Σε συναγερμό ο κρατικός μηχανισμός για τον καύσωνα: Έκτακτες συσκέψεις στα υπουργεία και αυξημένα μέτρα προστασίας των πολιτών

Σε κατάσταση αυξημένης επιφυλακής βρίσκονται οι αρμόδιοι κρατικοί μηχανισμοί και οι επιστημονικοί φορείς της χώρας, εν αναμονή του επίμονου καύσωνα των επόμενων ημερών, με τα υπουργεία να πραγματοποιούν έκτακτες συσκέψεις, προκειμένου να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα.

Στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πραγματοποιήθηκε σήμερα έκτακτη σύσκεψη της Ομάδας Εργασίας με τη συμμετοχή του υπουργού Σταύρου Παπασταύρου, του υφυπουργού Νίκου Τσάφου, εκπροσώπων του ΑΔΜΗΕ, του ΔΕΔΔΗΕ και της ΡΑΑΕΥ, με στόχο την προετοιμασία του συστήματος ηλεκτροδότησης απέναντι στην αυξημένη ζήτηση, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος μπλακ άουτ.

Όπως έγινε γνωστό, από την 1η Ιουνίου έως και τις 15 Ιουλίου, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη επιδιορθώθηκε το 100% των βλαβών σε υποσταθμούς και το 75% στο υπόγειο δίκτυο, μέσα σε λιγότερο από δύο ώρες κατά μέσο όρο. Στη σύσκεψη τέθηκαν οι προβλέψεις για το προσεχές διάστημα και παρουσιάστηκε το σχέδιο επάρκειας, με πρόβλεψη για έκτακτες παρεμβάσεις, εφόσον χρειαστεί. Ο υπουργός ζήτησε αυξημένη επιχειρησιακή ετοιμότητα, επισημαίνοντας ότι το καλοκαίρι βρίσκεται ακόμη στην αρχή του και η πίεση στο δίκτυο θα παραμείνει υψηλή.

Έκτακτη σύσκεψη συντονισμού Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ και ΡΑΑΕΥ εν όψει καύσωναhttps://t.co/BMVsiyX0yq

— Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (@YpenGr) July 20, 2025

Όσον αφορά, εξάλλου, στα μέτρα που αποφασίστηκαν σε έκτακτη διυπουργική – συντονιστική σύσκεψη που συγκάλεσε το πρωί ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Κεφαλογιάννης, ακολουθώντας τη συνεδρίαση της επιστημονικής Επιτροπής Εκτίμησης Κινδύνου, ισχύουν τα ακόλουθα:

• Το Πυροσβεστικό Σώμα θα είναι σε κατάσταση επιφυλακής σύμφωνα με τον επιχειρησιακό σχεδιασμό.
• Σε αυξημένη ετοιμότητα τα υπουργεία Εσωτερικών, Υγείας, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Τουρισμού.
• Οι Ένοπλες Δυνάμεις θα πραγματοποιούν περιπολίες και θα έχουν σε ετοιμότητα τα μηχανήματα έργου, προκειμένου να επιχειρήσουν άμεσα εφόσον χρειαστεί.
• Σε αυξημένη ετοιμότητα η ΕΛ.ΑΣ και το ΛΣ-ΕΛ.ΑΚ.
• Σε αυξημένη ετοιμότητα ο μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας των Περιφερειών και των Δήμων (μηχανήματα έργου, υδροφόρες, εθελοντικές ομάδες), καθώς και η Δασική Υπηρεσία.
• Τέλος, σε αυξημένη ετοιμότητα οι ΔΕΔΔΗΕ. ΑΔΜΗΕ και το ΕΚΑΒ.

Από την πλευρά του, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) απηύθυνε επείγουσα προειδοποίηση προς το κοινό, αναδεικνύοντας τους υγειονομικούς κινδύνους που σχετίζονται με την παρατεταμένη έκθεση σε ακραία θερμικά φορτία.

Σύμφωνα με την Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ, τα φαινόμενα ακραίας ζέστης δεν είναι πλέον συγκυριακά. Η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε παρατεταμένους καύσωνες, ενώ ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το φαινόμενο του θερμικού θόλου (heat dome) – μια κατάσταση όπου η ζέστη παγιδεύεται στην ατμόσφαιρα για μέρες ή και εβδομάδες, προκαλώντας διαρκή επιβάρυνση της ανθρώπινης υγείας.

