Μια σύγκρουση τρένων στην Ελλάδα (στα Τέμπη), ένας τοξικός εκτροχιασμός τρένου στο Οχάιο των ΗΠΑ και χιλιάδες νεκροί κάτω από τα κτήρια που κατέρρευσαν από τον σεισμό στην Τουρκία – Ο Φεβρουάριος του 2023 ήταν ένας μήνας που σημαδεύτηκε από τραγωδίες.
Όπως σχολιάζει σε ανάλυσή του το Scoop.me–Πρακτορείο Προοδευτικών Ειδήσεων, μια διεθνής πλατφόρμα ανταλλαγής ειδήσεων, αυτό που ενώνει όσους επλήγησαν από αυτές τις καταστροφές, είναι ένα αίσθημα αδικίας και το αίτημα για αλλαγή εντός των κυβερνήσεων και των ρυθμιστικών φορέων που θεωρούν υπεύθυνους.
Καθώς η ευθύνη μοιράζεται, οι άνθρωποι αυτών των χωρών-περιοχών, βλέπουν ένα κοινό θέμα να εμφανίζεται: περικοπή δαπανών, κερδοσκοπία και έλλειψη σεβασμού για τα δικαιώματα των εργαζομένων και την ασφάλεια των πολιτών.
Μετά από ένα μήνα τραγωδίας σε αυτές τις γωνιές του πλανήτη, γράφει το Scoop, όσοι έμειναν να θρηνούν για την απώλεια της οικογένειας, των φίλων και των συμπολιτών τους και φοβούμενοι τι επιφυλάσσει το μέλλον, αναρωτιούνται για το ποιος φταίει για την απώλειά τους.
Κάτοικοι της Τουρκίας και της Συρίας παρακολουθούσαν τα κτήρια να κλονίζονται και να γκρεμίζονται γύρω τους, οι άνθρωποι στην περιοχή East Palestine του Οχάιο φοβούνται τον αέρα που αναπνέουν και οι Έλληνες ξύπνησαν με την τραγική είδηση μιας σύγκρουσης τρένων, που στοίχισε τη ζωή σε δεκάδες ανθρώπους.
Αυτές οι καταστροφές ποικίλλουν και εξαπλώνονται σε όλη την Ευρώπη, την Ασία και τη Βόρεια Αμερική, αλλά συνδέονται με το εξής: Ήταν –σε μεγάλο βαθμό, αν όχι εντελώς– ικανές να αποφευχθούν.
Σε κάθε πληγείσα χώρα-περιοχή, οι άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν γι’ αυτό που θεωρούν ως κυβερνητικές και ρυθμιστικές αποτυχίες, κατηγορώντας τη δίψα για το κέρδος και τη μείωση του κόστους που συνοδεύεται από αυτό, για τις τραγωδίες.
https://twitter.com/scoop__me/status/1641029975624040451
Παραμελημένες υποδομές και ξεπερασμένος εξοπλισμός στην Ελλάδα
Περιγράφει το Scoop τα όσα διαδραματίστηκαν στη χώρα μας:
Τον περασμένο μήνα στα Τέμπη, μια επιβατική αμαξοστοιχία και μια εμπορευματική συγκρούστηκαν, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 57 άνθρωποι – πολλοί εκ των οποίων ήταν νεαροί φοιτητές.
Αυτή η τραγωδία πυροδότησε μεγάλη οργή στους Έλληνες και ιδιαίτερα στους νέους που είχαν χάσει συμφοιτητές τους και ένιωσαν ένα αίσθημα αλληλεγγύης με εκείνους που είχαν πέσει θύματα, όπως το βλέπουν, κυβερνητικών αποτυχιών.
Ξέσπασαν διαμαρτυρίες καθώς η είδηση έγινε γνωστή, συνοδευόμενες από χαρακτηρισμούς όπως «δολοφόνοι», για τους αξιωματούχους και την κεντροδεξιά κυβέρνηση που πολλοί Έλληνες θεωρούν υπεύθυνους.
Οι εργαζόμενοι στο μετρό και τους σιδηροδρόμους οργάνωσαν αμέσως απεργία μέσω των συνδικάτων τους, δείχνοντας οργή για ένα πρόβλημα που αντιμετώπιζαν εδώ και χρόνια, λόγω απάθειας και παραμέλησης για τον κλάδο τους.
