Πέραν κάθε φαντασίας αποκαλύπτεται το σκάνδαλο που φέρει το όνομα της ΤΕΧΑΝ ΑΒΕΕ, της εταιρίας που προσπαθεί να γεμίσει την Ελλάδα με υπερτιμολογημένα και αναποτελεσματικά πολυκέντρα ανακύκλωσης και έχει κατά καιρούς στηριχτεί από διάφορα στελέχη της κυβέρνησης.
- Από τη
Μαρία Παναγιώτου
Η «δημοκρατία» αποκαλύπτει σήμερα συγκλονιστικές πληροφορίες για τα αποτελέσματα του ελέγχου που πραγματοποίησε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) έπειτα από εντολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στους διαγωνισμούς δεκάδων εκατομμυρίων που πήρε η ΤΕΧΑΝ. Πρόκειται για διαγωνισμούς της Ειδικής Υπηρεσίας Επιχειρησιακών Προγραμμάτων «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΥΜΕΠΕΡΑΑ), που υπάγεται στο υπουργείο Ανάπτυξης και διαθέτει ευρωπαϊκά κονδύλια. Μάλιστα, το μεγάλο «κόλπο» που αποκαλύπτεται μέσα από τις πληροφορίες που έχουμε έγινε την περίοδο που υπουργός Ανάπτυξης ήταν ο Αδωνις Γεωργιάδης.
Χαρακτηρισμοί όπως «πάρτι» ασυδοσίας, «ωδή» στημένων διαγωνισμών αλλά και… αλληθώρισμα των δημόσιων και ελεγκτικών μηχανισμών, προφανώς με κυβερνητική ενθάρρυνση, είναι μόνο μερικοί από αυτούς που απέδωσαν στην υπόθεση οι σχετικές με τον έλεγχο πηγές, με τις οποίες ήρθε σε επαφή η «δημοκρατία». Τα αποτελέσματα του ελέγχου φωτίζουν όχι μόνο την ύποπτη δράση πολλών διευθύνσεων και φορέων του Δημοσίου στο «στήσιμο» των διαγωνισμών, αλλά και την εξαιρετικά πλημμελή στάση του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ετσι, η υπόθεση της ΤΕΧΑΝ, για την οποία η «δημοκρατία» έχει δημοσιεύσει σειρά ερευνητικών ρεπορτάζ και στο παρελθόν, αναδεικνύεται ως μία από τις πλέον σκοτεινές κηλίδες οικονομικής διαφθοράς στη χώρα μας.
Ευρωπαϊκή παρέμβαση
Η υπόθεση είδε αρχικά το φως της δημοσιότητας όταν η Ευρωπαία επίτροπος Ελίζα Φερέιρα ανακοίνωσε πριν από περίπου ένα χρόνο στον τότε υπουργό ανάπτυξης Αδωνι Γεωργιάδη πως βάζει φρένο στην ευρωπαϊκή χρηματοδότηση των «σπιτιών ανακύκλωσης» της ΤΕΧΑΝ, αφενός γιατί κρίθηκαν εξωφρενικά υπερτιμολογημένα, αφετέρου γιατί δεν εξυπηρετούν τον σκοπό τον οποίο περιέγραφε ο διαγωνισμός.
Λίγες μέρες αργότερα, την ίδια περίοδο, ο Nicola de Michelis, επικεφαλής της DG Regio (Διεύθυνση της Κομισιόν για θέματα περιφερειακής και αστικής πολιτικής), σε επιστολή του προς τον γενικό γραμματέα Δημόσιων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρη Σκάλκο είχε διευκρινίσει με ακρίβεια τι ακριβώς εννοούσε η Ευρώπη με το «υπερτιμολογημένα». Κάθε σπιτάκι ανακύκλωσης που είχε δεχτεί το ελληνικό κράτος να αγοράσει από την ΤΕΧΑΝ αντί 300.000 ευρώ σε αντίστοιχους διαγωνισμούς στην Ευρώπη «κοστολογείται μεταξύ 30.000 και 70.000 ευρώ, δηλαδή πέντε με δέκα φόρες λιγότερο», όπως είχε γράψει ο επικεφαλής της DG Regio.
