Έντονες αντιδράσεις και κριτική έχει προκαλέσει στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή η πρόσφατη χρήση ναυλωμένης πτήσης από την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, και τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα.
Την περασμένη Παρασκευή, οι τρεις κορυφαίοι θεσμικοί παράγοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πραγματοποίησαν ένα από τα πιο σύντομα επίσημα αεροπορικά ταξίδια που έχουν καταγραφεί, πετώντας από τις Βρυξέλλες στο Λουξεμβούργο και πίσω με ιδιωτικό τζετ.
Πρόκειται για μια διαδρομή που με αυτοκίνητο θα διαρκούσε περίπου δυόμισι ώρες.
Περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν εκφράσει έντονη δυσαρέσκεια, χαρακτηρίζοντας την απόφαση «υποκριτική» και «αντιφατική» με τους διακηρυγμένους κλιματικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Πώς μπορεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μιλά για Πράσινη Συμφωνία και ταυτόχρονα οι ηγέτες της να χρησιμοποιούν αεροπλάνα για διαδρομές που καλύπτονται εύκολα με τρένο;» δήλωσε ο εκπρόσωπος της Greenpeace Europe, επισημαίνοντας ότι το ανθρακικό αποτύπωμα μιας τέτοιας πτήσης είναι πολλαπλάσιο από τις εναλλακτικές επιλογές.
Η επικεφαλής εκπρόσωπος της Επιτροπής, Πάουλα Πίνιο, προσπάθησε να δικαιολογήσει την απόφαση, αναφέροντας ότι οφειλόταν στα αντικρουόμενα χρονοδιαγράμματα μεταξύ των ηγετών και του πρωθυπουργού του Λουξεμβούργου, Λικ Φρίντεν. «Η ιδέα ήταν ότι οι τρεις πρόεδροι ήθελαν να γιορτάσουν την Ημέρα Σουμάν μαζί με τον πρωθυπουργό Λικ Φρίντεν στο Λουξεμβούργο. Λόγω των περιορισμών στο πρόγραμμα όλων των εμπλεκομένων, η μόνη επιλογή ήταν η ναυλωμένη πτήση», διευκρίνισε η Πίνιο σε ενημέρωση τη Δευτέρα, επιμένοντας ότι «αυτό δικαιολογείται επειδή ήταν πραγματικά εξαιρετικό και ήταν ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί η παρουσία των τριών προέδρων».
Ευρωβουλευτές από την πολιτική ομάδα των Πρασίνων έχουν ήδη ζητήσει επίσημες εξηγήσεις, ενώ κοινοβουλευτικά ερωτήματα αναμένεται να κατατεθούν τις επόμενες ημέρες. «Όταν η ΕΕ ζητά από τους πολίτες της να μειώσουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα, είναι απαράδεκτο οι ηγέτες της να επιδεικνύουν τέτοια συμπεριφορά», τόνισε Γερμανός ευρωβουλευτής, προσθέτοντας ότι «η ηγεσία απαιτεί παράδειγμα και όχι προνόμια».
Η υπόθεση έχει προκαλέσει αντιδράσεις και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου το hashtag #EUjetgate έχει γίνει viral, με χιλιάδες πολίτες να εκφράζουν την αγανάκτησή τους. Πολλοί επικαλούνται τη δέσμευση της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, επισημαίνοντας την αντίφαση μεταξύ λόγων και πράξεων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που οι επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμών βρίσκονται στο επίκεντρο κριτικής για τη χρήση ιδιωτικών αεροσκαφών. Τον Μάρτιο του 2023, τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης Bild και Der Spiegel αποκάλυψαν ότι η φον ντερ Λάιεν είχε πραγματοποιήσει 57 ιδιωτικές πτήσεις σε μόλις δύο χρόνια, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις σχετικά με το κόστος και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρεται να εξετάζει την πιθανότητα αναθεώρησης των κατευθυντήριων γραμμών για τα επίσημα ταξίδια των αξιωματούχων της, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τις επικρίσεις και να ευθυγραμμίσει την πρακτική με τη ρητορική της για την κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχουν ανακοινωθεί συγκεκριμένα μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση. Εν τω μεταξύ, οργανώσεις σχεδιάζουν κινητοποιήσεις στις Βρυξέλλες για την επόμενη εβδομάδα, ζητώντας μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία στις δαπάνες και τις πρακτικές των ευρωπαϊκών θεσμών.