Η παρατεταμένη έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες αποδιοργανώνει τους φυσιολογικούς μηχανισμούς θερμορύθμισης και οδηγεί σε πολλαπλές επιπλοκές, κυρίως σε ηλικιωμένους, παιδιά, χρονίως πάσχοντες και άτομα που εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους. Οι επιπτώσεις περιλαμβάνουν:

• Υπερθερμία, λόγω αδυναμίας αποβολής θερμότητας,
• Ηλεκτρολυτικές διαταραχές από αφυδάτωση (κυρίως νάτριο, κάλιο, ασβέστιο),
• Φλεγμονώδη απόκριση και οξειδωτικό στρες σε κυτταρικό επίπεδο,
• Μειωμένη αιμάτωση ζωτικών οργάνων, οδηγώντας σε ισχαιμικές βλάβες σε εγκέφαλο, καρδιά και νεφρούς.

Οι ειδικοί του ΕΚΠΑ κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις δύο βασικές μορφές θερμικής καταπόνησης:

• Θερμική εξάντληση: Συνοδεύεται από κόπωση, ταχυκαρδία, έντονη εφίδρωση και ζάλη. Αν δεν αναγνωριστεί έγκαιρα, μπορεί να εξελιχθεί.
• Θερμοπληξία: Επείγουσα ιατρική κατάσταση με υψηλό πυρετό (άνω των 40°C), νευρολογικές διαταραχές (σύγχυση, σπασμοί) και συχνά απουσία ιδρώτα. Απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση, ψύξη του σώματος και υποστήριξη των ζωτικών λειτουργιών.

Για την πρόληψη της θερμικής εξάντλησης, το ΕΚΠΑ συνιστά:

• Συνεχή ενυδάτωση, ακόμα και χωρίς δίψα – αποφυγή αλκοόλ και καφεΐνης.
• Παραμονή σε δροσερούς, σκιερούς χώρους – χρήση ανεμιστήρων ή κλιματιστικών.
• Αποφυγή σωματικής δραστηριότητας στις ώρες αιχμής θερμοκρασίας.
• Ιατρική παρακολούθηση για τις ευάλωτες ομάδες.
• Ψύξη με φυσικά μέσα σε περίπτωση υπερθερμίας – δροσερά επιθέματα, εμβάπτιση, ανεμιστήρες.

Η θερμότητα μπορεί, επίσης, να επιδεινώσει υπάρχουσες παθήσεις, όπως καρδιοπάθειες, ΧΑΠ, νεφρική δυσλειτουργία ή ακόμη και να προκαλέσει ηπατική και νευρολογική βλάβη.

Έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα

Εγκύκλιο με έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα τη Δευτέρα 21 Ιουλίου, εξέδωσε σήμερα το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Συγκεκριμένα η εγκύκλιος του υπουργείου αναφέρει τα εξής:

Α. Μέτρα για την αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα

Για την αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων με σχέση εξαρτημένης εργασίας στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, οι εργοδότες λαμβάνουν τεχνικά και οργανωτικά μέτρα προστασίας, σύμφωνα με τον ενδεικτικό και όχι περιοριστικό κατάλογο της υπ’ αριθμ. 34666/03.06.2024 εγκυκλίου με τίτλο «Πρόληψη της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων» (ΑΔΑ: ΡΓ1Ν46ΝΛΔΓ-ΩΟ6).

Β. Υποχρεωτική παύση εργασιών σε υπαίθριες δραστηριότητες

Για τους εργαζόμενους επιχειρήσεων που βρίσκονται σε περιοχές, στις οποίες σύμφωνα με τα νεότερα προγνωστικά στοιχεία της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ) αναμένεται να επικρατήσουν ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες και επίπεδα δυσφορίας (WBGT) και συγκεκριμένα στις πεδινές περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Έβρου (περιοχή Σουφλίου), Σερρών (περιοχή Σερρών), Λάρισας (περιοχή Λάρισας), Βοιωτίας (περιοχή Αλιάρτου), Χαλκιδικής (περιοχή Πολυγύρου), Ημαθίας (περιοχή Βέροιας), στις Περιφερειακές Ενότητες Τρικάλων, Φθιώτιδας, Αιτωλοακαρνανίας, καθώς και στα νησιά του Ιονίου, την ανατολική Ρόδο και τις παραθαλάσσιες περιοχές των Περιφεριακών Ενοτήτων Κορινθίας, Αργολίδας, Αρκαδίας, Λακωνίας και Μεσσηνίας, καθίσταται υποχρεωτική η παύση εργασιών τη Δευτέρα 21.07.2025, κατά το χρονικό διάστημα 12.00΄ – 17.00΄, σε χειρωνακτικές εργασίες που εκτελούνται σε εξωτερικό χώρο, όπως εργασίες σε τεχνικά και οικοδομικά έργα, εργοτάξια, ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες, διανομή και μεταφορά προϊόντων και αντικειμένων με δίτροχο όχημα, πατίνι, τροχοπέδιλα (delivery), κ.λπ.

