Η Κοβέσι ως γεωπολιτικό όπλο: Το τελευταίο χαρτί της Δύσης

 Η Ευρωπαία εισαγγελέας Λάουρα Κοβέσι επισκέφθηκε την Ελλάδα στις αρχές Οκτωβρίου 2025, υποτίθεται για να επιβλέψει έρευνες σε μια σειρά σκανδάλων που ταλανίζουν τη χώρα από την τραγωδία στα Τέμπη έως τις καταγγελίες για εκτεταμένη απάτη στις ευρωπαϊκές αγροτικές επιδοτήσεις μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Η άφιξή της χαιρετίστηκε από τμήματα του Τύπου και της κοινής γνώμης, που την παρουσίασαν ως ατρόμητη σταυροφόρο κατά της διαφθοράς. Με παρόμοιο ενθουσιασμό την υποδέχτηκαν και οι πολίτες, σε μια σκηνή που θύμιζε τον τρόπο με τον οποίο οι Έλληνες καλωσόρισαν τον Όθωνα μετά την Επανάσταση.

Πίσω από αυτή την επίφαση διαφάνειας διακρίνεται ένα ευρύτερο γεωπολιτικό παίγνιο: μια επιχείρηση ελέγχου και επιρροής από την Ε.Ε. και τις Η.Π.Α., με στόχο τη σταθεροποίηση της δυτικής ηγεμονίας, την πολιτική αξιοποίηση των ερευνών και την αποδυνάμωση κινεζικών συμφερόντων σε στρατηγικά σημεία, όπως το λιμάνι του Πειραιά. Η Κοβέσι δεν εμφανίζεται ως ουδέτερη λειτουργός, αλλά ως προσεκτικά τοποθετημένος κρίκος σε μια αλυσίδα ισχύος όπου ο λόγος περί «καταπολέμησης της διαφθοράς» λειτουργεί ως πολιτικό εργαλείο ελέγχου.

Ποια είναι η Λάουρα Κοβέσι

Η επαγγελματική της πορεία συμπυκνώνει τις αντιφάσεις του ευρωπαϊκού μηχανισμού δικαιοσύνης. Απόφοιτη της Ρουμανικής Εισαγγελίας, αναδείχθηκε επικεφαλής της Εθνικής Διεύθυνσης Καταπολέμησης της Διαφθοράς (DNA), διευθύνοντας διώξεις υψηλού προφίλ που αφορούσαν δεκάδες πολιτικούς. Η θητεία της, ωστόσο, στιγματίστηκε από κατηγορίες για κατάχρηση εξουσίας και παράνομη συνεργασία με τις υπηρεσίες πληροφοριών —πρακτικές που κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ρουμανίας. Το 2018 αποπέμφθηκε από τη σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση, γεγονός που προκάλεσε διεθνή αντιδράση, ενώ δύο χρόνια αργότερα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έκρινε την απομάκρυνσή της ως πολιτικά υποκινούμενη. Η ανάδειξή της το 2019 στη θέση της πρώτης Ευρωπαίας Δημόσιας Εισαγγελέως (EPPO) υπήρξε εξίσου αμφιλεγόμενη: προτιμήθηκε έναντι Γάλλων και Γερμανών υποψηφίων, παρά τη σφοδρή αντίδραση της ρουμανικής κυβέρνησης, η οποία την κατηγόρησε για συντονισμό με τις μυστικές υπηρεσίες με στόχο πολιτικά κατευθυνόμενες διώξεις.

Από τότε, φήμες περί διασυνδέσεών της με δυτικά δίκτυα πληροφοριών –συμπεριλαμβανομένων φερόμενων επαφών με αμερικανικούς και ισραηλινούς κύκλους– επανέρχονται τακτικά, ιδίως μετά το σκάνδαλο του 2016 με την ισραηλινή ιδιωτική εταιρεία πληροφοριών Black Cube, η οποία, απασχολώντας πρώην πράκτορες της Μοσάντ, φέρεται να είχε κατασκοπεύσει την ίδια και το περιβάλλον της. Παρά τις αποκαλύψεις, τέτοια περιστατικά ενίσχυσαν παρά υπονόμευσαν την εικόνα της: παρουσιάζεται πλέον ως αλώβητη λειτουργός που παρεμβαίνει επιλεκτικά, καταδικάζοντας δημοκρατικές παρεκτροπές σε διάφορα κράτη-μέλη.