Επιπλέον, όπως διαπίστωσε και η Κομισιόν, τα συγκεκριμένα «σπιτάκια» κάνουν ανακύκλωση συσκευασιών, δηλαδή μία ενέργεια που έχουν αναλάβει τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ), τα οποία χρηματοδοτούνται από περιβαλλοντικά τέλη. Τα σπιτάκια της ΤΕΧΑΝ θα έπρεπε, λοιπόν, να κάνουν ανακύκλωση των υπόλοιπων αστικών αποβλήτων και όχι συσκευασιών, για να δικαιούται η εταιρία χρηματοδότηση από εθνικούς ή ευρωπαϊκούς όρους.
Μάλιστα, σε μία κίνηση αντιπερισπασμού απέναντι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο Αδωνις Γεωργιάδης έδωσε χρήματα στην πολυεθνική Grant Thorton για να ελέγξει την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση του συγκεκριμένου εξοπλισμού. Η πολυεθνική συμπέρανε -γενικώς και αορίστως- πως προκύπτει σκοπιμότητα προμήθειας γωνιών ανακύκλωσης και πως «δύναται να συσταθεί η αξιοποίηση πόρων τόσο του ΥΜΕΠΕΡΑΑ όσο και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων». Προφανώς ο κ. Γεωργιάδης πίστεψε πως με πολυχρησιμοποιημένα -και δυστυχώς πετυχημένα- κόλπα στην Ελλάδα μπορεί να ξεγελάσει και την Ευρώπη.
Φυσικά, λίγες μέρες μετά, μέσα από μία νέα επιστολή-κόλαφο, ο Nicola de Michelis απάντησε πως «η εμπειρογνωμοσύνη της Grant Thorton δεν μπορεί από μόνη της να παρέχει τον λεπτομερή έλεγχο και τις διαβεβαιώσεις έναντι των ανησυχιών της Κομισιόν».
Και κάπως έτσι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε εντολή να διεξαχθεί έλεγχος από την Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΕΔΕΛ), που είναι φυσικά η μόνη αρμόδια.
Τα συγκλονιστικά ευρήματα
Ο έλεγχος διενεργήθηκε για τρεις συγκεκριμένους διαγωνισμούς, του ΥΜΕΠΕΡΑΑ, που όπως είπαμε υπάγεται στο υπουργείο Ανάπτυξης. Στον πρώτο διαγωνισμό δικαιούχος ήταν ο Ειδικός Διαβαθμικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής (ΕΔΣΑΝ), στον δεύτερο ο Περιφερειακός Σύνδεσμος Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΣΔΑ) της Περιφέρειας Πελοποννήσου και στον τρίτο ο Ενιαίος Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης (ΕΣΔΑΚ). Ηταν, φυσικά, η πρώτη φορά που διενεργείτο έλεγχος και δεν θα είχε πραγματοποιηθεί χωρίς εντολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Τα ευρήματα για τα οποία ενημερωθήκαμε είναι πραγματικά συγκλονιστικά και συνοψίζονται στα εξής:
- Σε ό,τι αφορά τον διαγωνισμό για την Πελοπόννησο συμπεραίνεται ότι η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του ΥΜΕΠΕΡΑΑ έδωσε θετική αξιολόγηση για το πρώτο στάδιο του διαγωνισμού, ενώ δεν είχαν καν κατατεθεί (!) τα απαιτούμενα έγγραφα. Κααι όχι κάποια ασήμαντα έγγραφα, αλλά προϋπολογισμός με τεκμηρίωση κόστους από έρευνα αγοράς, που είναι από τα πλέον απαραίτητα δικαιολογητικά. Ακόμα πιο εξωφρενικό; Προηγήθηκε η απόφαση απόκτησης των πολυκέντρων ανακύκλωσης πριν καν υπάρξει διαπίστωση για την αναγκαιότητά τους, στα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ).
- Σε ό,τι αφορά τον διαγωνισμό στην Κρήτη, πάλι προηγήθηκε η απόφαση απόκτησης των πολυκέντρων πριν καν υπάρξει διαπίστωση για την αναγκαιότητά τους (!). Παράλληλα, δεν εξετάστηκε εάν ο εξοπλισμός της ΤΕΧΑΝ συνεισφέρει στην επίτευξη των στόχων της περιγραφόμενης πράξης, δηλαδή στην ανακύκλωση άλλων αστικών αποβλήτων εκτός από τις συσκευασίες.
