Ως μια «σημαντική νίκη για την ελευθερία του Τύπου στην Ευρώπη» χαιρετίστηκε από πολλές δημοσιογραφικές οργανώσεις της ηπείρου, η προσωρινή συμφωνία που επετεύχθη απόψε στις Βρυξέλλες, για τον ευρωπαϊκό κανονισμό για την ελευθερία του Τύπου (European Media Freedom Act– EMFA), μια συμφωνία η οποία αποτελεί ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός.
Σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά, αφαιρέθηκε την τελευταία στιγμή η αναφορά στην «εθνική ασφάλεια», η οποία θα «δικαιολογούσε» τη χρήση spyware (κατασκοπευτικού λογισμικού) από τα κράτη, για να παρακολουθούν δημοσιογράφους.
We welcome provisional agreement on an European #MediaFreedomAct not allowing spying on journalists on the basis of national security. Thank you @VeraJourova @RamonaStrugariu @sabineverheyen @ernesturtasun @eu2023es
via @efjeurope #EMFAhttps://t.co/MFPi3rItTb— EFJ (@EFJEUROPE) December 15, 2023
Το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν συγκεκριμένα σε προσωρινή συμφωνία για έναν νέο ευρωπαϊκό νόμο για τη διασφάλιση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, του πλουραλισμού των μέσων ενημέρωσης και της συντακτικής ανεξαρτησίας.
Πρόκειται για την πρώτη ολοκληρωμένη νομοθεσία για την ελευθερία των ΜΜΕ που θα εφαρμοστεί άμεσα και στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η συμφωνία αυτής της εβδομάδας πρέπει ακόμη να επικυρωθεί από την Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων των Κυβερνήσεων των κρατών μελών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Coreper), την προσεχή Τετάρτη.
Έτσι, αποκλείεται αυτή η εξαίρεση για την «εθνική ασφάλεια» για την οποία άσκησαν έντονες πιέσεις και ήθελαν «διακαώς» να προστεθεί στο EMFA, κυρίως η Γαλλία, η Ελλάδα και η Ιταλία.
Congratulations @VeraJourova @sabineverheyen @RamonaStrugariu and @ernesturtasun: the final version of #EMFA no longer mentions "national security" imperatives at all. Thank you for taking our demands into account.#Trilogue #MediaFreedomAct https://t.co/5GeD2mVlk2
— EFJ (@EFJEUROPE) December 15, 2023
Την απόφαση χαιρέτησε ιδιαίτερα η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (EFJ) , η οποία ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «στην τελική έκδοση του Ευρωπαϊκού Νόμου για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης (EMFA), δεν αναφέρεται πλέον η δυνατότητα κατασκοπείας δημοσιογράφων βάσει αόριστων επιταγών ‘εθνικής ασφάλειας’. Αυτή είναι μια νίκη για όλους τους υπερασπιστές της ελευθερίας του Τύπου και της δημοκρατίας».
Όπως αναφέρεται ακόμα από την EFJ, αναμένεται η λεπτομερής ανάλυσης του κειμένου της συμφωνίας, αλλά και των ακριβών εγγυήσεων που παρέχει αυτή, για την προστασία των δημοσιογραφικών πηγών.
«Η EFJ θα ήθελε να ευχαριστήσει τους βασικούς παράγοντες στις τριμερείς διαπραγματεύσεις, την αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βέρα Γιούροβα, τον Ισπανό Υπουργό Πολιτισμού Έρνεστ Ουρτάσουν και τους Ευρωβουλευτές Σαμπίνε Βερχέιεν και Ραμόνα Στρουγκάριου, οι οποίοι έλαβαν στα σοβαρά τα αιτήματα της EFJ και των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων μέσων ενημέρωσης στην Ευρώπη».
Βάσει των όσων αναφέρονται στην προσωρινή συμφωνία, ορίζεται η υποχρέωση των κρατών μελών «να εγγυώνται την αποτελεσματική προστασία των δημοσιογράφων και των παρόχων μέσων ενημέρωσης κατά την άσκηση της επαγγελματικής τους δραστηριότητας» και απαγορεύει στα κράτη μέλη «να χρησιμοποιούν καταναγκαστικά μέτρα για τη λήψη πληροφοριών σχετικά με πηγές δημοσιογράφων ή εμπιστευτικές επικοινωνίες, εκτός από συγκεκριμένες περιπτώσεις».
