Με αφορμή δημοσίευμα των Financial Times που κατατάσσει την Αθήνα ανάμεσα στις πιο ευάλωτες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις σε ό,τι αφορά στις πυρκαγιές -συγκρίνοντάς την μάλιστα με το Λος Άντζελες- ο διακεκριμένος μετεωρολόγος και διευθυντής ερευνών στο Αστεροσκοπείο Αθηνών Κώστας Λαγουβάρδος χτυπά καμπανάκι κινδύνου, εξηγώντας πως η ελληνική πρωτεύουσα κινείται προς μια νέα, διαρκή «πυρόκαινη εποχή».
Με τις δασικές εκτάσεις να μειώνονται σταθερά, την πόλη να επεκτείνεται άναρχα προς τα περιαστικά δάση και τις καιρικές συνθήκες να ευνοούν την εξάπλωση φωτιάς –ψηλές θερμοκρασίες, μελτέμια, ξηρασία– η ανάγκη για πρόληψη και επιτήρηση είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Όπως επισημαίνει ο κ. Λαγουβάρδος, ακόμη και ο φετινός «καλύτερος» χειμώνας δεν αρκεί για να καθησυχάσει, ενώ το καλοκαίρι του 2025 φαίνεται να ακολουθεί την ίδια ανησυχητική τροχιά με τις προηγούμενες χρονιές.
Ο Μετεωρολόγος – Διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Αστεροσκοπείου Αθηνών χαρακτηρίζει την Αθήνα «εύκολο στόχο» για πυρκαγιές, συσχετίζοντάς την με το Λος Άντζελες. Στο δημοσίευμα των Financial Times συμμετείχε και ο ίδιος, ενώ, όπως περιέγραψε, δημοσιογράφοι του διεθνούς εμβάλειας μέσου επισκέφθηκαν το Αστεροσκοπείο, όπου τους έδειξαν τα καμένα, τις περιοχές στο εργαστήριο που ασχολούνται και με πυρκαγιές, στη φωτιά που έφτασε κάτω από τα παράθυρα των εγκαταστάσεων του Αστεροσκοπείου, στη μεγάλη πυρκαγιά της Πεντέλης πέρσι τον Αύγουστο.
«Συζητήσαμε για όλα τα προβλήματα τα οποία υπάρχουν στην Αθήνα. Ειδικά τα τμήματα της πόλης τα οποία είναι κοντά στα περιαστικά δάση είναι επικίνδυνα. (…) Κοιτώντας μόνο κανείς τον χάρτη των καμένων δασικών εκτάσεων στην Αττική τα τελευταία μόνο 8 καλοκαίρια έχει καεί περίπου το 37% των δασών της Αττικής. Επομένως, δεν χρειάζεται να το πω εγώ. Η ιστορία και τα στοιχεία δείχνουν ότι έχουμε ένα πρόβλημα με τις πυρκαγιές. Όχι μόνο στην Αττική βέβαια, γιατί έχουμε δει και στον Εβρο και στην Εύβοια και στην Πελοπόννησο αρκετά παλιότερα πολύ μεγάλες πυρκαγιές», ανέφερε και εξήγησε στη συνέχεια:
«Αλλά η Αττική και η Αθήνα είναι μία περιοχή η οποία είναι ευάλωτη σε αυτές τις περιπτώσεις και για λόγους ύπαρξης δασών γύρω γύρω στις πόλεις που έχει επεκταθεί προς τα δάση αλλά και των καιρικών συνθηκών. Οι υψηλές θερμοκρασίες, η ξηρασία, οι ισχυροί άνεμοι, ειδικά με μελτέμια το καλοκαίρι ή με ισχυρούς δυτικούς ανέμους, όπως είχαμε στο Μάτι με την καταστροφική πυρκαγιά, κάνουν τις συνθήκες πάρα πολύ δύσκολες».
«Ειδικά το βόρειο και ανατολικό τμήμα της Αττικής επηρεάζεται από πολύ ισχυρούς ανέμους»
Οι καθαρισμοί και η επιτήρηση μπορούν να βοηθήσουν την ομολογουμένως δύσκολη συνθήκη της πόλης που επεκτείνεται σταδιακά γύρω από τις δασικές εκτάσεις.