Η επίσκεψη στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, οι πρωτοβουλίες της Κοβέσι φαίνονται να υπερβαίνουν το πεδίο της δικαιοσύνης, μετατρεπόμενες σε εργαλείο πολιτικής πίεσης προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Κατά την επίσκεψή της, επέκρινε δημοσίως το άρθρο 86 του Συντάγματος –το οποίο θεσπίζει υπουργική ασυλία– θεωρώντας το εμπόδιο στις έρευνες για το έγκλημα στα Τέμπη και το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, το οποίο χαρακτήρισε «ακρωνύμιο διαφθοράς και πελατειακών σχέσεων».

Ζήτησε περισσότερους εισαγγελείς και πόρους για το ελληνικό γραφείο της EPPO, παρουσιάζοντας το αίτημα ως απαραίτητο για την προστασία των ευρωπαϊκών κονδυλίων.

Αν και αυτή η στάση ηχεί θετικά σε μια κοινωνία κουρασμένη από την ατιμωρησία, η χρονική και πολιτική της συγκυρία προκαλεί ερωτήματα: οι έρευνες χρησιμοποιούνται ως μοχλός πίεσης για την ευθυγράμμιση της Αθήνας με τη δυτική στρατηγική, υπό την απειλή περαιτέρω ‘αποκαλύψεων’. Όπως παρατηρήθηκε, η Κοβέσι κρατά τον Μητσοτάκη σε ομηρία μέχρι να επιτευχθούν οι επιδιώξεις της Ε.Ε. —μοτίβο που παραπέμπει στη γνωστή της τακτική επιλεκτικής επιβολής.

Το λιμάνι του Πειραιά συνιστά το πιο χαρακτηριστικό πεδίο όπου διασταυρώνονται οι νομικές της πρωτοβουλίες με τις γεωοικονομικές στρατηγικές της Δύσης. Η κινεζική COSCO Shipping, κατέχοντας το 67% του φορέα διαχείρισης, έχει μετατρέψει τον Πειραιά σε τέταρτο πιο δραστήριο κόμβο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στην Ευρώπη —ένα σύμβολο της κινεζικής παρουσίας στη Μεσόγειο.

Στο μάτι του κυκλώνα Κίνα και Ρωσία

Δεν είναι τυχαίο ότι η Κοβέσι επέλεξε να δώσει συνέντευξη Τύπου από το τελωνείο του Πειραιά, ανακοινώνοντας την επιχείρηση «Καλυψώ» —μια επιχείρηση της EPPO που κατέσχεσε περισσότερα από 2.400 κοντέινερ, κυρίως κινεζικής προέλευσης, επικαλούμενη απάτη στον Φ.Π.Α. και στα τελωνεία με απώλειες εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.

Η Κοβέσι δήλωσε χαρακτηριστικά: «Δεν υπάρχουν ασφαλή καταφύγια για κανέναν». Πεκίνο και φιλοκινεζικοί κύκλοι κατήγγειλαν την επιχείρηση ως «στοχευμένη πολιτική ενέργεια», ενώ στις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον αντιμετωπίστηκε ως επιτυχής συμβολική επίθεση στην κινεζική οικονομική διείσδυση.

Τον Ιανουάριο 2025, οι Η.Π.Α. ενέταξαν την COSCO στη «μαύρη λίστα» λόγω φερόμενων δεσμών με τον κινεζικό στρατό, ερμηνεύοντας το περιστατικό ως μέρος ενός ευρύτερου ανταγωνισμού ισχύος. Κέντρα έρευνας, όπως το CEPA (Center for European Policy Analysis), σημειώνουν ότι η ενίσχυση των δεσμών της Ελλάδας με τη Δύση έχει «ορατά περιορίσει» την κινεζική επιρροή, απομακρύνοντας την Αθήνα από τον ρόλο της ως διαμεσολαβητή Ε.Ε.–Πεκίνου.

