Γιατί θυμόμαστε τον Μέγα Αλέξανδρο, τον Σωκράτη, τον Κολοκοτρώνη και άλλους πολλούς, που δεν έχουν ιδρύματα;
- Από τον Παναγιώτη Λιάκο
Η λησμονιά είναι ο δεύτερος και οριστικός θάνατος, η ανεπίστροφη κατάβαση στον ανήλιαγο Άδη. Όλοι το γνωρίζουμε και μερικοί προσπαθούν να αποφύγουν το πικρό ποτήρι της αδιαφορίας των άλλων για την ύπαρξή τους προσπαθώντας να ξεκλέψουν θετικές μεταθανάτιες εντυπώσεις. Το κάνουν από ανασφάλεια για τη γνώμη των πολλών κι επειδή ξέρουν καλά ότι -με όσα έχουν πει και πράξει στην ακμή τους- δύσκολα θα συνοδεύει η δόξα τα ονόματά τους, όταν οι ίδιοι θα είναι παγιδευμένοι στο Επέκεινα. Εκεί, στο μεγάλο άγνωστο, δεν θα έχουν τις «άκρες», τα «κυκλώματα» και τις «γνωριμίες» με τις οποίες κατάφεραν να σταδιοδρομήσουν όσο ζούσαν.
Γι’ αυτό στα στερνά του περάσματός τους από τα εγκόσμια αποφασίζουν να στήσουν ιδρύματα. Το στήσιμο γίνεται με την ελπίδα να βρεθεί κανένας κρατικός παράγοντας ή ιδιώτης να βοηθήσει να παραμείνουν ανοιχτά δυο τρεις δεκαετίες (γιατί παραπάνω δύσκολα αντέχουν). Δεν χρειάζονται πολλά, πέντε δέκα προθήκες με ιδιόχειρες σημειώσεις, μια πένα της «μεγάλης προσωπικότητας», φωτογραφίες με ξένους ομοίους του, ένα τμήμα της βιβλιοθήκης του για να πειστούν οι λιγοστοί επισκέπτες ότι προτού γίνει πνεύμα, ήταν «πνευματικός άνθρωπος» κι από εδώ πάν’ κι οι άλλοι.
Από την άλλη, υπάρχουν και οι αληθινά μεγάλοι, που καρφί δεν τους κάηκε να στήσουν μεταθανάτιους καραγκιόζ-μπερντέδες, να πείθουν τους διαβάτες για την αρετή και την τόλμη τους. Το μόνο που έκαναν όσο ζούσαν ήταν να πράξουν αυτό που τους επέβαλε η συνείδησή τους. Κι αυτές οι πράξεις τους ήταν, είναι και παραμένουν οι άφθαρτες θωρακίσεις των ονομάτων τους στην επέλαση του αδηφάγου χρόνου.
Τα τραύματα της μάχης, η γενναιότητα μπροστά στον θάνατο, οι σκέψεις, οι λόγοι και οι ενάρετες πράξεις που έβγαλαν την ανθρωπότητα από τον βάλτο της άγνοιας και του πρωτογονισμού, η θυσία για τον Χριστό, την πατρίδα και τον πλησίον, τα βάσανα και οι κακουχίες για τις άφθαρτες ιδέες μετρούν -το καθένα απ’ αυτά- περισσότερο απ’ όλα τα ιδρύματα του κόσμου.
