Η Τουρκία πουλάει ακριβά το τομάρι της ακόμα και για τα πιο μικρά «ναι». Ξαφνικά εμπλέκεται στα εσωτερικά της Φινλανδίας και της Σουηδίας, κατηγορώντας τις σκανδιναβικές χώρες ευθέως για υπόθαλψη «τρομοκρατών του PKK», και παζαρεύει σκληρά το βέτο στο ΝΑΤΟ με αμερικανικά F-35 και άρση κυρώσεων για τους ρωσικούς S-400.
- Από τον
Βασίλη Γαλούπη
Αρνείται, χωρίς καμία συνέπεια, τις δυτικές κυρώσεις στον Πούτιν, ενώ την ίδια ώρα μαζεύει από τη Ρωσία δισεκατομμύρια δολάρια ολιγαρχών, κότερα και εκατομμύρια τουρίστες. Απειλεί κάθε μέρα την Ελλάδα με υπερπτήσεις, δίχως καμία νατοϊκή ή ευρωπαϊκή παρέμβαση ουσίας.
Η, ιστορικά, διπλωματική κυνικότητα της Τουρκίας έχει χειροπιαστά κέρδη για την ίδια και, ταυτόχρονα, οδυνηρές απώλειες για τον Ελληνισμό. Αρκεί να θυμηθούμε τα πιο πρόσφατα: Μέσα σε μια νύχτα πήρε τη μισή Κύπρο, μέσα σε άλλη μια νύχτα γκριζοποίησε τα Ίμια, τώρα δουλεύει μεθοδικά πάνω στη μοιρασιά του Αιγαίου.
Απέναντι στην τουρκική πρακτικότητα η Ελλάδα επιδεικνύει, σταθερά, διπλωματική αφέλεια. Χορταίνει εύκολα από γλυκόλογα, χτυπήματα συμπαράστασης στην πλάτη και επικοινωνιακούς θριάμβους λίγων ωρών, όμως δίχως κανένα ουσιαστικό αντίκρισμα.
Στα εύκολα η Ελλάδα μπορεί να στηρίζεται στο ΝΑΤΟ και στις ΗΠΑ, ακόμα και να χειροκροτείται με θέρμη ο πρωθυπουργός της στο Κογκρέσο. Στα δύσκολα το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ ευλογούν, διά της μοιρασιάς, την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, τα «γκρίζα» Ίμια, τις υπερπτήσεις και τις βλέψεις στο Αιγαίο, τον κομβικό ενεργειακό ρόλο της Τουρκίας, «απαγορεύοντας» τον EastMed.
Όφελος μόνο επικοινωνιακό, χωρίς χειροπιαστά κέρδη
Τα χειροκροτήματα από το Κογκρέσο στον κ. Μητσοτάκη αποτελούν πράγματι ένα επικοινωνιακό όφελος και για τον ίδιο και για τη χώρα. Χειροπιαστά κέρδη, όμως, δεν μπορεί να επιδείξει ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Εισπράττει μόνο παλαμάκια τη στιγμή που η χώρα αναλαμβάνει ιστορικά ρίσκα τασσόμενη σκληροπυρηνικά υπέρ της Ουκρανίας, άρα μπαίνοντας από την αρχή στο πολεμικό κάδρο των «εχθρών της Ρωσίας», σπάει άσκεφτα δεσμούς αιώνων με το Κρεμλίνο, παραχωρεί τον λόγο στη Βουλή ακόμα και στους ναζί του Αζόφ και δίνει επ’ άπειρον στις ΗΠΑ τις βάσεις στη Θράκη.
Ακόμα μια χρυσή ευκαιρία για να αναδειχθούν με τη δέουσα βαρύτητα τα ελληνικά ζητήματα χάθηκε. Η εξωτερική πολιτική αποτυγχάνει όταν σπαταλά «ναι» και πόρους χωρίς να βελτιώνει τη σχετική θέση ισχύος της. Αντίθετα, κερδισμένη θα μπορούσε να θεωρηθεί η Τουρκία, η οποία δεν άκουσε ούτε μια αναφορά ονομαστικά στην ομιλία του Έλληνα πρωθυπουργού στο Κογκρέσο. Οι έμμεσες αναφορές στην Τουρκία δείχνουν αδυναμία της ελληνικής πλευράς. Διστακτικότητα και φόβο.