Όσοι επιθυμούν να απομακρύνουν την ευθύνη από την ελληνική κυβέρνηση, ισχυρίζονται ότι η τραγωδία ήταν αποτέλεσμα ανθρώπινου λάθους, κάτι που αντικατοπτρίζεται στη σύλληψη του σταθμάρχη που ήταν υπεύθυνος για το μοιραίο τμήμα του σιδηροδρόμου τη νύχτα της σύγκρουσης.
Όμως, όπως το βλέπουν τα συνδικάτα, στους εμπλεκόμενους δεν δόθηκε ποτέ δίκαιη ευκαιρία να λειτουργήσουν με ασφάλεια. Την άποψη αυτή συμμερίζεται και ο σταθμάρχης, Βασίλης Σαμαράς, σύμφωνα με τον δικηγόρο του.
Όπως το βλέπουν, είναι εν μέρει υπεύθυνοι, αλλά εργάζονταν κάτω από δύσκολες συνθήκες –ήταν το μόνο μέλος του προσωπικού που ήταν υπεύθυνος για την περιοχή καθώς οι συνάδελφοί του είχαν ήδη πάει σπίτι τους– και με ένα ελάχιστα λειτουργικό σύστημα σηματοδότησης.
Διαδηλωτές και συνδικάτα επέκριναν την κυβέρνηση για ελλείψεις προσωπικού, ξεπερασμένο εξοπλισμό και υποχρηματοδοτούμενες υποδομές, με το γενικότερο πρόβλημα της μείωσης του κόστους σε κάθε ευκαιρία.
Ένας τέτοιος διαδηλωτής, ο Στέλιος Δορμαράζογλου, εξήγησε πώς κατάλαβε την καταστροφή:
«Όλοι γνωρίζουν ότι αν το ελληνικό κράτος ήθελε, αυτό το ατύχημα θα μπορούσε να είχε αποτραπεί. Ο δικός μου γιος εργάστηκε για την αναβάθμιση του συστήματος σηματοδότησης – πριν από εννέα χρόνια. Από τότε που έχει σταματήσει επειδή οι εταιρείες ενδιαφέρονται μόνο για τα κέρδη».
Εξαντλημένοι εργάτες σιδηροδρόμων στο Οχάιο
Στις 3 Φεβρουαρίου, 38 βαγόνια ενός εμπορευματικού τρένου Norfolk Southern που περνούσε από την Ανατολική Παλαιστίνη του Οχάιο –11 εκ των οποίων μετέφεραν επικίνδυνα υλικά – εκτροχιάστηκαν και καίγονταν επί 48 ώρες.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τοξικά και καρκινογόνα υλικά να πάνε στον αέρα και να διαρρέουν στο έδαφος και τις υδάτινες οδούς. Ενώ οι άνθρωποι σε ακτίνα ενός μιλίου απομακρύνθηκαν, αυτό θεωρείται ως μια αδύναμη απάντηση σε μια περιβαλλοντική καταστροφή που δεν θα έπρεπε ποτέ να είχε συμβεί.
Το μεγαλύτερο μέρος των ανησυχιών για την υγεία των κατοίκων της περιοχής, σχετίζεται με την απελευθέρωση χλωριούχου βινυλίου στο περιβάλλον.
Αναφέρεται ότι πάνω από 40.000 ψάρια και ζώα έχουν πεθάνει ως αποτέλεσμα αυτού, μέχρι και 10 μίλια μακριά. Αν και κανένας άνθρωπος δεν πέθανε -άμεσα, οι κάτοικοι της πόλης αναφέρουν εξανθήματα, πονοκεφάλους και βήχα και ζουν σε κατάσταση άγχους που περιβάλλει τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της ρύπανσης στην υγεία και το περιβάλλον.
Απηχώντας τις κατηγορίες που διατυπώνονται από εκείνους στην Ελλάδα, κάτοικοι της περιοχής και εργαζόμενοι σιδηροδρόμων, υποστηρίζουν ότι αυτή η καταστροφή μπορούσε να αποφευχθεί και ήταν αποτέλεσμα υποχρηματοδότησης, εξαντλητικής εργασίας και έλλειψης σεβασμού των κανονισμών ασφαλείας.
Μεταξύ 2018 και 2020, οι θέσεις εργασίας στους σιδηροδρόμους μειώθηκαν κατά 40.000. Αυτό πρόσθεσε μεγάλη πίεση στους ήδη καταπονημένους υπαλλήλους, που δεν χαλάρωσε (η πίεση) και από το γεγονός ότι δεν λαμβάνουν αναρρωτική άδεια μετ’ αποδοχών, αναγκάζοντας τους εργαζόμενους είτε να εργαστούν ασθενείς, είτε να χάσουν μισθούς.
