Την Κυριακή του Θωμά το έθνος τιμά τη μνήμη των ανδρών και γυναικών που σφαγιάστηκαν το 1822, κατά την Επανάσταση των Μακεδόνων.
- Από τον Κωνσταντίνο Χολέβα
Επειδή φέτος τα μέτρα για την πανδημία δεν επιτρέπουν πανηγυρικές συναθροίσεις, η Ιερά Μητρόπολις Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας θα τιμήσει εντός των ιερών ναών τους νεομάρτυρες του Απριλίου 1822, οι οποίοι κατετάγησαν στο αγιολόγιο της Εκκλησίας μας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Η Μεγάλη Επανάσταση του 1821 βρήκε ψυχικά και οργανωτικά έτοιμους τους Ελληνες της πανάρχαιας ελληνικής γης, της Μακεδονίας. Από τις 23 Μαρτίου 1821 έως τον Οκτώβριο του ίδιου έτους ο Σερραίος Εμμανουήλ Παππάς ξεσήκωσε τη Χαλκιδική και το Αγιον Ορος. Η προσπάθεια κατεπνίγη στο αίμα από τα πολυάριθμα στρατεύματα του Αμπού Λουμπούτ, ο οποίος είχε έδρα του τη Θεσσαλονίκη. Το επόμενο έτος ήταν η σειρά της Βέροιας, της Νάουσας, της Εδεσσας και του Ολύμπου. Ο Αγγελης Γάτσος, ο Νικόλαος Καρατάσος, ο Ζαφειράκης (Θεοδοσίου), ο Νιόπλιος και άλλοι οπλαρχηγοί ξεσηκώθηκαν στις 22 Φεβρουαρίου 1822 και έδωσαν μάχες στη Μονή Δοβράς και στη Νάουσα. Ο αιμοσταγής Αμπού Λουμπούτ οδήγησε ο ίδιος τα στρατεύματά του και περί τα μέσα Μαΐου 1822 η επανάσταση είχε κατασταλεί.
Ακόμη μία φορά η Μακεδονία απεδείχθη της Ελλάδος πρόφραγμα, όπως τη χαρακτήρισε ο Πολύβιος. Επί δύο χρόνια οι βόρειοι Ελληνες απασχολούσαν το μεγάλο οθωμανικό στράτευμα, που είχε έδρα τη Θεσσαλονίκη, και έτσι έδωσαν μεγαλύτερη άνεση κινήσεων στους Ρουμελιώτες και στους Πελοποννησίους. Ο Ναουσαίος Ζαφειράκης έπεσε μαχόμενος. Ο Καρατάσος και ο Γάτσος κατέβηκαν στη νότια Ελλάδα και ένωσαν τις δυνάμεις τους με τους εκεί αγωνιζόμενους Ελληνες. Όταν αποβιβάστηκε ο Ιμπραήμ στη Μεσσηνία, το 1825, οι Μακεδόνες του Καρατάσου έσπευσαν να τον αντιμετωπίσουν στον Σχινόλακκα.
Στις 26 Απριλίου 1822, Κυριακή του Θωμά, ο Αμπού Λουμπούτ πέρασε από υποτυπώδη δίκη τούς 1.241 άνδρες της Νάουσας που ήταν άνω των 15 ετών. Στην περιοχή Κιόσκι, όπου σήμερα υπάρχει πάρκο, οι δήμιοι αποκεφάλισαν όλους τους χριστιανούς οι οποίοι αρνήθηκαν να εξισλαμιστούν. Αν είχαν αλλαξοπιστήσει, θα έσωζαν τη ζωή τους. Αλλά έμειναν ακλόνητοι στην ορθόδοξη χριστιανική πίστη τους. Αυτοί τιμώνται σήμερα ως άγιοι νεομάρτυρες μαζί με τις γυναίκες που βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν στη Θεσσαλονίκη. Ανάμεσά τους ήταν οι σύζυγοι του Ζαφειράκη και του Καρατάσου. Αλλες Ναουσαίες έπεσαν στον καταρράκτη της Αράπιτσας για να μη μεταφερθούν στα χαρέμια.
Αρκετοί από τους Μακεδόνες αγωνιστές του 1822 ήταν δίγλωσσοι. Παράλληλα με τα ελληνικά, μιλούσαν το σλαβόφωνο (π.χ. Αγγελής Γάτσος) ή το βλαχόφωνο ιδίωμα. Η συνείδησή τους ήταν ορθόδοξη και ελληνική. Ας μη λησμονούμε τη συμμετοχή της Μακεδονίας στην Ελληνική Επανάσταση!