- Σε ό,τι αφορά τους διαγωνισμούς για την Αττική, οι ελεγκτές συμπέραναν ότι η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης (ΕΥΔ) του ΥΜΕΠΕΡΑΑ έκανε θετική αξιολόγηση για την ΤΕΧΑΝ, ενώ μπορούσε να διαπιστώσει με ευκολία ότι τα μηχανήματα της εταιρίας ανακυκλώνουν συσκευασίες και όχι άλλα υλικά, όπως απαιτούσε ο διαγωνισμός. Επομένως η ΤΕΧΑΝ θα έπρεπε να είχε αποκλειστεί. Επίσης, η διαχειριστική Αρχή δεν εξέτασε καν εάν είναι ρεαλιστικό το κόστος. Επίσης ο ΕΔΣΝΑ δεν τεκμηρίωσε τον προϋπολογισμό για κάθε πολυκέντρο, όπως θα έπρεπε, αλλά ανέφερε μόνο τη συνολική δαπάνη ύψους 33.500.000 ευρώ περίπου (με ΦΠΑ), ενώ δεν καταχώρισε καν στο ΚΗΜΔΗΣ -ως όφειλε- τις επιμέρους εκτελεστικές συμβάσεις.
Και τα ευτράπελα δεν σταματούν εδώ. Κορυφαία διαπίστωση των ελεγκτών; Το γεγονός πως όχι μόνο μπήκαν φωτογραφικοί όροι προκειμένου να υπάρξουν ανυπέρβλητα εμπόδια σε άλλες εταιρίες να καταθέσουν προσφορά, αλλά και ότι η μόνη άλλη εταιρία που έδωσε προσφορά, στο πλαίσιο έρευνας αγοράς, για να φανούν τα 300.000 ευρώ της ΤΕΧΑΝ δικαιολογημένα, ήταν μία εταιρία την οποία στην Ελλάδα αντιπροσωπεύει… η ΤΕΧΑΝ. Είπατε κάτι;
Το κόλπο με την ENVIPCO και άλλοι δράκοι
Οπως διαβάζουμε στο σάιτ της ΤΕΧΑΝ, η ENVIPCO είναι μία αμερικανική εταιρία με έδρα το Κονέκτικατ και αποτελεί τον «αναγνωρισμένο ηγέτη στην ανάπτυξη και λειτουργία Μηχανημάτων Αντίστροφης Πώλησης (RVMs)». Κατασκευάζει δηλαδή κι αυτή πολυκέντρα ανακύκλωσης, με τη λογική της ανταποδοτικότητας (σ.σ.: βάζεις αντικείμενα στο μηχάνημα και παίρνεις κάποιο αντίτιμο). Το σημαντικό στην περίπτωσή μας είναι γιατί περιγράφονται όλα αυτά στο σάιτ της ΤΕΧΑΝ. Γιατί πολύ απλά, όπως μαθαίνουμε στην ίδια ιστοσελίδα, «η TEXAN Α.Ε. είναι ο αποκλειστικός διανομέας της ENVIPCO στην Ελλάδα». Αποτελούν, δηλαδή, ένα σώμα κοινών οικονομικών συμφερόντων, παρά το γεγονός ότι έχει δημιουργηθεί θυγατρική της ENVIPCO στην Ελλάδα (ENVIPCO HELLAS ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε.).
Κοιτάξτε τώρα πώς «στήνονται» οι δουλειές. Οπως προαναφέραμε, η ομάδα ελέγχου του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους διαπίστωσε ότι οι όροι των διαγωνισμών είχαν μπει με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποκλειστεί οποιαδήποτε άλλη εταιρία θα μπορούσε να πάρει τη δουλειά από την ΤΕΧΑΝ. Οι ελεγκτές, ωστόσο, ζήτησαν να μάθουν εάν έγινε η απαραίτητη από τον νόμο έρευνα αγοράς, δηλαδή εάν οι φορείς ζήτησαν από άλλες εταιρίες να πληροφορηθούν πόσο πουλάνε τα αντίστοιχα σπιτάκια ανακύκλωσης που πληρώνουμε στην ΤΕΧΑΝ, σαν να είναι ανάκτορα.
