Μετά το δημοσίευμα του Foreign Policy, το οποίο έθετε θέμα ικανότητας του Ερντογάν να κυβερνά την Τουρκία, λόγω σοβαρής επιδείνωσης της κατάστασης της υγείας του, ακολούθησε η φημολογία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της γειτονικής χώρας για τον θάνατο του προέδρου Ερντογάν.
- Από τον Σάββα Καλεντερίδη
Παρεμπιπτόντως, τα σχόλια που αναγράφηκαν κάτω από τις σχετικές αναρτήσεις ήταν καταιγιστικά και στη συντριπτική τους πλειονότητα εναντίον του προέδρου της Τουρκίας, ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί στην τουρκική κοινωνία για τον αυταρχικό και εκδικητικό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αυτό είναι χαρακτηριστικό των αυταρχικών ηγετών, όπως συνέβαινε επί Τσαουσέσκου ή Σαντάμ Χουσεΐν. Όσο ήταν εν ζωή όσοι δεν τους εξυπνούσαν, σώπαιναν, ενώ μετά τον θάνατό τους ξέσπαγε η οργή στο σύνολο της κοινωνίας, εκτός από τον πολύ στενό κύκλο των συνεργατών τους.
Της φημολογίας ακολούθησε βίντεο, που αφενός μεν διέψευδε τον θάνατο του Ερντογάν αφετέρου δε πιστοποιούσε την επιδείνωση της κατάστασης της υγείας του. Υποστηρικτικό της σοβαρής κατάστασης της υγείας του προέδρου της Τουρκίας είναι το γεγονός ότι αμέσως μετά τη φημολογία για θάνατό του, από την περασμένη Πέμπτη άρχισε να κάνει αρχηγικές δηλώσεις ο γιος του Μπιλάλ Ερντογάν, κάτι που γίνεται για πρώτη φορά. Γεγονός που μας επιτρέπει να υποθέσουμε ότι ο πατέρας έδωσε το «δαχτυλίδι» της διαδοχής στον γιο.
Να ξεκαθαρίσουμε ότι κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με βεβαιότητα τι συμβαίνει με την υγεία του Ερντογάν, εκτός από τους γιατρούς του, την οικογένεια και το στενό του περιβάλλον. Γι’ αυτό εμείς θα κινηθούμε με βάση ένα σενάριο στο παρόν άρθρο μας, ότι δηλαδή ο Ερντογάν δεν θα μπορέσει να συνεχίσει να κυβερνά και κυρίως να είναι υποψήφιος στις επόμενες εκλογές. Θα προβούμε, λοιπόν, σε ορισμένες εκτιμήσεις, για την περίπτωση που ο Ερντογάν εκλείψει από το πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας.
Όσον αφορά το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), το πιο πιθανό είναι να μπει σε μια διαδικασία εσωστρέφειας, ειδικά κατά τη διαδικασία της διαδοχής. Οι πιθανοί πόλοι που θα διεκδικήσουν τον έλεγχο και την ηγεσία του κόμματος είναι τρεις. Δικαιωματικά ο πρώτος πόλος είναι η οικογένεια Ερντογάν, με τον γιο του Μπιλάλ ή τον γαμπρό του Μπεράτ Αλμπαϊράκ. Η οικογένεια είναι υποχρεωμένη να συμμετέχει στη διαδικασία, γιατί μόνο μέσω του ελέγχου του ΑΚΡ είναι δυνατόν να επιδιώξει να πέσει στα… μαλακά από τη διαδικασία κάθαρσης και ρεβανσισμού που θα ακολουθήσει μετά την πτώση. Ο δεύτερος πόλος είναι ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, ο οποίος έχει τεράστια επιρροή στο κράτος, τις δυνάμεις ασφαλείας, τη στρατοχωροφυλακή και το οργανωμένο έγκλημα. Σημειωτέον ότι η επιρροή του στο κόμμα δεν είναι ισχυρή, όμως έχει την ισχυρή στήριξη των στελεχών του Κόμματος του Ορθού Δρόμου της Τανσού Τσιλέρ, που προσχώρησαν στο ΑΚΡ, καθώς και των παρακρατικών και παραστρατιωτικών οργανώσεων του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης του Ντεβλέτ Μπαχτσελί.