Σημειώνεται ότι στις ως άνω περιπτώσεις υποχρεωτικής παύσης εργασιών εντάσσονται όλοι οι εργαζόμενοι ανεξαρτήτως του είδους απασχόλησής τους, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών πλατφορμών του άρθρου 68 του ν. 4808/2021.

Στην περίπτωση που εφαρμοστεί το μέτρο της παύσης εργασιών διανομής για τις επιχειρήσεις delivery, τούτο αφορά όλες τις επιχειρήσεις που διενεργούν delivery, είτε διατηρούν φυσικό κατάστημα είτε ψηφιακή πλατφόρμα, δύναται ωστόσο να διατηρείται ενεργή η επιλογή της παραγγελιοληψίας με παραλαβή του χρήστη απευθείας από το κατάστημα/σημείο παραλαβής (takeaway) καθώς και η ενδεχόμενη δυνατότητα εκτέλεσης της παραγγελίας με οχήματα ιδιωτικής και δημόσιας χρήσης εκτός των κάθε μορφής δικύκλων και μοτοποδηλάτων, όπως ορίζονται στις διατάξεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, εφόσον αυτά διαθέτουν κλιματισμό.

Η παύση εργασιών δεν εφαρμόζεται σε οικονομικές δραστηριότητες που αφορούν σημαντικές και κοινωνικά κρίσιμες υποδομές στους τομείς της υγείας, των μεταφορών και της κοινής ωφέλειας (π.χ. υγειονομικές μονάδες, ύδρευση, ηλεκτρισμός, αεροπορικές μεταφορές, handling, θαλάσσιες, χερσαίες και σιδηροδρομικές μεταφορές), υπό την προϋπόθεση της λήψης των λοιπών τεχνικών και οργανωτικών μέτρων της υπ’ αριθμ. 34666/03.06.2024 εγκυκλίου «Πρόληψη της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων» (ΑΔΑ: ΡΓ1Ν46ΝΛΔΓ-ΩΟ6), συμπεριλαμβανομένης της οργάνωσης του χρόνου εργασίας. Σε περίπτωση μη τήρησης των υποχρεώσεων της παρούσας επιβάλλεται από την Επιθεώρηση Εργασίας, σύμφωνα με τα άρθρα 23 και 24 του ν. 3996/2011 (Α’ 170), χρηματικό πρόστιμο δυο χιλιάδων (2.000) ευρώ ανά εργαζόμενο της επιχείρησης.

Γ. Παροχή εξ αποστάσεως εργασίας με το σύστημα της τηλεργασίας

Για εργαζόμενους με σχέση εξαρτημένης εργασίας στον ιδιωτικό τομέα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου (πίνακας Παραρτήματος 2 της υπ’ αριθμ. 34666/03.06.2024 εγκυκλίου) και ειδικά στις περιπτώσεις έκθεσής τους σε επιβαρυντικές συνθήκες στις περιοχές της παραγράφου Β της παρούσας εγκυκλίου, θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα από τις επιχειρήσεις ώστε να δίνεται η δυνατότητα να εργάζονται με εξ αποστάσεως εργασία εφόσον είναι εφικτό από τη φύση της εργασίας τους.

Δ. Έκτακτα μέτρα για την οργάνωση του χρόνου εργασίας

Για την αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων στις περιοχές της παραγράφου Β της παρούσας εγκυκλίου και για τη διευκόλυνση των εργαζομένων κατά την τυχόν αλλαγή χρόνου προσέλευσης και αποχώρησής τους από την εργασία, οι εργοδότες δύνανται να μην καταχωρούν εκ των προτέρων στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ κάθε αλλαγή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας.

Σημειώνεται πως, ενόψει των ιδιαίτερα υψηλών θερμοκρασιών που αναμένονται τα επόμενα 24ωρα, σύμφωνα πάντα με τις μετεωρολογικές προβλέψεις της ΕΜΥ, οι Περιφερειακές Ενότητες της Αττικής, σε συνεργασία με τους Δήμους της, θέτουν στη διάθεση των πολιτών κλιματιζόμενους χώρους, όπως ΚΑΠΗ, αίθουσες δήμων, γυμναστήρια, κλπ., για τις ώρες όπου η κατάσταση θα είναι επώδυνη ιδιαίτερα για τις ευπαθείς ομάδες.

• Δείτε επίσης: Έκτακτο Δελτίο από την ΕΜΥ – Καύσωνας έξι ημερών με 43άρια