Πες στον Μανώλη, σε παρακαλώ, ότι είμαι καλύτερα και ότι την επόμενη εβδομάδα θα επιστρέψω»!
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Ήταν την περασμένη Παρασκευή το βράδυ, 8; 9; Δεν θυμάμαι. Η φωνή της Ζέζας, της αγαπημένης μας Ζέζας Ζήκου με τον χαρακτηριστικό αργόσυρτο βροντώδη τόνο και την αριστοκρατική χροιά, διαπέρασε τα μικρόφωνα του κινητού της αδελφής της και έφθασε μέχρι τα αυτιά μου.
Είχε εισαχθεί εκτάκτως για νοσηλεία στο Υγεία, καθώς οι παραπλανητικοί ισχυροί πόνοι που ένιωθε καιρό τώρα στο ισχίο της δεν περνούσαν, παρά την ιατρική αγωγή που ελάμβανε. Η αδελφή της Μαρίτα, που είχε απομακρυνθεί από το δωμάτιό της για να μην ακούει η Ζέζα, αφού μου είπε ότι οι ιατροί ανακάλυψαν κάτι παθολογικό στον οργανισμό της που δεν ήταν το ισχίο και απαιτείτο να κάνει μαγνητική και βιοψία, με ρώτησε: «Την άκουσες; Νιώθει καλύτερα και σου υπόσχεται το επόμενο γραπτό της»!
Μου το είπε για να αισθανθεί και εκείνη καλύτερα. Ηταν ήδη στενοχωρημένη διότι μετά βίας την είχαν αφήσει να επισκεφθεί τη Ζέζα λόγω των γνωστών περιορισμών. Η μητέρα τους λίγο πριν από την εκδημία της είχε αναθέσει στη δυναμική Μαρίτα να προσέχει την ευαίσθητη Ζέζα διά βίου και της το είχε υποσχεθεί.
Τα ξημερώματα της Δευτέρας, στις 6 το πρωί, η αγαπημένη μας Ζέζα κατέληξε στην Εντατική του Υγεία. Μέσα σε ένα σαρανταοκτάωρο. Σοκ! Ακουσα την είδηση στο ραδιόφωνο την ώρα που σχεδιάζαμε τα διεθνή της επόμενης «Εστίας της Κυριακής» με τη Στέλλα Θεοδώρου. Η απώλειά της σε καιρούς δύσκολους για την έντυπη δημοσιογραφία, τεράστια! Χάσαμε μια διακεκριμένη αρθρογράφο, μια εξαίρετη φίλη, μα προπάντων μια σπουδαία και μεγάλη, πολύ μεγάλη πατριώτισσα. Βαθύτατα Ελληνίδα. Που είχε την Ελλάδα έγνοια της κάθε μέρα!
Γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη μαζί με την αδερφή της και τον αδερφό της, ο οποίος είναι κορυφαίος τραπεζίτης στο Βερολίνο, η Ζέζα Ζήκου μέχρι τα δέκα της δεν γνώριζε γρυ ελληνικά. Η γλώσσα μας ήταν απαγορευμένη για τα μέλη της ελληνικής μειονότητας της Κωνσταντινούπολης – γι’ αυτό στο τελευταίο της άρθρο της περασμένης Κυριακής εξεμάνη κατά του κυρίου Μητσοτάκη για την ανάρτηση «Istanbul» στο Instagram.
Η μητέρα της, για να προστατεύσει από διώξεις των Τούρκων τα παιδιά της σε περίπτωση που αποφάσιζαν να μιλήσουν την ελληνική σε δημόσιο χώρο, αποφάσισε να μην τους μάθει τη γλώσσα στην παιδική τους ηλικία. Μέχρι την ηλικία των δέκα ετών η Ζέζα και η Μαρίτα δεν γνώριζαν τα ελληνικά λοιπόν, τα έμαθαν όταν αποφάσισαν να έρθουν για μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα. Και τα έμαθαν καλά. Αστή, λαμπερή, με στιλ, καλλονή, με εξαιρετικές οικονομικές σπουδές, η Ζέζα Ζήκου δεν άργησε να λάμψει.
Για χρόνια πολλά έγραφε την οικονομική ανάλυση της «Καθημερινής» στις σομόν σελίδες και το κείμενό της πήγαινε κατευθείαν στο τυπογραφείο, χωρίς έλεγχο από την ιεραρχία. Την ίδια περίοδο ήταν άλλωστε και οικονομική σύμβουλος του εκδότη της «Καθημερινής» Αριστείδη Αλαφούζου, για τον οποίο συνέτασσε κάθε μέρα προσωπικό εμπιστευτικό ενημερωτικό οικονομικό δελτίο.
Από τότε της έμεινε και η συνήθεια να εργάζεται τις νύχτες για να έχει πλήρη εικόνα για τις αγορές. Το 2008, όταν τίποτε δεν έδειχνε την καταιγίδα που ερχόταν, η Ζέζα προτίμησε να μείνει για ατέλειωτες ώρες μέσα στην αίθουσα όπου πραγματοποιείτο η ετήσια Σύνοδος του ΔΝΤ στη Νέα Υόρκη για να μιλήσει με τον φίλο της, τότε πρόεδρο της Fed, Αλαν Γκρίνσπαν, τον Στίγκλιτς, τον Ρόγκοφ και άλλους κορυφαίους και να καταλάβει πού πάει η παγκόσμια οικονομία.
