Ο αντίκτυπος των ένοπλων συγκρούσεων στα παιδιά σε όλο τον κόσμο έφτασε σε καταστροφικά επίπεδα τα οποία δυστυχώς οδεύουν προς ρεκόρ το 2024, σύμφωνα με ανασκόπηση της UNICEF των πιο πρόσφατων διαθέσιμων δεδομένων και των κυρίαρχων παγκόσμιων τάσεων.
Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση της οργάνωσης, «περισσότερα παιδιά από ποτέ υπολογίζεται ότι είτε ζουν σε ζώνες συγκρούσεων, είτε εκτοπίστηκαν βίαια λόγω συγκρούσεων και βίας».
Ένας αριθμός ρεκόρ παιδιών που πλήττονται από συγκρούσεις, παραβιάζονται τα δικαιώματά τους, σκοτώνονται ή τραυματίζονται, δεν πηγαίνουν σχολείο, δεν κάνουν εμβόλια που σώζουν ζωές και υποσιτίζονται σοβαρά.
Ο αριθμός αναμένεται μόνο να αυξηθεί, γράφει η UNICEF στην έκθεσή της. «Οι συγκρούσεις προκαλούν περίπου το 80% όλων των ανθρωπιστικών αναγκών στον κόσμο, διακόπτοντας την πρόσβαση σε βασικά είδη, συμπεριλαμβανομένου του καθαρού νερού, των τροφίμων και της υγειονομικής περίθαλψης».
Πάνω από 473 εκατομμύρια παιδιά, πάνω από ένα στα έξι παγκοσμίως δηλαδή, ζουν τώρα σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις, με τον κόσμο να βιώνει τον μεγαλύτερο αριθμό συγκρούσεων από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, επισημαίνει UNICEF και προσθέτει ότι το ποσοστό των παιδιών που ζουν σε ζώνες συγκρούσεων έχει διπλασιαστεί: από περίπου 10% τη δεκαετία του 1990, σε σχεδόν 19% σήμερα.
Μέχρι το τέλος του 2023, 47,2 εκατομμύρια παιδιά είχαν εκτοπιστεί λόγω συγκρούσεων και βίας, με τις τάσεις το 2024 να δείχνουν ιδιαίτερα ανοδικές λόγω της έντασης των συγκρούσεων, όπως στην Αϊτή, τον Λίβανο, τη Μιανμάρ, το κράτος της Παλαιστίνης και το Σουδάν.
Τα παιδιά αντιπροσωπεύουν το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού, ωστόσο κατά μέσο όρο αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% του πληθυσμού των προσφύγων και το 49% των εσωτερικά εκτοπισμένων.
«Από κάθε οπτική, το 2024 ήταν ένα από τα χειρότερα χρόνια που έχουν καταγραφεί για παιδιά σε σύγκρουση στην ιστορία της UNICEF, τόσο ως προς τον αριθμό των παιδιών που επηρεάστηκαν, όσο και ως προς τον αντίκτυπο στη ζωή τους», δήλωσε η Εκτελεστική Διευθύντρια της UNICEF Κάθριν Ράσελ και πρόσθεσε:
«Ένα παιδί που μεγαλώνει σε μια ζώνη σύγκρουσης είναι πολύ πιο πιθανό να είναι εκτός σχολείου, υποσιτισμένο ή αναγκασμένο να φύγει από το σπίτι του, σε σύγκριση με ένα παιδί που ζει σε ειρηνικά μέρη. Αυτή δεν πρέπει να είναι η νέα κανονικότητα. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε σε μια γενιά παιδιών να γίνει παράπλευρη ζημιά στους ανεξέλεγκτους πολέμους του πλανήτη».
2024 has been one of the worst years on record for children impacted by conflict. This cannot be the new normal.
As we look towards 2025, we must do more to turn the tide and save and improve the lives of children.👇 https://t.co/Ne2pMsg7Le
— Catherine Russell (@unicefchief) December 28, 2024
Στα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία, από το 2023, τα Ηνωμένα Έθνη επαλήθευσαν έναν αριθμό ρεκόρ 32.990 σοβαρών παραβιάσεων σε βάρος 22.557 παιδιών, ο υψηλότερος αριθμός από τότε που ξεκίνησε η παρακολούθηση με εντολή του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Με τη συνολική ανοδική τάση των σοβαρών παραβιάσεων, για παράδειγμα χιλιάδες παιδιά έχουν σκοτωθεί και τραυματιστεί στη Γάζα και στην Ουκρανία, ο ΟΗΕ επαλήθευσε περισσότερα θύματα μικρής ηλικίας κατά τους πρώτους 9 μήνες του 2024, από ότι ολόκληρο το 2023. Τα 2024 μάλιστα είναι πιθανό να σημειωθεί και νέα αύξηση.