BREAKING: The European Media Freedom Act agreed in Brussels this evening excludes the ‘national security’ exemption lobbied for by France, Greece and Italy. Investigate Europe first revealed these efforts back in June. An important victory for press freedom in Europe. ✍🏻
— Investigate Europe (@investigate_eu) December 15, 2023
Τις διατάξεις που στόχευαν να νομιμοποιήσουν την ανάπτυξη spyware κατά δημοσιογράφων, με βάση την απλή υποψία απειλής για την εθνική ασφάλεια, προωθούσαν «με θέρμη» συνολικά επτά χώρες: Γαλλία, Ιταλία, Μάλτα, Ελλάδα, Κύπρος, Σουηδία και Φινλανδία.
«Το κείμενο του EMFA, στο σύνολό του, δεν αναφέρει πλέον την εθνική ασφάλεια και είναι μια νίκη της δημοκρατίας», επέμεινε η Ραμόνα Στρουγκάριου.
«Το άρθρο 4.4 του EMFA αναφέρεται απλώς στις υπάρχουσες ευρωπαϊκές συνθήκες, κάτι που είναι ένας καλός συμβιβασμός», δήλωσε η Σαμπίνε Βερχέιεν. «Συμβολικά, θα ήταν δραματικό να αναφερθεί η πιθανότητα κατασκοπείας δημοσιογράφων με βάση απειλές για την εθνική ασφάλεια».
Όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων, η Βέρα Γιούροβα επέμεινε στις ισχυρές διασφαλίσεις που αναφέρονται στο άρθρο 4.2 του EMFA για «την προστασία των πηγών των δημοσιογράφων από κάθε καταχρηστικό μέτρο».
Το κείμενο προβλέπει, μεταξύ άλλων, την ανάγκη «λήψης προηγούμενης άδειας από ανεξάρτητη δικαστική αρχή» πριν από «οποιαδήποτε κατασταλτικά μέτρα» σύμφωνα με το άρθρο 4 (κράτηση, κυρώσεις, έρευνα και κατάσχεση, πρόσβαση σε κρυπτογραφημένα δεδομένα, χρήση τεχνολογιών παρακολούθησης, λογισμικό κατασκοπείας κ.λπ.).
Et défaite pour le gouvernement français qui a mené un intense lobbying pour pouvoir utiliser ces logiciels espions. Merci à notre fédération européenne des journalistes @EFJEUROPE qui a été d’un soutien précieux durant tous ces mois. 🧡 un travail argumentaire qui paye!
— CFDT Journalistes (@USJCFDT) December 15, 2023
«Η EMFA προστατεύει την ελευθερία της έκφρασης, την ανεξαρτησία και τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η ισπανική Προεδρία της ΕΕ καλεί όλες τις κυβερνήσεις των κρατών μελών να επιβεβαιώσουν τη συμφωνία την Τετάρτη», δήλωσε ο Ισπανός Ουρτασούν.
«Αυτή η προσωρινή συμφωνία είναι ιστορική», αντέδρασε η Μάγια Σέβερ, Πρόεδρος της EFJ.
«Παλέψαμε σκληρά για να πετύχουμε αυτό το αποτέλεσμα, ενάντια στα κράτη που προσπάθησαν να συμπεριλάβουν ιδιαίτερα κατασταλτικές διατάξεις. Είναι καλό να βλέπουμε ότι το σύνθημα της EFJ – Η δημοσιογραφία είναι δημόσιο αγαθό – δεν είναι απλώς ένα αδιέξοδο μιας πρότασης».
Από την πλευρά της, η Ρενάτε Σρέντερ, Διευθύντρια της EFJ είπε: «Με συγκινεί όλη η ενωμένη δύναμη για να πραγματοποιηθεί αυτή η συμφωνία. Σε περιόδους που η δημοσιογραφία και οι δημοσιογράφοι δέχονται επιθέσεις από όλες τις πλευρές, είναι καλό να βλέπουμε ότι είναι ακόμα δυνατό να πείσουμε τους υπεύθυνους λήψης πολιτικών αποφάσεων για την καλή μας θέληση και τη δέσμευσή μας στο δημόσιο συμφέρον. Μαζί είμαστε δυνατοί. Και θα συνεχίσουμε τον αγώνα, ο οποίος δεν έχει τελειώσει, ούτε για το EMFA ούτε για άλλες προκλήσεις που απειλούν την ελευθερία του Τύπου στην Ευρώπη».
Δείτε επίσης:
- Ράπισμα του Οργανισμού Αναφοράς Οργανωμένου Εγκλήματος και Διαφθοράς για τις μεθοδεύσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη
- Euobserver: Ο Μητσοτάκης ανάμεσα στους ηγέτες της ΕΕ που επιδιώκουν την νόμιμη παρακολούθηση δημοσιογράφων