Καχυποψία για το τι μπορεί να «μαγειρεύεται»
Οταν ο Ζελένσκι δεν έκανε καμία αναφορά στην Τουρκία μιλώντας στην ελληνική και κυπριακή Βουλή, επικρίθηκε σφόδρα από την κοινή γνώμη. Και σωστά. Οταν, όμως, το ίδιο κάνει και ο Έλληνας πρωθυπουργός για το 1821, το 1974, τα Ίμια και τις υπερπτήσεις μιλώντας στο Κογκρέσο, τότε η καχυποψία αυξάνεται για το τι μπορεί να μαγειρεύεται. Αν η Ελλάδα τα δίνει όλα άνευ προϋποθέσεων στις ΗΠΑ, στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε., αλλά δεν μπορεί -ή δεν της επιτρέπεται- να ψελλίσει «Τουρκία», τότε γιατί να μιλήσει ο κάθε Ζελένσκι;
Όμως, όπως θα δούμε σήμερα ενδεικτικά, ο κ. Μητσοτάκης δεν είναι ο πρώτος που επιδεικνύει μια τέτοια ταπεινωτική συμπεριφορά. Ο διπλωματικός ραγιαδισμός στη χώρα μας, με εύκολα «ναι» χωρίς χειροπιαστά ανταλλάγματα, ευδοκιμεί. Με αλλεπάλληλα περιστατικά ίδιων λαθών ακόμα και στην πρόσφατη Ιστορία του τόπου.
Αυτή η διπλωματική πανωλεθρία είναι η αιτία που στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο η Ουκρανία αναφέρεται ως «η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που δέχτηκε εισβολή στο έδαφός της μεταπολεμικά». Επί τρεις μήνες, η ελληνική διπλωματία και η ελληνική κυβέρνηση αποτυγχάνουν να «θεραπεύσουν» τις δυτικές χώρες από το Αλτσχάιμερ και να συνδέσουν, δυναμικά κι απαιτητικά ώστε να συμπεριλαμβάνεται στις αποφάσεις, την περίπτωση της κυπριακής τραγωδίας. Ακριβώς επειδή η λέξη Τουρκία είναι πλέον απαγορευμένη.
Δεν υπάρχει κάποιος ακριβής αλγόριθμος ή τύπος που να διαπιστώνει ότι είναι επιτυχημένη ή αποτυχημένη η εξωτερική πολιτική μιας χώρας. Βασική παράμετρος της επιτυχίας, όμως, είναι να μην επαναλαμβάνονται τα ίδια λάθη ξανά και ξανά που φέρνουν τα ίδια ζοφερά αποτελέσματα.
Το «ευχαριστώ» της ντροπής από τον Σημίτη για τα Ίμια
Τον Ιανουάριο 1996 υπήρξε η σοβαρότερη ελληνοτουρκική κρίση των τελευταίων δεκαετιών, με την ένοπλη σύρραξη να είναι πιο κοντά από ποτέ. Τελικά με την παρέμβαση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, η ένταση εκτονώθηκε και οι δύο χώρες απέσυραν τους στόλους τους, με τα Ίμια να μετατρέπονται σε «γκρίζα» ζώνη.
Την εποχή της κρίσης αυτής πρωθυπουργός της Ελλάδας ήταν ο Κώστας Σημίτης. Υπουργός Εξωτερικών ήταν ο Θεόδωρος Πάγκαλος, υπουργός Εθνικής Αμύνης ο Γ. Αρσένης και αρχηγός ΓΕΕΘΑ, ο ναύαρχος Χ. Λυμπέρης. Τρεις Ελληνες αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού έχασαν τη ζωή τους. Η ελληνική σημαία κατέβηκε από τη νησίδα. Και οι Ελληνες στρατιώτες αποχώρησαν.
Αμέσως μετά το τέλος της κρίσης, ο Κώστας Σημίτης μίλησε στη Βουλή. Η 31η Ιανουαρίου ήταν μια μέρα ταπείνωσης και υποτέλειας, με τον Έλληνα πρωθυπουργό να λέει από το βήμα του εθνικού Κοινοβουλίου: «Θέλω να ευχαριστήσω την κυβέρνηση των ΗΠΑ για την πρωτοβουλία και τη βοήθειά τους», ξεσηκώνοντας τις αντιδράσεις σύσσωμης της αντιπολίτευσης με εκκωφαντικά γιουχαΐσματα.
Η στάση της κυβέρνησης Σημίτη κι εκείνο το «ευχαριστώ» για τα Ίμια ακολούθησε η διεύρυνση της τουρκικής θεωρίας, που υπάρχει μέχρι σήμερα, περί «γκρίζων» ζωνών σε ολόκληρο το Αιγαίο.
Μητσοτάκης: «Σε 10 χρόνια θα έχει ξεχαστεί το όνομα των Σκοπίων»
Απ’ όλο τον πολιτικό βίο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στη λαϊκή μνήμη απέμεινε μια δήλωση. Εκείνη που ως πρωθυπουργός είχε κάνει στις 13 Φεβρουαρίου 1993 για το όνομα των Σκοπίων: «Το όνομα που θα λάβει η ΠΓΔΜ δεν έχει μεγάλη σημασία, γιατί κανείς δεν θα το θυμάται σε 10 χρόνια».
