράφους: «Την έβλεπα κι έλεγα μέσα μου, γιατί θεέ μου το έκανες αυτό;», αλλά και του Σάμουελ Γκέρμπερ, του ιατροδικαστή που εξέτασε το άψυχο σώμα της κι έγραψε στην έκθεση του: «κοινωνικά, πολιτισμικά και νομικά ήταν γυναίκα, αλλά το φύλο της θα ήταν διφορούμενο κατά τη γέννηση της».