Τρίτο πόλο είναι πιθανόν να σχηματίσουν τα παλιά στελέχη του Κόμματος της Ευημερίας του Νετζμετίν Ερμπακάν και της Εθνικής Αποψης, που είναι οι αυθεντικοί εκφραστές του πολιτικού Ισλάμ, που εισήγαγε στην πολιτική ζωή της Τουρκίας ο Ερμπακάν. Όσο για τον Ακάρ, είναι μια σημαντική προσωπικότητα, όμως δεν έχει ερείσματα στο κόμμα και στον χώρο του πολιτικού Ισλάμ για να μπορέσει να καταστεί πόλος. Στα αρνητικά του είναι οι καλές σχέσεις που διατηρεί με τις ΗΠΑ, αμάρτημα καθοσιώσεως για το πολιτικό Ισλάμ, αλλά και η μήνις των στρατηγών που εκδιώχθηκαν από τις ένοπλες δυνάμεις, με τη δική του υπογραφή!
Πάντως, ανεξαρτήτως του ποιος πόλος θα επικρατήσει και ποιος θα ηγηθεί του ΑΚΡ, θα πρέπει να θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι δεν πρόκειται να κερδίσει τις εκλογές, όποτε κι αν γίνουν αυτές, τις οποίες θα κερδίσει ο συνασπισμός των παρακάτω έξι κομμάτων: CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Deva Partisi, Demokrat Parti, Gelecek Partisi. Τι σημαίνει μια τέτοια εξέλιξη:
Πρώτον, ότι η Τουρκία θα επιστρέψει στο πολίτευμα της Προεδρευομένης Δημοκρατίας, με πρόεδρο και πρωθυπουργό, από την ενός ανδρός αρχή που ισχύει τώρα, με την Προεδρική Δημοκρατία αλά Ερντογάν.
Δεύτερον, ότι η εξουσία θα υποστεί μια πολυδιάσπαση, αφού θα διαμοιραστεί ανάμεσα σε έξι κόμματα, με τη μερίδα του λέοντος να παίρνουν τα δύο πρώτα, δηλαδή οι κεμαλιστές του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και οι light φιλοδυτικοί εθνικιστές, του Καλού Κόμματος της Μεράλ Ακσενέρ.
Τρίτον, ότι η νέα εξουσία θα επιδιώξει την κάθαρση στα σκάνδαλα των δισεκατομμυρίων που έχουν διαπράξει η οικογένεια και η κλίκα των επιχειρηματιών που στηρίζουν τον Ερντογάν.
Τέταρτον, ότι τα εκατομμύρια εκείνων που διώχθηκαν, φυλακίστηκαν, έχασαν τις δουλειές τους, εκπατρίστηκαν, διαλύθηκαν οι οικογένειές τους, βασανίστηκαν, θα επιδιώξουν τη δικαίωση, αλλά και την τιμωρία των υπευθύνων. Τι σημαίνουν όλα αυτά;
Ότι εκτός από το ΑΚΡ, θα εισέλθει σε μια σχετικά μεγάλη περίοδο εσωστρέφειας και η ίδια η Τουρκία, εσωστρέφεια που θα επηρεάσει την εξωτερική πολιτική της χώρας, η οποία ήδη θα έχει επηρεαστεί από τον τερματισμό του μακροχρόνιου φλερτ του Ερντογάν με τη Δύση.
Για το πώς θα επηρεαστεί η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας τη μετά Ερντογάν εποχή θα μιλήσουμε σε επόμενο άρθρο μας.
Ως τότε, περαστικά στον Ταγίπ.
