Οι κωλοτούμπες της Ν.Δ. για τις Πρέσπες

Η εξωτερική πολιτική του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν και παραμένει άρρηκτα συνδεδεμένη με τις προσωπικές του φιλοδοξίες. Οταν το μακρινό 2018 ο στόχος του ήταν να αναρριχηθεί στην εξουσία, υιοθέτησε τη σκληρή γραμμή έναντι της Συμφωνίας των Πρεσπών, έστειλε σύσσωμη την Κοινοβουλευτική του Ομάδα στα συλλαλητήρια κατά της συμφωνίας, ενώ υποσχόταν πως θα κάνει τον βίο των γειτόνων αβίωτο, τονίζοντας με νόημα πως δεν θα παραχωρήσει το δικαίωμα του βέτο για την ευρωπαϊκή ένταξη της γείτονος.

• Του Κυριάκου Δημάγγελου

Το 2019, όμως, αφού η Νέα Δημοκρατία κέρδισε τις εκλογές, ο Κυριάκος Μητσοτάκης άλλαξε ρότα και υιοθέτησε μια σαφώς πιο μετριοπαθή γραμμή, αφήνοντας στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας τις υποσχέσεις για βέτο στην ευρωπαϊκή ένταξη της κυβέρνησης των Σκοπίων, αλλά και για σκληρό «πρέσινγκ» στους γείτονες. Ο λόγος αυτής της μεταστροφής είναι πως ο ίδιος ήθελε να εμφανιστεί ως ο πιστός εταίρος της Δύσης που είναι έτοιμος να συγκρουστεί με τις «ακραίες» φωνές για χάρη των συμφερόντων της δυτικής συμμαχίας.

Καμία όμως πολιτική κυβίστηση δεν είναι αναίμακτη και κανένας δράστης δεν μπορεί να εξαφανίσει όλα τα ίχνη από τον τόπο του εγκλήματος. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για το 2024 και την εποχή του διαδικτύου, όπου όλες οι παρεμβάσεις των πολιτικών ανδρών -και γυναικών- της χώρας βρίσκονται αναρτημένες στο διαδίκτυο και είναι εύκολα προσβάσιμες σε όλους. Και στην περίπτωση της Συμφωνίας των Πρεσπών οι κυβιστήσεις της Νέας Δημοκρατίας είναι τρομακτικές, θυμίζοντας τα αντιμνημόνια του ΣΥΡΙΖΑ και τα μετέπειτα Μνημόνια με… ανθρώπινο πρόσωπο.

Ο Κυριάκος έγινε… Μάο

Στη μάχη κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών ο Κυριάκος Μητσοτάκης ντύθηκε Μάο και άφησε -όπως ο Κινέζος ηγέτης- όλα τα λουλούδια του κόμματός του να ανθίσουν. Ο ίδιος, άλλωστε, ήθελε να καρπωθεί στον μέγιστο βαθμό τη λαϊκή δυσαρέσκεια απέναντι σε μια συμφωνία που παραχωρούσε στη γειτονική χώρα γλώσσα και υπηκοότητα. Μεταξύ του 2018 και του 2019 όλα τα μέλη της τότε «γαλάζιας» Κοινοβουλευτικής Ομάδας είπαν πολλά. Για την ακρίβεια πάρα πολλά, καθώς κοινός τόπος των δηλώσεων ήταν «η εθνική υποχώρηση, η μυστική διπλωματία, η προδοσία, η εθνική καταστροφή».