Οι έξι κύριες εταιρείες σιδηροδρόμων στις Ηνωμένες Πολιτείες ανέφεραν κέρδη 22 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2022.
Τα «χάρτινα» κτήρια της Τουρκίας
Αν και τίποτα δεν μπορεί να γίνει για να αποφευχθεί η εκδήλωση ενός σεισμού, οι τουρκικές αρχές δεν ήταν άσχετες ως προς το αναπόφευκτο ενός τέτοιου φυσικού φαινομένου.
Η χώρα, που διασχίζει την ευρωπαϊκή και την ασιατική ήπειρο, είναι ο τόπος συνάντησης τριών τεκτονικών πλακών: της Αφρικανικής, της Αραβικής και της Ανατολίας. Αυτό καθιστά την περιοχή εξαιρετικά ευάλωτη σε ισχυρούς σεισμούς.
85.000 κτίρια κατέρρευσαν ως αποτέλεσμα του σεισμού των 7,8 Ρίχτερ, με αποτέλεσμα σχεδόν 50.000 χαμένες ζωές και 115.000 τραυματισμούς στην Τουρκία. Καθώς το αρχικό σοκ υποχώρησε και ξεκίνησαν οι προσπάθειες διάσωσης, οι άνθρωποι άρχισαν να αναρωτιούνται γιατί μερικά κτήρια κατέρρευσαν, ενώ άλλα στάθηκαν και έσωσαν εκείνους που βρίσκονταν μέσα.
Πολλά έθνη, όπως η Ιαπωνία, που έχουν το ίδιο πρόβλημα λαμβάνουν αυστηρά μέτρα για να ελαχιστοποιήσουν τις καταστροφές και τα θύματα, κυρίως μέσω οικοδομικών κανονισμών που απαιτούν από τους εργολάβους να κατασκευάζουν αντισεισμικά κτίρια.
Αυτό συνέβαινε και στην Τουρκία μέχρι το 2019, όταν η κυβέρνηση Ερντογάν νομιμοποίησε αναδρομικά χιλιάδες κτήρια που δεν πληρούσαν τα σεισμικά πρότυπα κατασκευής.
Προκειμένου να αποφευχθεί η προσαρμογή αυτών των υποβαθμισμένων κτηρίων και να αγνοηθούν οι κανονισμοί για νέα κτήρια, οι ιδιοκτήτες και οι εργολάβοι έπρεπε μόνο να πληρώσουν πρόστιμο στην τουρκική κυβέρνηση, βάζοντας τα χρήματα πάνω από τη ζωές χιλιάδων.
Περίπου 75.000 κτήρια στη ζώνη του σεισμού είχαν επηρεαστεί από αυτήν την αλλαγή του νόμου και όταν η καταστροφή χτύπησε, πολλά κατέρρευσαν, αφήνοντας αυτούς που βρίσκονταν μέσα ή όσους περνούσαν, παγιδευμένους, τραυματίες ή νεκρούς.
Τούρκοι μηχανικοί και αρχιτέκτονες είχαν προειδοποιήσει ότι αυτή η χαλάρωση του νόμου έθετε σε κίνδυνο ζωές, αλλά αγνοήθηκαν και οι φωνές τους πνίγηκαν από εκείνους που έβλεπαν μόνο οικονομική ανάπτυξη.
Οι χαλαροί κανονισμοί και η επακόλουθη τραγωδία δεν είναι μόνο αποτέλεσμα κερδοσκοπίας, αλλά οφείλονται επίσης στην πείνα για πολιτική εξουσία.
Ένα μεγάλο μέρος της εκλογικής επιτυχίας του Ερντογάν οφείλεται στην υπόσχεσή του για περισσότερες θέσεις εργασίας και περισσότερα σπίτια για τον τουρκικό λαό μέσω μιας τεράστιας προσπάθειας κατασκευής.
Αλλά πολλοί από τους κατοίκους της χώρας δεν έλαβαν τα σπίτια που τους είχαν υποσχεθεί – χάρη στην εμμονή με το κέρδος και την ανάπτυξη και την παραμέληση των κανονισμών και των προτύπων δόμησης που προέκυψε. Έλαβαν τάφους.
*Το Scoop.me διαχειρίζεται ο αυστριακός μη κερδοσκοπικός οργανισμός «Association for the Democratization of Information» με έδρα τη Βιέννη
