Ο τελευταίος Βασιλιάς που θάφτηκε με τιμές αντάξιες του αξιώματός του ήταν ο Παύλος Α΄ το 1964. Ο θάνατός ήταν επώδυνος, τόσο για τον ίδιο, όσο και για τον θεσμό της Βασιλείας στην Ελλάδα. Ο απώλειά του σηματοδότησε την αρχή του τέλους της Μοναρχίας. Ακόμα και βαριά άρρωστος κατάφερνε να κρατά τις λεπτές ισορροπίες που απαιτούσε η θέση του.
Το κακό είναι ότι ήρθε σε μια άσχημη εποχή. Και τότε η τουρκική επιβουλή, με αφορμή την Κύπρο ήταν κάτι παραπάνω από έντονη. Ελλάδα και Τουρκία ήρθαν πολύ κοντά στο να λύσουν με τα όπλα τις διαφορές τους.
Λίγο νωρίτερα είχε πάρει τη λαϊκή εντολή η Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου. Έκπληκτος ο βετεράνος πολιτικός όταν ορκίστηκε η κυβέρνηση είδε το… φάντασμα του Βασιλιά. Με δυσκολία ολοκλήρωσε την τελετή κι έσπευσε να αποχωρήσει.
Πριν καλά καλά επιστρέψει σπίτι του ο νέος Πρωθυπουργός δέχεται τηλεφώνημα από τον Διάδοχο Κωνσταντίνο. Ζητά να τον συναντήσει. Εκεί σε ένα δωμάτιο του Τατοΐου, με δάκρυα στα μάτι του αποκαλύπτει ότι ο πατέρας του έχει καρκίνο στο στομάχι και πρέπει να υποβληθεί σε εγχείρηση. Τον παρακαλεί το θέμα να παραμείνει μυστικό, ενώ το βράδυ εκδίδεται ιατρικό ανακοινωθέν που αναφέρει ότι ο Βασιλιάς υποφέρει από έλκος και πρέπει να χειρουργηθεί. Χρέη Αντιβασιλέα αναλαμβάνει ο Κωνσταντίνος.
Είναι Φεβρουάριος του 1964 κι από τότε όλη η Ελλάδα ασχολείται με την υγεία του Βασιλιά. Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν ότι η κατάσταση είναι σοβαρή. Με απαίτηση της Φρειδερίκης ο Παύλος μένει στο Τατόι. Εκεί θα εγχειριστεί. Δεν πάει ούτε σε κάποιο ιατρικό κέντρο του εξωτερικού, ούτε καν στον Ευαγγελισμό. Ακόμα και την εικόνα της Παναγίας της Τήνου φέρνουν για να γίνει καλά. Όπως είχε συμβεί και με τον πατέρα του Κωνσταντίνο τον Α’.
Το μοιραίο έρχεται στις 6 Μαρτίου 1964.
Οι δρόμοι της Αθήνας γεμίζουν από κόσμο στην κηδεία που γίνεται στις 12 Μαρτίου. Υπολογίζεται ότι ένα εκατομμύριο κόσμος βρισκόταν στα μέρη απ΄ όπου πέρασε η σορός του.
Βασιλείς, αρχηγοί κρατών έρχονται στην Αθήνα
Τα «Ελληνικά Επίκαιρα» δίνουν το κλίμα της εποχής
Τα φιλμ των ειδησεογραφικών πρακτορείων στέλνουν αντίστοιχη εικόνα σε όλο τον κόσμο για να προβληθούν στους κινηματογράφους ή σε όσες χώρες υπήρχε τηλεόραση.
Οι εφημερίδες με έκτατες εκδόσεις δίνουν λεπτομέρειες της Τελετής
Ακόμα και οι κοντινές στη βασιλική οικογένεια εφημερίδες δημοσιεύουν ρεπορτάζ για το μέλλον της Φρειδερίκης. Άλλες υποστηρίζουν ότι θα εγκατασταθεί μόνιμα στην Κέρκυρα στο «Μον Ρεπό», άλλες ότι θα μείνει μόνιμα στο εξωτερικό. Διαψεύδονται πανηγυρικά από τα γεγονότα που ακολούθησαν. Οι πληροφορίες είχαν βάση. Προέρχονταν από κοντινούς ανθρώπους της Αυλής που απλά ήθελαν ο νεαρός Βασιλιάς να ξεφύγει από την επιρροή της μητέρας του και τον κύκλο που είχε δημιουργήσει.,
Όπως συνέβη και με τον Κωνσταντίνο οι τελευταίες στιγμές του Παύλου ήταν ιδιωτικές με την οικογένεια να μένει μόνη της τις τελευταίες στιγμές.
Στην εφημερίδα «Έθνος» βλέπουμε και το σχεδιάγραμμα της πομπής
Υπάρχει κι ένα έγχρωμο φιλμ ερασιτεχνικό από την εποχή εκείνη:
Από την επόμενη της κηδείας πολλές εφημερίδες ζητούσαν να μάθουν περισσότερα για την ιατρική βοήθεια που δέχτηκε ο Παύλος κι εάν ήταν η ενδεδειγμένη. Διατυπώθηκαν πολλές απόψεις. Όμως το θέμα γρήγορα ξεχάστηκε καθώς οι πολιτικές εξελίξεις σε όλα τα μέτωπα ήταν ραγδαίες…