Ωστόσο, όλες αυτές οι κορόνες ξεχάστηκαν γρήγορα, τόσο γρήγορα, που ο «γαλάζιος» ανένδοτος μετατράπηκε σε παρωδία. Από τα βέτο στην ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην Ευρώπη περάσαμε στις ευχές για ευρωπαϊκή τους ένταξη και από την επονείδιστη συμφωνία που δίνει την Ιστορία της Μακεδονίας στους γείτονες, στις εκκλήσεις για τήρηση της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Το εντυπωσιακό, μάλιστα, είναι πως οι σημερινοί πρωταγωνιστές είναι κι αυτοί που πρωτοστάτησαν τότε στη σύγκρουση. Σήμερα, λοιπόν, τα πρόσωπα αυτά αναγκάζονται να πιουν το πικρό ποτήρι της αυτοαναίρεσης, και μάλιστα συνοδευόμενης από μια διαφαινόμενη εθνική αποτυχία.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Πατώντας σε δυο βάρκες

Μετά την καταπάτηση της Συμφωνίας των Πρεσπών από την Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποφάσισε να στείλει ένα ηχηρό αλλά και ισορροπημένο μήνυμα προς τη γείτονα.

Επαναλαμβάνοντας πως η Νέα Δημοκρατία πριν από την κύρωση της συμφωνίας ήταν αρνητική, στη συνέχεια κάλεσε την κυβέρνηση των Σκοπίων να σεβαστεί τη Συμφωνία των Πρεσπών.

«Δηλώνουμε κατηγορηματικά ότι δεν θα δεχτούμε παρόμοια ολισθήματα. Και επαναλαμβάνουμε ότι κάθε πρόοδος στις διμερείς σχέσεις, όπως και κάθε βήμα των Σκοπίων προς την Ευρώπη εξαρτώνται από την ειλικρινή τήρηση των συμφωνηθέντων. Από τη σωστή χρήση της συνταγματικής ονομασίας της γειτονικής χώρας. Και, ασφαλώς, από την αποφυγή προκλήσεων» κατέληξε ο πρωθυπουργός. Ηταν, βέβαια, ο ίδιος άνθρωπος ο οποίος σε μια φορτισμένη ομιλία στη Βουλή τον Ιανουάριο του 2019 είχε καλέσει τους βουλευτές «να μην κάνουμε αυτόν τον πανέμορφο τόπο της λίμνης των Πρεσπών συνώνυμο με μια εθνική υποχώρηση», ενώ στη συνέχεια άνοιξε τη συζήτηση για την επιβολή βέτο στην ένταξη των Σκοπίων στην Ε.Ε. «Δεσμεύτηκα, όμως, και ότι θα μείνω σταθερός στο εθνικό καθήκον: Το δικαίωμα της Ελλάδας για βέτο στην ένταξη των Σκοπίων στην Ευρωπαϊκή Ενωση δεν πρόκειται να το απεμπολήσω» είπε χαρακτηριστικά. Μάλιστα, ο ίδιος, στις 8 Φεβρουαρίου 2019, υποστήριξε πως «εγώ δεν θα πω ποτέ “καλωσορίζω τον Μακεδόνα πρωθυπουργό στη χώρα”. Περιμένω να το πείτε εσείς. Και από τον κύριο Αποστολάκη να υποδεχθεί τον μακεδονικό στρατό».

Ο Αδωνις πρωταθλητής των κυβιστήσεων

Ο Αδωνις Γεωργιάδης είναι ένας πολιτικός που στην πορεία του έχει πει τα πάντα, έχει αναιρέσει πολλά, αλλά καταφέρνει πάντα να επιβιώνει. Στη Συμφωνία μάλιστα των Πρεσπών είπε τόσο πολλά, που μάλλον και ο ίδιος θα τα έχει ξεχάσει. Στις 7 Φεβρουάριου 2019 ο αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας υποσχόταν προς τον ελληνικό λαό αλλά και τους πολιτικούς του αντιπάλους πως εκείνος δεν θα αποκαλέσει πότε τη γειτονική χώρα με την ονομασία που προέβλεπε η Συμφωνία των Πρεσπών.