Περνώντας σαφέστατο μήνυμα ότι θα γίνει πάση θυσία αυτό που ήθελε διακαώς ο διεθνής παράγοντας, αγνοώντας τη λαϊκή βούληση. Μόλις έξι μέρες μετά τα Σκόπια ζήτησαν άδεια για να ανοίξουν προξενείο στην Ελλάδα. Η ονομασία των Σκοπίων καθορίστηκε με την περιβόητη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά σχεδόν 30 χρόνια ύστερα από εκείνη την πρόβλεψη Μητσοτάκη παραμένει ένα θέμα που «καίει» την ελληνική κοινωνία, όπως αποδείχθηκε από το πολιτικό κόστος για τον ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του 2019.
Το πολιτικό ένστικτο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη είχε λαθέψει τότε ακόμα μία φορά. Όπως είναι γνωστός και ο ρόλος τόσο του ίδιου όσο, στη συνέχεια, και άλλων πολιτικών προσώπων στο ξεπούλημα της Μακεδονίας.
Το όνομα, πάντως, δεν έχει ξεχαστεί και η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων, ανεξαρτήτως ιδεολογικών τοποθετήσεων, εξακολουθεί να αποκαλεί μέχρι σήμερα τα Σκόπια ως Σκόπια, αρνούμενη τη συμφωνία περί «Βόρειας Μακεδονίας».
Ζεϊμπεκιές από τον ΓΑΠ, «χορός στο ταψί» από τους Τούρκους
Η πολιτική δεν είναι το ταλέντο του Γιώργου Παπανδρέου, σε αντίθεση με τον χορό. Η τουρκική πλευρά αντιλήφθηκε εγκαίρως ποιον είχε απέναντί της κι έτσι μετά τα Ίμια συνέχισε τις αναθεωρητικές βλέψεις της όσο ο τότε υπουργός Εξωτερικών το έριχνε στις… ζεϊμπεκιές.
Στα τέλη Ιουνίου 2001 προκάλεσε ισχυρές δονήσεις σε Ελλάδα και, κυρίως, Κύπρο το ζεϊμπέκικο του Γιώργου Παπανδρέου, με τον Ισμαήλ Τζεμ να χτυπά παλαμάκια. Και οι δύο τότε ήταν υπουργοί Εξωτερικών. Συναντήθηκαν στη Σάμο και ο Γιώργος Παπανδρέου χόρεψε τη «Συννεφιασμένη Κυριακή» του Βασίλη Τσιτσάνη, με τον Τζεμ να δείχνει εκστασιασμένος.
Η Λευκωσία αντέδρασε άμεσα με τον τότε υπουργό Άμυνας Σωκράτη Χάσικο να δηλώνει ότι «οι στροφές του ζεϊμπέκικου από τον Έλληνα υπουργό γίνονταν την ώρα που ίδιος μιλούσε σε μνημόσυνα λειψάνων αγνοουμένων του ’74». Η απάντηση από το ελληνικό ΥΠΕΞ ήρθε από τον τότε εκπρόσωπο Τύπου Παναγιώτη Μπεγλίτη: «Τέτοιες δηλώσεις είναι ένας ιδιόρρυθμος λαϊκισμός και πολιτικάντικος συναισθηματισμός».
Από τον κυπριακό Τύπο υπήρξε τότε κι άλλη μια αμφισβήτηση με αφορμή το ζεϊμπέκικο. Κατά πόσον αυτό που λέγεται, ότι το Κυπριακό είναι προϋπόθεση για τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αποτυπώνεται πράγματι κάθε φορά στις επαφές Παπανδρέου – Τζεμ. Το Σχέδιο Ανάν, που τέθηκε προς ψήφιση το 2004 και απορρίφθηκε με 76% από τον κυπριακό λαό, απέδειξε τι πραγματικά συνέβαινε και γιατί ο Τζεμ χτυπούσε παλαμάκια στον Γιώργο Παπανδρέου.
Οι επικύψεις Λαφαζάνη στον Μr. Gazprom
Στις 21 Απριλίου 2015 ο τότε υπουργός Ενέργειας επί ΣΥΡΙΖΑ Παναγιώτης Λαφαζάνης υποδεχόταν το «αφεντικό» της Gazprom Αλεξέι Μίλερ για συνάντηση με θέμα τα ενεργειακά.