Η έκθεση της UNICEF επισημαίνει ακόμα τα εξής:
Η κατάσταση για τις γυναίκες και τα κορίτσια είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, με εκτεταμένες αναφορές βιασμού και σεξουαλικής βίας σε περιβάλλοντα συγκρούσεων. Στην Αϊτή, μέχρι στιγμής φέτος, έχει σημειωθεί αύξηση 1.000% στα αναφερόμενα περιστατικά σεξουαλικής βίας κατά παιδιών.
Σε καταστάσεις ένοπλων συγκρούσεων, τα παιδιά με αναπηρίες τείνουν επίσης να εκτίθενται δυσανάλογα σε βία και παραβιάσεις δικαιωμάτων.
Η εκπαίδευση επίσης έχει διαταραχθεί σοβαρά σε ζώνες συγκρούσεων. Περισσότερα από 52 εκατομμύρια παιδιά σε χώρες που πλήττονται από συγκρούσεις, εκτιμάται ότι δεν πηγαίνουν σχολείο.
Τα παιδιά στη Λωρίδα της Γάζας και μια σημαντική μερίδα παιδιών στο Σουδάν, έχουν χάσει σχολείο για περισσότερο από ένα χρόνο, ενώ σε χώρες όπως η Ουκρανία, το Κονγκό και η Συρία, τα σχολεία έχουν υποστεί ζημιές, καταστραφεί ή χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς, αφήνοντας εκατομμύρια παιδιά χωρίς πρόσβαση στη μάθηση.
Η καταστροφή της εκπαιδευτικής υποδομής και η ανασφάλεια κοντά στα σχολεία έχουν επιδεινώσει μια ήδη δεινή κατάσταση για την εκπαίδευση των παιδιών σε αυτές τις περιοχές.
Ο υποσιτισμός μεταξύ των παιδιών σε ζώνες συγκρούσεων έχει επίσης ανέβει σε ανησυχητικά επίπεδα, καθώς οι συγκρούσεις και η ένοπλη βία συνεχίζουν να είναι οι κύριοι άξονες της πείνας σε πολλά hotspots, διακόπτοντας τα συστήματα διατροφής, εκτοπίζοντας πληθυσμούς και εμποδίζοντας την πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια.
Για παράδειγμα στο Σουδάν, επιβεβαιώθηκαν συνθήκες λιμού στο Βόρειο Νταρφούρ, ο πρώτος προσδιορισμός λιμού από το 2017.
Το 2024, περισσότεροι από μισό εκατομμύριο άνθρωποι σε πέντε χώρες που έχουν πληγεί από συγκρούσεις εκτιμάται ότι ζουν σε συνθήκες IPC* Φάσης 5, τις πιο ακραίες καταστάσεις επισιτιστικής ανασφάλειας.
Οι συγκρούσεις έχουν επίσης καταστροφικές επιπτώσεις στην πρόσβαση των παιδιών σε ζωτικής σημασίας υγειονομική περίθαλψη. Περίπου το 40% των μη εμβολιασμένων και ανεπαρκώς εμβολιασμένων παιδιών, ζουν σε χώρες που επηρεάζονται είτε μερικώς είτε πλήρως από συγκρούσεις.
Αυτά τα παιδιά είναι συχνά τα πιο ευάλωτα σε εστίες ασθενειών όπως η ιλαρά και η πολιομυελίτιδα. Ο αντίκτυπος στην ψυχική υγεία των παιδιών είναι επίσης τεράστιος, σημειώνει η UNICEF.
Η έκθεση στη βία, η καταστροφή και η απώλεια αγαπημένων προσώπων, μπορεί να εκδηλωθεί στα παιδιά μέσω αντιδράσεων όπως κατάθλιψη, εφιάλτες και δυσκολία στον ύπνο, επιθετική ή αποτραβηγμένη συμπεριφορά, θλίψη και φόβο, μεταξύ άλλων.
«Ο κόσμος απογοητεύει αυτά τα παιδιά. Καθώς κοιτάμε προς το 2025, πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να ανατρέψουμε την κατάσταση, να σώσουμε και να βελτιώσουμε τις ζωές των παιδιών», σχολιάζει η Ράσελ.
Η UNICEF στην ανακοίνωσή της καλεί όλα τα μέρη των συγκρούσεων και όσους έχουν επιρροή πάνω τους, «να λάβουν αποφασιστική δράση για να τερματίσουν τα δεινά των παιδιών, να διασφαλίσουν ότι τα δικαιώματά τους προστατεύονται και να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους βάσει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου».
