Από τους τυράννους δασκάλους και καθηγητές των προηγουμένων δεκαετιών φτάσαμε στους σατράπες μαθητές, χωρίς ούτε στιγμή να περάσουμε από τον σταθμό των αληθινών παιδαγωγών και εκπαιδευομένων.
Από τον αυταρχισμό, τις απάνθρωπες σωματικές τιμωρίες παιδιών από συμπλεγματικούς τάχα «λειτουργούς» της εκπαίδευσης περάσαμε στον δικαιωματισμό, την ατιμωρησία αποχαλινωμένων εφήβων, την ενθάρρυνση της αρνησιπατρίας και του μηδενισμού, την εξοικείωση με την ανωμαλία και την προβολή της παρακμής σαν «κανονικότητα».
Σαν να ξέχασαν οι πάντες το δελφικό παράγγελμα «μηδέν ἄγαν». Όλα βρίσκονται εκτός ισορροπίας εδώ και καιρό.
Το μαντείο των Δελφών
Το μαντείο των Δελφών υποδεχόταν τους επισκέπτες με μηνύματα νοητικής και ψυχικής προπαρασκευής για την επαφή με το θείο. Το μερικό όταν αποπειράται να προσεγγίσει το πεδίο του αμέριστου χρήζει προετοιμασίας – και γι’ αυτό ήταν απαραίτητη η κατανόηση και η βιωματική σχέση με το μηδέν ἄγαν, το οποίο αποδίδεται στον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιο (600-520 π.Χ.), τον Σπαρτιάτη νομοθέτη, ποιητή και φιλόσοφο που θεωρείτο ως ένας εκ των επτά σοφών της ελληνικής αρχαιότητας.
«Τίποτε σε υπερβολή» σημαίνει αυτό το ρητό – κι υπερβολή μπορεί να είναι το πάρα πολύ αλλά και το πάρα πολύ λίγο, το αμελητέο. Η ακολούθηση του μέτρου ήταν τρόπος ζωής, που μπορούσε να οδηγήσει στον προορισμό της τελειότητας, της ένωσης με το θείο. Η υπερβολή ήταν και παραμένει αντίπαλος και του Ελληνισμού και γενικότερα της ανθρωπότητας.
Ακριβώς σ’ αυτό το πεδίο της μεγάλης δοκιμασίας έχουν αποτύχει οι γενιές που απαρτίζουν τον διαρκώς απισχνούμενο ελληνικό, γηγενή πληθυσμό της πατρώας γης. Η υπερβολή έχει παγιδεύσει για τα καλά στους μασητήρες της το έθνος μας και το αλέθει έως κονιορτοποιήσεως και αφανισμού.
Πού πάσχει το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα
Εκεί ακριβώς πάσχει το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο είναι σταθερά προσανατολισμένο στην παραγωγή μαζών ψηφοφόρων, πειθήνιων υποτακτικών και ακολούθων του συρμού και προθύμων να συσχηματισθούν με τον αιώνα τούτο.
Η δημόσια «Παιδεία» (είναι απαραίτητα τα… σκωπτικά εισαγωγικά στη λέξη Παιδεία, όταν συνοδεύεται από τον επιθετικό προσδιορισμό «δημόσια») και παλαιότερα και στην εποχή της μετανεωτερικότητας αποτελεί μέρος του προβλήματος, όχι της λύσης των κοινωνικών προβλημάτων.
Δεν απαντά στους προβληματισμούς των προσώπων για τη νοηματοδότηση του βίου τους, δεν καλλιεργεί ήθος, δεν παράγει πολίτες. Απλώς ευθυγραμμίζει τα παιδιά, τους εφήβους και τους νέους με την μακρά γραμμή παραγωγής και αναπαραγωγής του κυρίαρχου αφηγήματος. Επίσης, η δημόσια «Παιδεία» παράγει περισσότερα αδιέξοδα και βία απ’ όση μπορεί να αφομοιώσει ένας άνθρωπος.
Στις δεκαετίες του ’50, ’60 και μέχρι και τα μέσα του ’70 οι περισσότεροι εκ των ασκούντων καθήκοντα εκπαιδευτού σε δημοτικά σχολεία και εξατάξια γυμνάσια προσπαθούσαν να υπεραναπληρώσουν την ταραχή, τις στερήσεις, την οδύνη, το πένθος και τα ανεκπλήρωτα όνειρα της ελληνικής κοινωνίας, όπως αυτή στιγματίστηκε από τη Μικρασιατική Καταστροφή, τον πόλεμο του ’40 και τον Εμφύλιο.
Η απόπειρα επίτευξης «ρεβάνς» λόγω προσωπικών πικρών βιωμάτων σε βάρος ανήλικων ατόμων, και μάλιστα σε μια εξαρτησιακή σχέση όπως εκείνη μαθητή-δασκάλου, δεν προοιωνίζεται κάτι καλό.
Σάκοι του μποξ οι μαθητές
Ταυτόχρονα οι «παιδαγωγοί» ασκούσαν και μία μορφή πολιτικής κατήχησης – πάντοτε βοηθητικής για την εκπλήρωση των απαιτήσεων των «συμμάχων» μας. Ακόμα κι ο -σύμφυτος με τον άνθρωπο- πατριωτισμός είχε νατοϊκή επίγευση. Η παράδοση σερβιρόταν με τη μορφή του ανώδυνου φολκλόρ. Και –πάνω απ’ όλα- οι μαθητές ήταν σάκοι του μποξ.
Η κοινωνία ανεχόταν τη σωματική τιμωρία στα σχολεία. Αρκετοί εκ των διδασκόντων ήταν άξιοι παιδαγωγοί, αλλά ουκ ολίγοι αποδείχθηκαν μοχθηροί κακοποιητές που είχαν τον χάρακα σαν προέκταση του χεριού τους και χρησιμοποιούσαν τα χέρια τους περισσότερο για να δίνουν χαστούκια, παρά για να γράφουν στον μαυροπίνακα.
Έτσι έπλασαν την επόμενη γενιά, η οποία ήταν εκείνη των υποδοχέων των προσβολών και των χτυπημάτων με τον χάρακα. Η επόμενη γενιά δασκάλων στελεχώθηκε από ακροατές των υποκριτικών ρητορειών περί πατρίδος και θρησκείας από άτομα των οποίων ο τρόπος ζωής ουδόλως συμβάδιζε με τα λόγια τους.
Παρά τις τραυματικές εμπειρίες τους από το δυσλειτουργικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι λίγοι οι παιδαγωγοί που προσπαθούν να προσφέρουν στους μαθητές ό,τι καλύτερο διαθέτουν – και σε γνωστικό επίπεδο αλλά και σε ό,τι αφορά στη διαμόρφωση υγιούς και ενάρετου χαρακτήρα.
Οι υπόλοιποι απλώς μεριμνούν για να κάνουν τα στοιχειώδη. Να ανταποκριθούν σε όσα προβλέπει το πρόγραμμα. Κι αυτό, φυσικά, δεν αρκεί…
Συνεχίζεται…