«Εγώ δεν θα την πω ποτέ Βόρεια Μακεδονία, ποτέ. Αν θέλετε πηγαίνετέ με φυλακή» έλεγε με το γνωστό του ύφος. Στις 30 Σεπτεμβρίου 2020 ο κύριος Γεωργιάδης πήγε και ένα βήμα παρακάτω, λέγοντας πως μια πιθανή επικράτηση του VMRO θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατάργηση της συμφωνίας. Και πάλι φυσικά η δήλωση με το χαρακτηριστικό παθιασμένο ύφος του υπουργού. «Την εκλογή του VMRO στη Βόρεια Μακεδονία γιατί θέλω πραγματικά να δω ένα κόμμα που εξελέγη με σημαία την κατάργηση μιας διεθνούς συμφωνίας, εάν τώρα που έγινε κυβέρνηση, θα καταργήσει τη συμφωνία. Να υπενθυμίσω ότι όποιο μέρος μόνο του καταργήσει μια διεθνή συμφωνία βάσει του Διεθνούς Δικαίου έχει όλες τις ευθύνες για τις συνέπειες που θα ακολουθήσουν» είχε πει, προσθέτοντας πως «εάν μια κυβέρνηση θέλει να καταγγείλει μια κακή συμφωνία και ο άλλος του δίνει αφορμές, είναι πολύ εύκολο να το κάνει κι εμείς θα το κάνουμε. «Εάν είχε κερδίσει το VMRO και έλεγε “εμείς καταγγέλλουμε τη συμφωνία, εμείς… παπ… θα την αλλάζαμε».

Ωστόσο, στις 15 Απριλίου, ο ίδιος αναγκάστηκε να αλλάξει… παπ γραμμή λέγοντας από τα υπουργικά έδρανα πως «όποιος αμφισβητήσει τη Συμφωνία των Πρεσπών, μετά την κύρωσή της από το ελληνικό Κοινοβούλιο, δωρίζει το όνομα “Μακεδονία” σκέτο στα Σκόπια», ενώ απαντώντας στον Κυριάκο Βελόπουλο είχε πει με νόημα πως «όποιος υπόσχεται, όποιος, δεν λέω εσείς προσωπικά, ότι δύναται να το πράξει είναι ψεύτης και απατεώνας».

Βορίδης: Από το βέτο στα… μουτράκια για τα μνημόνια συνεργασίας

Στις 21 Ιουλίου 2019 ο Μάκης Βορίδης ως νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης απαντά σε επικρίσεις του Κυριάκου Βελόπουλου για τη Συμφωνία των Πρεσπών, προεξοφλώντας πως, αν η γείτων δώσει αφορμή, τότε το βέτο για την ευρωπαϊκή ένταξη της κυβέρνησης των Σκοπίων θα είναι φυσικό επακόλουθο. «Λέγαμε ότι η ακύρωση -έτσι όπως μας έχουν παγιδεύσει από αυτή την κάκιστη συμφωνία- θα οδηγήσει σε ακόμα χειρότερα και δυσμενέστερα αποτελέσματα. Και λέμε ότι θα προσπαθήσουμε να αμβλύνουμε τις συνέπειες της συμφωνίας. Στα όρια των δυνατοτήτων μας, συνδέοντας δηλαδή την ευρωπαϊκή τους πορεία με την άμβλυνση αυτών των δυσμενών συνεπειών» είχε πει τότε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης. Ωστόσο, μιλώντας την Τρίτη σε τηλεοπτικό σταθμό, ξέχασε την υπόθεση του βέτο και αρκέστηκε στη σκληρή γραμμή της μη ψήφισης των μνημονίων συνεργασίας. «Από την πρώτη στιγμή είχαμε πει ότι είναι μια κακή και δεσμευτική συμφωνία» είπε, σημειώνοντας πως «δεν την κυρώνουμε εδώ και πέντε χρόνια και δεν θα τη φέρουμε προς κύρωση γιατί είναι κατασκευαστικά προβληματική», λόγω της διαφωνίας της Ν.Δ. επί της αρχής και της «κατασκευής» της συμφωνίας.