Κάποιοι συνάδελφοί της, εφησυχασμένοι, εγκατέλειψαν τότε νωρίς τις αίθουσες και πήγαν για ποτό σε κάποιο κοντινό μπαρ. «Τα μπαρ, αγαπητέ μου, θα είναι εκεί πάντα για να μας περιμένουν. Ευκαιρία για να τους βρεις συγκεντρωμένους όλους αυτούς και να μάθεις πού πάει ο κόσμος δεν έχεις κάθε μέρα!» σχολίαζε αργότερα. Γύρισε τότε στην Ελλάδα πολύ ανήσυχη και κτύπησε καμπανάκια με κείμενά της, αλλά μέσα στο κλίμα της εποχής έμοιαζε να είναι εκτός πραγματικότητος. Στην ουσία όμως η πληροφόρησή της ήταν πολύ μπροστά από την εποχή της.
Οι γνώσεις της στα οικονομικά ήταν το δυνατό της χαρτί, αλλά τα τελευταία χρόνια έστρεψε πολύ το ενδιαφέρον της στα εθνικά και ιδιαιτέρως στα Ελληνοτουρκικά. Ηταν παρούσα ως γνήσια Πολίτισσα στις μάχες που δόθηκαν για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Πάρκο Γεζί. Δεν σου περνούσε ποτέ από το μυαλό ότι γυναίκα αυτής της φινέτσας θα μπορούσε να είναι ταυτόχρονα και δραστήρια ακτιβίστρια. Τραυματίστηκε σε αυτές τις διαδηλώσεις από κτύπημα Τούρκου αστυνομικού με γκλομπ στο κεφάλι της.
Αλλά λίγοι στην Ελλάδα γνώριζαν αυτή την πτυχή της δράσης της. Οταν δολοφονήθηκε από ξένες μυστικές υπηρεσίες στο Παρίσι η Κούρδισα φίλη της με την οποία έπαιζαν μαζί από παιδιά στις αλάνες της Κωνσταντινούπολης, σπάραξε η καρδιά της. Και το δυσκολότερο: Οταν χρειάστηκε να πάρει μια δύσκολη οικογενειακή απόφαση: να πουλήσει το πατρικό της σπίτι στην Κωνσταντινούπολη. Μόνο προβλήματα της δημιουργούσαν. Πήγε δύο και τρεις φορές εκεί, αλλά ήθελε να το δώσει σε Αρμένη, όχι σε άλλη εθνικότητα.
Δεν θυμάμαι να πρόλαβε να ολοκληρώσει το εγχείρημά της, νομίζω ναι. Ηταν τόσο βαθιά Ελληνίδα, ώστε, όταν είχε φθάσει λίγο πριν τα σκαλιά της εκκλησίας με έναν πολίτη του κόσμου, ανακάλεσε την απόφασή της επειδή ο σύντροφός της αρνήθηκε, όπως μου είχε εξομολογηθεί, να δεχτεί την επιθυμία της να βαπτιστεί το παιδί τους χριστιανό ορθόδοξο.
Στην Ελλάδα εγκαταστάθηκε μαζί με τη Μαρίτα, η οποία εργαζόταν στον ΔΟΛ, σε ένα διαμέρισμα επί της οδού Βασιλέως Γεωργίου, εκατό μέτρα από το Μαξίμου, σχεδόν απέναντι από την τουρκική πρεσβεία! Εκεί τη γνώρισα προ δεκαετίας, γωνία Ρηγίλλης και Βασιλέως Γεωργίου, όπου με το γνωστό στιλ της μου φώναξε «Κοττάκη, τι κάνεις;», σαν να γνωριζόμασταν χρόνια.
Με βαθιά γνώση των εθνικών θεμάτων, τακτική συνομιλήτρια του Κώστα Καραμανλή, του Κάρολου Παπούλια και του Προκόπη Παυλόπουλου, δεν άργησε να συμφωνήσει σε κάποια από τις πολίτικες βραδιές με ούζο 12 στο Μουζίκ του Μάκη ότι είχε έρθει η ώρα να μετακινηθεί στην εφημερίδα μας.
Ασυμβίβαστη, με γλώσσα τσεκουράτη αλλά χωρίς δεύτερες σκέψεις, πρόλαβε στους έξι μήνες της συνεργασίας μας να αποκαλύψει πολλά. Πρώτη έγραψε για το «ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας» που μας ετοιμάζουν για μετά τις εκλογές.
Ισχυρή προσωπικότητα
Όσο πλησιάζει η ώρα να την αποχαιρετήσω δεν σκέπτομαι ότι έχασα έναν σπάνιο άνθρωπο, σπάνιο συνεργάτη, σπάνιο δημοσιογράφο, μία από τις πιο ισχυρές προσωπικότητες αυτής της πόλης – και ας μην είχε τηλεοπτική αναγνωρισιμότητα. Δεν σκέπτομαι ότι χάνω μια σπάνια φίλη με ευαισθησίες, όπως το να έχει τον δικέφαλο αετό της ΑΕΚ στην οθόνη του κινητού της, γιατί είχε πάντοτε την Πόλη στην καρδιά της.
Σκέπτομαι ότι στους περίεργους καιρούς που ζούμε λιγοστεύουν οι Ελληνες που ξενυχτούν για την Ελλάδα. Που δεν κοιμούνται από την αγωνία τους για την Ελλάδα. Η Ζέζα ήταν μία από αυτούς. Με τους ρυθμούς που τους χάνουμε να δω ποιος θα ξενυχτάει για την πατρίδα μας έπειτα από καμιά δεκαριά εικοσαριά χρόνια. Και αυτή τη λύπη με αφορμή την απώλεια της Ζέζας Ζήκου σας βεβαιώ: Είναι δύσκολο να τη νικήσεις!