Οι υπεύθυνοι του ΕΔΣΝΑ ισχυρίστηκαν στους ελεγκτές ότι έστειλαν πρόσκληση στο πλαίσιο έρευνας και σε άλλες εταιρίες, αλλά κατατέθηκαν μόνο δύο προσφορές:μία από την ΤΕΧΑΝ ΑΒΕΕ, ύψους 300.000 ευρώ, και μία από την ENVIPCO HELLAS ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε., ύψους 302.500 ευρώ, που προφανώς τους ήταν αρκετές. Δηλαδή η TEXAN έβαλε την ENVICO, της οποίας είναι αντιπρόσωπος, να καταθέσει μία προσφορά 2.500 ευρώ παραπάνω, για να φανεί ότι θα πάρει τη δουλειά με το σπαθί της και οι φορείς το δέχτηκαν! Θα μπορούσε να είναι ανέκδοτο, εάν δεν ήταν τραγικό…
Φυσικά, από τον ΕΔΣΝΑ δεν παρέδωσαν ποτέ στους ελεγκτές την πρόσκληση που απέστειλαν στο πλαίσιο της έρευνας αγοράς, ώστε να μπορούν οι τελευταίοι να διαπιστώσουν εάν είχε όντως σταλεί σε περισσότερες εταιρίες.
Και γίνεται ακόμα καλύτερο. Στον προσυμβατικό έλεγχο που έκανε το Ελεγκτικό Συνέδριο εκτίμησε ότι στο πλαίσιο της έρευνας αγοράς 15 οικονομικοί φορείς κατέθεσαν προσφορές. Οπως διαπίστωσαν όμως οι ελεγκτές, δεν επρόκειτο για 15 διαφορετικές εταιρίες, αλλά πάλι μόνο για την ΤΕΧΑΝ ΕΒΕΕ και την ENVIPCO, που έδωσαν προσφορές… για τα 10 διαφορετικά τμήματα της διακήρυξης (!).
Και για να είναι ακόμα πιο ολοκληρωμένα τα συμπεράσματα στην έκθεσή τους, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, οι ελεγκτές προχώρησαν ακόμα περισσότερο, ζητώντας οι ίδιοι από άλλες εταιρίες προσφορές. Διαπίστωσαν πως τουλάχιστον μία από αυτές θα μπορούσε δυνητικά να είχε δώσει προσφορά που να κινείται μεταξύ 66.000 ευρώ και 97.000 ευρώ (!). Η λέξη «σκάνδαλο» σε άλλη διάσταση!
Φυσικά, το ίδιο μοντέλο χρησιμοποιήθηκε και στους διαγωνισμούς πολυκέντρων για την Πελοπόννησο και την Κρήτη. Σε κάποια από τις δύο περιπτώσεις, μάλιστα, υποστηρίχτηκε πως λήφθηκε ακόμη μία προσφορά, από εταιρία που κάνει εμπόριο ανακυκλώσιμου χαρτιού. Οι ελεγκτές ερεύνησαν τη συγκεκριμένη εταιρία και δεν διαπίστωσαν να κατασκευάζει «σπιτάκια» ανακύκλωσης. Προφανώς η προσφορά της είχε κατατεθεί… για να θολωθούν επιπλέον τα νερά.
Χαρακτηριστικό της κραυγαλέας υπόθεσης απάτης που αποτελεί παράλληλα και κραυγαλέα υπόθεση απιστίας κατά του Δημοσίου αποτελεί ο ισχυρισμός του Ενιαίου Συνδέσμου Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης (ΕΣΔΑΚ) ότι οι εταιρίες ENVIPCO και ΤΕΧΑΝ είναι ανεξάρτητες. Προφανώς οι υπεύθυνοι του φορέα δεν έχει τύχει να ακούσουν μία μηχανή αναζήτησης που ονομάζεται Google, πολλώ δε μάλλον να τη χρησιμοποιήσουν.
Τα ευρήματα καθιστούν πλέον βέβαιο πως στην υπόθεση θα παρέμβει η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμηση της Απάτης (OLAF).
Ευρήματα και για την Ανταποδοτική Α.Ε.