Ο Μίλερ, ένας πανίσχυρος παίκτης στην παγκόσμια αγορά, έμοιαζε σοκαρισμένος βλέποντας έναν υπουργό ευρωπαϊκής κυβέρνησης να του κάνει υποκλίσεις και να τον αγκαλιάζει τόσο σφιχτά σαν να είναι φίλοι από τον στρατό. Μια υποτέλεια που συναντά κανείς σε τριτοκοσμικές χώρες, με φωτογραφίες να κάνουν το γύρο του κόσμου.
Σύμφωνα με όσα είχαν διαρρεύσει τότε, θέμα συζήτησης ήταν η κατασκευή αγωγού μεταφοράς ρωσικού αερίου μέσω Ελλάδας, έργο το οποίο ουδέποτε υλοποιήθηκε. «Δεν υπογράψαμε τίποτε σήμερα, ελπίζουμε να ολοκληρωθούν με έναν επιτυχή τρόπο. Δεν μπορεί να υπάρχει αντίρρηση από την ευρωπαϊκή πλευρά», είχε δηλώσει μετά τη συνάντηση ο Έλληνας υπουργός. Σε ερώτηση για προκαταβολή για τον αγωγό, απάντησε: «Δεν θέλω να κάνω περαιτέρω σχόλια. Είμαστε σε καλό δρόμο».
Άδωνις προς Μέρκελ: «Σε ευχαριστούμε»
Η ίδια η Μέρκελ ζήτησε συγγνώμη στον ελληνικό λαό για τις άδικες θυσίες στις οποίες τον υπέβαλε. Το ΔΝΤ έχει παραδεχτεί ότι οι υπολογισμοί του στα μνημόνια ήταν λάθος και γι’ αυτό κακώς ζητήθηκαν περισσότερα από τους Ελληνες απ’ όσα έπρεπε.
Αυτά, όμως, είναι λεπτομέρειες για βουλευτές της Ν.Δ., όπως ο και τότε υπουργός Άδωνις Γεωργιάδης. «Η Ανγκελα Μέρκελ και οι Γερμανοί είναι καλοί φίλοι της Ελλάδας» δήλωνε το 2013 στο BBC, όταν η χώρα μας βυθιζόταν στη χειρότερη μεταπολεμική κρίση με αφαίμαξη του ΑΕΠ της. «Η Μέρκελ μάς έχει δώσει τα τελευταία τρία χρόνια πάνω από 60 δισ. ευρώ. Την καταλαβαίνουμε γιατί έχει να απολογηθεί στους Γερμανούς φορολογουμένους, γιατί έδωσε όλα αυτά τα χρήματα. Διαβεβαιώνω ότι η Ελλάδα θα αποπληρώσει τα δάνεια που λαμβάνει».
Τέτοια μηνύματα έδιναν το πράσινο φως για να κατασπαραχθεί από την τρόικα ο εθνικός πλούτος και να φτωχοποιείται όλο και πιο βαθιά ο ελληνικός λαός. Πρόσφατα, στις 8 Απριλίου ο Άδωνις Γεωργιάδης επέμεινε: «Η Ελλάδα δεν θα ήταν στο ευρώ, αν δεν είχε βοηθήσει η κυβέρνηση της κυρίας Μέρκελ και σας ευχαριστώ γι’ αυτό, δεν είμαι αγνώμων», απευθυνόμενος στον πρώην Γερμανό υπουργό Οικονομίας και Ενέργειας Πέτερ Αλτμάιερ.
Η Μέρκελ μπορεί να ζήτησε συγγνώμη, αλλά ο Άδωνις ποτέ…
ΠΑΣΟΚ: Ο Ανδρουλάκης και η «παράδοση» του βέτο
Παραμονές των εσωκομματικών εκλογών του ΠΑΣΟΚ ο Νίκος Ανδρουλάκης φρόντισε να πάρει θέση σε ένα φλέγον ζήτημα για την Ελλάδα στην Ε.Ε. και να δώσει το στίγμα του σε χώρες όπως η Γερμανία.
Ο Ανδρουλάκης, εναρμονιζόμενος με τα «θέλω» των ισχυρών χωρών όπως η Γερμανία και η Γαλλία, έβαλε ζήτημα κατάργησης του βέτο στα ενταξιακά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με πρόσχημα ότι η κατάργηση του βέτο θα διευκόλυνε τις κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας.
Τυχόν κατάργηση του βέτο θα ήταν ολέθρια για τα ελληνικά συμφέροντα.
Σχολιάζοντας το θέμα μετά τον θόρυβο που προκλήθηκε, ο μετέπειτα πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αναδιπλώθηκε θέλοντας και μη: «Το βέτο για τα ενταξιακά δεν αλλάζει, είναι δομικό στοιχείο της Ένωσης. Αυτό που αλλάζει είναι σε θέματα κυρώσεων, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι η λεγόμενη ειδική πλειοψηφία».
