Και τώρα το μπαλάκι στη σύνοδο κορυφής των «27» στις 18 Ιουνίου για την τελική απόφαση! Με την ομάδα των «τεσσάρων αθλίων» (Αυστρία, Ολλανδία, Δανία και Σουηδία) να κρατούν σφικτά το «ρόπαλο του βέτο»!
- Από τον Μιχάλη Ψύλο
Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απάντησε χθες, ύστερα από ατέρμονες διαβουλεύσεις, στο ερώτημα για το ευρωπαϊκό «τζακ ποτ»: Πόσα χρήματα θα πρόσφερε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την οικονομική ανάκαμψη των κρατών-μελών για την αντιμετώπιση της κρίσης από την πανδημία; Και πόσα από αυτά θα διατεθούν στα κράτη-μέλη ως μη επιστρεπτέα επιχορήγηση; Τι προτείνει στους «27» η πρόεδρος της Κομισιόν; Συνολικά θα διατεθούν 750 δισ. ευρώ: 500 δισ. ως μη επιστρεπτέες επιχορηγήσεις και 250 δισ. ευρώ ως δάνεια.
Μπορεί το συνολικό πακέτο της φον ντερ Λάιεν να είναι σημαντικά υψηλότερο από την κοινή πρόταση της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ και του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν για ένα Ταμείο 500 δισ. ευρώ, με μια μεγάλη διαφορά, όπως γράφει η «Frankfurter Allgemeine Zeitung»: «Η πρόταση Μέρκελ – Μακρόν προέβλεπε μόνο επιχορηγήσεις. Το ποσό των επιχορηγήσεων αντιστοιχεί τελικά στην πρότασή τους, αλλά τα επιπλέον 250 δισ. ευρώ θα είναι δάνεια μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και άλλων καναλιών».
Η Κομισιόν προτείνει την αποπληρωμή των δανείων αυτών τα επόμενα 30 χρόνια. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την αύξηση της συνεισφοράς των κρατών-μελών στον προϋπολογισμό της Ε.Ε. από το 2028, με τη μείωση των μελλοντικών δαπανών της Ε.Ε. ή με τη θέσπιση νέων ευρωπαϊκών φόρων επί των κερδών των ψηφιακών πολυεθνικών ή στις αεροπορικές εταιρίες και στις θαλάσσιες μεταφορές για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Η πρόταση της Κομισιόν μπορεί να τεθεί σε ισχύ μόνο μετά την έγκριση των 27 κρατών-μελών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο πάντως αξίωσε πρόσφατα ένα πακέτο βοήθειας ύψους 2 τρισ. ευρώ και μένει να δούμε την αντίδρασή του. Τα εθνικά κοινοβούλια θα πρέπει επίσης να συμφωνήσουν, ώστε τα κράτη-μέλη να μπορούν να παρέχουν τις απαραίτητες εγγυήσεις ότι η Επιτροπή θα εκδώσει ομόλογα. «Κάθε χώρα έχει δικαίωμα αρνησικυρίας, γεγονός που καθιστά το αποτέλεσμα αβέβαιο» γράφει η αυστριακή «Die Presse». Με την επίσης αυστριακή «Der Standard» να προβλέπει ότι θα χρειαστεί και άλλη σύνοδος κορυφής τον Ιούλιο.
Αντιδράσεις αναμένονται επίσης από τα κράτη-μέλη της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης, που έχουν επηρεαστεί λιγότερο από την κρίση του κορονοϊού σε σχέση με τις χώρες της νότιας Ευρώπης και τώρα ενδέχεται να κληθούν να προσφέρουν πολύ περισσότερα στο ταμείο ανασυγκρότησης. Ήδη η Ουγγαρία ανακοίνωσε ότι δεν πρόκειται να αυξήσει τη συνεισφορά της στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
«Οι επόμενες εβδομάδες θα δείξουν εάν το συνολικό πακέτο έχει πιθανότητες επιτυχίας σε αυτό το επίπεδο» γράφει η «FAZ», υπενθυμίζοντας ότι οι «τέσσερις άθλιοι» μιλούν μόνο για δάνεια. Κάθε χώρα έχει δικαίωμα αρνησικυρίας, γεγονός που καθιστά το αποτέλεσμα αβέβαιο. Η Επιτροπή σκοπεύει να καταλήξει σε συμφωνία έως τον Ιούλιο, ώστε το πρόγραμμα ανοικοδόμησης να είναι έτοιμο να ξεκινήσει στις αρχές του επόμενου έτους. Η Γερμανία, η οποία θα αναλάβει την ευρωπαϊκή προεδρία για έξι μήνες την 1η Ιουλίου, θα διαδραματίσει βασικό ρόλο στην εξεύρεση συμβιβασμού. H ολλανδική εφημερίδα «Volkskrant» προβλέπει ήδη ότι η σύνοδος κορυφής των «27» τον επόμενο μήνα θα είναι «μακρά και ταραχώδης»!
Το δεύτερο «αγκάθι» αφορά επίσης τους όρους πρόσβασης στα κεφάλαια αυτά. «Η πρόταση της Κομισιόν προβλέπει ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να τηρούν αυστηρούς όρους και να δεσμευτούν για την εφαρμογή ενός σχεδίου μεταρρύθμισης που θα έχουν προηγουμένως διαπραγματευτεί με τις Βρυξέλλες», όπως γράφει η πορτογαλική εφημερίδα «Publico». Με απλά λόγια, οι χώρες που ενδιαφέρονται να ενταχθούν στο πρόγραμμα θα πρέπει να υποβάλουν προς έγκριση στην Ε.Ε. ένα λεπτομερές εθνικό σχέδιο για την ανάκαμψη. Θα είναι ένα είδος «μνημονίου» σε εθελοντική βάση μεν, αλλά θα πρέπει να εγκριθεί από την Κομισιόν και το Συμβούλιο της Ε.Ε., και μάλιστα με ειδική πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία! Αναμφίβολα μέχρι τη σύνοδο κορυφής των «27» στις 18 Ιουνίου πολλά θα κριθούν…