Οπως έχουμε αναφέρει και στο παρελθόν σε ρεπορτάζ μας, η Ανταποδοτική Ανακύκλωση Α.Ε. είναι ΣΣΕΔ, δηλαδή εταιρία ανακύκλωσης από αυτές που λαμβάνουν περιβαλλοντικά τέλη από τα κρατικά ταμεία. Χρησιμοποιεί, μάλιστα, τα «σπιτάκια ανακύκλωσης» που κατασκευάζει η ΤΕΧΑΝ προκειμένου να ανακυκλώνει συσκευασίες. Στην πραγματικότητα, ΤΕΧΑΝ και Ανταποδοτική Ανακύκλωση Α.Ε. είναι «αδελφάκια», αφού είναι κοινό μυστικό στην αγορά πως πρόκειται για το ίδιο «νοικοκυριό».
Ετσι, στα προγράμματα όπου δεν μπορεί να μπει η Ανταποδοτική -λόγω της φύσης του νομικού προσώπου που έχει- μπαίνει η ΤΕΧΑΝ, η οποία τελικά κάνει το ίδιο έργο με την Ανταποδοτική, δηλαδή ανακύκλωση συσκευασιών. Αναπόδραστα οι ελεγκτές, στην έρευνά τους για την ΤΕΧΑΝ, έπεσαν πάνω την Ανταποδοτική Ανακύκλωση Α.Ε., κάνοντας μερικές πολύ ενδιαφέρουσες διαπιστώσεις. Διαπίστωσαν, για παράδειγμα, ότι η Ανταποδοτική διαθέτει πολυκέντρα που έχουν πληρωθεί από τα προγράμματα του ΥΜΕΠΕΡΑΑ, δηλαδή από κοινοτικούς πόρους, τα οποία δεν δικαιούται να έχει στην κατοχή της, αφού παίρνει χρήματα από το «πράσινο ταμείο». Διαπίστωσαν ακόμη ότι ο ΕΔΣΝΑ έδωσε τέτοια πολυκέντρα στην Ανταποδοτική για να τα διαχειρίζεται σαν να είναι δικά της, χωρίς να έχει το δικαίωμα, δηλαδή παρανομώντας. Ενα απίστευτο μπάχαλο ανομίας!
Δάνεια «μαμούθ» χωρίς δημοσίευση ισολογισμών!
Σε έρευνά μας τον περασμένο Οκτώβριο είχαμε αποκαλύψει ότι η ΤΕΧΑΝ ΑΒΕΕ έχει πάρει και δάνεια «μαμούθ» από τις ελληνικές συστημικές τράπεζες, και μάλιστα χωρίς να έχει δημοσιεύσει ισολογισμούς για σειρά ετών. Συγκεκριμένα, η ΤΕΧΑΝ ΑΒΕΕ δεν έχει καν καταθέσει ισολογισμούς για τα έτη από το 2015 έως το 2020, ενώ μέσα στο 2023 κατέθεσε τον ισολογισμό για το 2021 και για το 2022, έπειτα από σχετική σύσταση του Γενικού Εμπορικού Μητρώου, το οποίο είχε βάλει την εταιρία σε αναστολή καταχώρισης γι’ αυτόν τον λόγο. Η κατάσταση αυτή παραμένει ίδια.
Στο παθητικό του ισολογισμού της εταιρίας για το έτος 2022, λοιπόν, φαίνεται πως τα μακροπρόθεσμα και βραχυπρόθεσμα δάνεια έχουν φτάσει στο διαστημικό ποσό των περίπου 16.963.000 ευρώ (!), τα οποία προφανώς και πήρε στη διάρκεια των ετών που δεν είχε καταθέσει ισολογισμούς. Πώς γίνεται μία εταιρία με ανύπαρκτους ισολογισμούς να πάρει τόσα εκατομμύρια από τις ελληνικές -ανακεφαλαιοποιημένες με τα λεφτά του ελληνικού λαού- τράπεζες και μέρος σε τεράστιους ευρωπαϊκούς διαγωνισμούς για χρηματοδότηση παραμένει ανερμήνευτο.
Για την ιστορία, και η Ανταποδοτική Ανακύκλωση Α.Ε. παρουσιάζει εξαιρετικά υψηλό δανεισμό, αφού στον ισολογισμό του 2021 εμφάνισε βραχυπρόθεσμα τραπεζικά δάνεια ύψους 3.112.624 ευρώ.
Δείτε επίσης: Τεράστιο σκάνδαλο με την ΤΕΧΑΝ! Παρέμβαση της Κομισιόν για τα αίσχη κυβέρνησης-ολιγαρχών με την Ανακύκλωση!