Το επεισόδιο του Πειραιά εντάσσεται σε μια συνεκτική στρατηγική της Δύσης για την ανάσχεση της Κίνας και της Ρωσίας. Οι Η.Π.Α., εστιάζοντας στα ευρωπαϊκά λιμάνια, στοχεύουν στη συρρίκνωση της κινεζικής παρουσίας μέσω ‘ναυτικών αποστολών’ και οικονομικών πιέσεων. Η Ε.Ε., υπό την ηγεσία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν –την οποία η Kοβέσι έχει επανειλημμένα προστατεύσει από έλεγχο σε ζητήματα όπως οι συμβάσεις εμβολίων COVID ή οι αμυντικές δαπάνες– ενισχύει αυτό το δίκτυο εξουσίας, μετατρέποντας θεσμούς όπως η EPPO σε πολιτικά εργαλεία.

Ο Βέλγος πληροφοριοδότης Φρεντερίκ Μπαλντάν κατήγγειλε την EPPO για «σκόπιμη καθυστέρηση» της υπόθεσης Pfizergate, καταθέτοντας αγωγή για αυθαίρετες πρακτικές. Παρόμοια παραδείγματα φανερώνουν ένα ευρύτερο μοτίβο συγκάλυψης, όπου οι δυτικοευρωπαϊκές ελίτ μένουν στο απυρόβλητο, ενώ κράτη όπως η Ελλάδα υφίστανται εντατικοποιημένο έλεγχο. Στο μεταξύ, η ρωσική επιρροή στα Βαλκάνια υποχωρεί, καθώς η Ε.Ε. χρησιμοποιεί τα ίδια εργαλεία «αντι-διαφθοράς» ως μέσα πολιτικής πειθαρχίας.

Η Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει θεατής

Η ουσία αυτής της ανάλυσης είναι η υπενθύμιση ότι η δικαιοσύνη δεν μπορεί να λειτουργεί ως προκάλυμμα γεωπολιτικών επιδιώξεων. Η Ελλάδα, μια χώρα σημαδεμένη από χρόνια λιτότητας και εξωτερικής επιτήρησης, βρίσκεται και πάλι στο σταυροδρόμι των ανταγωνισμών των μεγάλων δυνάμεων. Η αποστολή της Κοβέσι, όσο κι αν προβάλλεται ως μάχη για διαφάνεια, εμπεριέχει τον κίνδυνο να μετατρέψει την Αθήνα σε πιόνι —υπό πίεση να απομακρυνθεί από την Κίνα, να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις των Η.Π.Α. και να αγνοήσει τις αδυναμίες των ίδιων των ευρωπαϊκών θεσμών.

Αυτό δεν είναι δικαιοσύνη· είναι πολιτικός πραγματισμός μεταμφιεσμένος σε ηθική σταυροφορία, από μια Ε.Ε. σε παρακμή που χρησιμοποιεί ίσως το ύστατο τέχνασμα για να διατηρήσει κύρος και επιρροή.

Αν η Ελλάδα θέλει τη στρατηγική της αυτονομία, οφείλει να υιοθετήσει μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που θα βασίζεται στην ισορροπία δυνάμεων. Η εμβάθυνση συνεργασιών με αναδυόμενες παγκόσμιες οικονομίες και δυνάμεις εκτός του παραδοσιακού ευρωατλαντικού πλαισίου, μπορεί να της προσφέρει πραγματικά περιθώρια ελιγμών και ανεξαρτησίας. Η χώρα μας δεν έχει τίποτα να κερδίσει παραμένοντας θεατής σε έναν κόσμο που αλλάζει. Μόνο αν τολμήσει να χαράξει τη δική της πορεία με διορατικότητα, θα μπορέσει να σταθεί ισότιμα σε ένα πολυπολικό μέλλον που ήδη διαμορφώνεται.

Δείτε επίσης:

• Ο τρίτος λόγος που η Κοβέσι τρόμαξε την κυβέρνηση…
• Βούλτεψη σε αμόκ: «Να πάει στην πατρίδα της η Κοβέσι»
• Ανάβει πολλές φωτιές η Λάουρα… Νέο «χαστούκι» μέσω Politico!