«Η επιτήρηση που γίνεται στα δάση το καλοκαίρι, είτε εναερίως είτε από επίγεια τμήματα, είναι κάτι το οποίο βοηθά για να εντοπιστεί τουλάχιστον η πυρκαγιά στην αρχή της, όταν μπορεί να αντιμετωπιστεί, ειδικά τις ημέρες που έχουμε πολύ κακές συνθήκες, τις γνωρίζουμε όλοι, ισχυροί άνεμοι και η παρατεταμένη ξηρασία, που δυστυχώς είναι χαρακτηριστικό του ελληνικού καλοκαιριού και του καλοκαιριού στην Αττική, πια είναι η περιοχή που επηρεάζεται πάρα πολύ από τα μελτέμια. Βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα της Στερεάς και μπορούμε να έχουμε ισχυρά μελτέμια. Ειδικά το βόρειο και ανατολικό τμήμα της Αττικής επηρεάζεται από πολύ ισχυρούς ανέμους, όπως είχαμε και την ημέρα εκείνη που ξέσπασε η μεγάλη πυρκαγιά στην Πεντέλη» εξήγησε και συμπλήρωσε:
«Το Λος Άντζελες έχει κι αυτό ένα μεσογειακό κλίμα, σημείωσε ο κ. Λαγουβάρδος, αναφερόμενος στο συγκεκριμένο δημοσίευμα. Έχει τους ανέμους, κατά βάση τους Σάντα Άνα που κάνουν δυσκολότερη την κατάσταση, σημειώνοντας την καταστροφική πυρκαγιά που ξέσπασε μέσα στον Ιανουάριο μια περίοδο η οποία είναι τελείως έξω από την αντιπυρική περίοδο. Δυστυχώς, όπως έχουν πει και αρκετοί συνάδελφοι, μπαίνουμε σε αυτό που ονομάζουμε πυρόκαινο εποχή, που θα αρχίσουμε να βλέπουμε δηλαδή πυρκαγιές και νωρίς μέσα στην αντιπυρική και αργά μέσα στην αντιπυρική. Να υπενθυμίσω ότι το 2024 που ήταν μια καλή χρονιά όσον αφορά τα καμένα στρέμματα ευτυχώς, είχαμε όμως μια μεγάλη πυρκαγιά στην Κορινθία στο τέλος Σεπτεμβρίου που έκαψε χιλιάδες στρέμματα».
Ο ίδιος επεσήμανε πως το 2024 με τον πολύ μαλακό χειμώνα είχαμε πυρκαγιές στα Πιέρια όρη, τέλος Μαρτίου, σε περιοχές που κανονικά θα έπρεπε εκείνη την εποχή να είναι καλυμμένες από χιόνι. «Κι όμως είχαμε πυρκαγιές. Βλέπουμε ότι επεκτείνεται η περίοδος και το πρόβλημα είναι παντού, αλλά περισσότερο στις περιοχές που ακουμπάνε στο δάσος. Φέτος ήταν λίγο καλύτερος ο χειμώνας. Είχαμε λίγο περισσότερες βροχές, λίγο περισσότερα χιόνια και αυτά όμως ήταν κάτω από τα κανονικά. Ήταν καλύτερος από τον τραγικό θα το πω χειμώνα του 23-24 που ήταν ο πιο θερμός χειμώνας που έχουμε καταγράψει ποτέ στη χώρα μας. Φέτος ήταν καλύτερα τα πράγματα. Είχαμε και έναν κρύο Φεβρουάριο, έναν ζεστό Ιανουάριο, ήταν λίγο καλύτερα τα πράγματα» περιέγραψε και κατέληξε:
«Ως προς το ποια εκτίμηση κάνει για το φετινό καλοκαίρι, ο κ. Λαγουβάρδος σημείωσε ότι «το μόνο εργαλείο το οποίο έχουμε στη διάθεσή μας επιστημονικά είναι οι εποχικές προγνώσεις που δείχνουν μια τάση της θερμοκρασίας. Η τάση λοιπόν που δείχνουν είναι και το φετινό καλοκαίρι και οι επόμενοι μήνες, δηλαδή γιατί πλησιάζουμε, να έχουν θερμοκρασίες πάνω από τις κανονικές τιμές. Αυτό όμως δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα έχουμε μεγάλους καύσωνες, παρατεταμένους καύσωνες. Μπορεί να είναι πιο ήπιο καλοκαίρι, με θερμοκρασίες λίγο πάνω από τα κανονικά, αυτό δυστυχώς συμβαίνει σχεδόν όλους τους μήνες πλέον, αλλά τουλάχιστον να αποφύγουμε τους παρατεταμένους καύσωνες και την παρατεταμένη ξηρασία, όπως αυτό που βιώσαμε και το 21 και το 23 και του 24».