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος

Λίγες μόλις εβδομάδες μετά την επικράτηση της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές, ο νέος υπουργός Εθνικής Αμυνας κλήθηκε σε συνέδριο του «Economist» να τοποθετηθεί και για τη Συμφωνία των Πρεσπών. Στο συγκεκριμένο συνέδριο, ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, μεταξύ άλλων, είχε πει ότι «αν αυτή (σ.σ.: η συμφωνία) εφαρμοστεί με απαρέγκλιτη τήρηση όλων των ουσιωδών όρων της, τότε νομίζω ότι θα μπορούμε να πάμε σε ένα καλύτερο μέλλον». Ο ίδιος μπορεί να απέδωσε το συμπέρασμα στη χρήση της διπλωματικής διαλέκτου που μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση, όμως έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να συγκριθεί με όσα έλεγε πριν ΑΠΌ τη συμφωνία. Στις 25 Ιανουαρίου 2019, μιλώντας από βήματος Της Βουλής, ο ίδιος είχε πει ότι «ως Ελληνας Μακεδόνας οφείλω να δηλώσω πως η συμφωνία αυτή προσβάλλει την εθνική μου συνείδηση», ενώ προσέθεσε με νόημα πως «με τη Συμφωνία των Πρεσπών ανοίγει ο δρόμος για τη στοιχειοθέτηση της ύπαρξης μακεδονικής μειονότητας στην Ελλάδα».

Τα ψεύτικα τα λόγια τα… μεγάλα

Στις 5 Οκτωβρίου 2021, και ενώ η χώρα βρίσκεται στη δίνη του κορονοϊού, ο πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας γίνεται δεκτός από τον πρωθυπουργό στο Μέγαρο Μαξίμου. Τις εθιμοτυπικές φωτογραφίες και τα χαμόγελα διαδέχονται οι υποσχέσεις Μητσοτάκη για στήριξη της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας αλλά και της στενής συνεργασίας των δύο χωρών σε θέματα ενέργειας, άμυνας, διασυνδεσιμότητας και διασυνοριακής συνεργασίας. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός προσέθεσε με νόημα πως «προσβλέπει στη συζήτηση που θα έχουμε για όλες τις πτυχές της διμερούς μας συνεργασίας». Ωστόσο, το πρωί της Τρίτης ο Μάκης Βορίδης έδωσε μια διαφορετική εξήγηση για τη στάση της κυβέρνησης όλα αυτά τα χρόνια. Υποστήριξε, μάλιστα, πως επειδή ακριβώς είχε προβλεφθεί η εξέλιξη αυτή στη γείτονα, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν έφερε τα μνημόνια συνεργασίας. «Δεν κυρώνουμε τα μνημόνια γιατί έχουμε κάνει πρόβλεψη αυτής της εξέλιξης, δηλαδή ότι αυτή η συμφωνία έχει ελαττώματα στην κατασκευή της» είπε χαρακτηριστικά. Συγκρίνοντας τις δύο στάσεις, μπορεί να αναρωτηθεί κανείς αν στη Νέα Δημοκρατία έχουν χάσει την μπάλα με τις δηλώσεις που έχουν κάνει ή αν ο πρωθυπουργός παρίστανε τον ηθοποιό και ενώ στη μαντική σφαίρα του Μαξίμου από κοινού με τον κύριο Βορίδη είχαν προβλέψει το μέλλον.

Αντί επιλόγου

Το μπάχαλο στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας για τη Συμφωνία των Πρεσπών έχει αρχίσει να παίρνει χαρακτηριστικά «επιδημίας», καθώς οι υπουργοί της κυβέρνησης συνεχίζουν να εκπέμπουν διαφορετικά μηνύματα, την ίδια ώρα που οι βουλευτές δεινοπαθούν έχοντας ξεμείνει από γραμμή. Το πρόβλημα όμως δεν είναι της Νέας Δημοκρατίας, αλλά της χώρας, καθώς ένα ζήτημα ζωτικής σημασίας αντιμετωπίζεται με τρόπο εργαλειακό και κομματικό εν όψει των ευρωεκλογών. Η συγκεκριμένη όμως υπόθεση πλήττει το διπλωματικό «leverage» της χώρας. Αν δεν μπορείς να πείσεις την κυβέρνηση των Σκοπίων να εφαρμόσει πιστά μια συμφωνία, πώς θα το κάνεις έναντι της Τουρκίας;