Τα ανείπωτα βασανιστήρια, οι διακρίσεις, τα πογκρόμ, οι σφαγές, η ανισονομία, η εκμετάλλευση και ο εξευτελισμός του γένους μας από έναν τρισβάρβαρο δυνάστη
- Από τον Παναγιώτη Λιάκο
Οι Χριστιανοί ραγιάδες, ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας, είχαν διαφορετική και άνιση μεταχείριση σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής τους. Τα φορέματά τους θα έπρεπε να είναι λιτά και ταπεινά, όπως και οι κατοικίες τους, οι οποίες δεν θα έπρεπε να υπερβαίνουν σε ύψος τις κατοικίες των μουσουλμάνων. Απαγορευόταν να ιππεύουν άλογο ή να οπλοφορούν και, όταν συναντούσαν έναν Τούρκο, θα έπρεπε να σταματούν και να τον προσκυνούν μέχρι να απομακρυνθεί, φωνάζοντας δυνατά “Πολλά τα έτη σου, αφέντη μου”. Οποιος δεν προσκυνούσε ετιμωρείτο με μαστίγωση». Φωτίου Χρ. Σταυρίδη «Τουρκοκρατία – Συνύπαρξις Ελλήνων και μουσουλμάνων», εκδόσεις Πελασγός, Αθήνα: 2020, σελ. 26
Η προετοιμασία της Ελλάδας, από την άρχουσα τάξη της, αρχικά να δορυφοροποιηθεί προς την Τουρκία κι έπειτα να αποτελέσει μια από τις επαρχίες της νεκραναστημένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στηρίζεται σε πολλούς θεμελιώδεις μύθους. Ενας εξ αυτών ήταν ότι οι Ελληνες «περνούσαμε καλά επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας». Αυτό το αόριστο «καλά» αφήνει σαφώς ορισμένο ψυχολογικό αποτύπωμα στο εκάστοτε ακροατήριο και ενίοτε όσοι το εκστομίζουν ή το γράφουν εξηγούν πως δεν είχαμε μεν το αυτεξούσιον, αλλά αντιμετωπιζόμασταν με σχετική ισονομία, είχαμε κάπως ευνοϊκό (τουλάχιστον συγκριτικά με τα βυζαντινά δεδομένα) φορολογικό σύστημα, υπήρχε μια κανονικότητα στην καθημερινότητα και οι βίαιες μετατροπές στη ζωή των υπόδουλων Ελλήνων αποτελούσαν τις εθνικιστικές, επαναστατικές εξαιρέσεις στον κανόνα της οθωμανικής ευταξίας. Δηλαδή, δεν μας τιμωρούσαν… άσκοπα, αλλά μόνο όταν επαναστατούσαμε.
Το βιβλίο του Φωτίου Χρ. Σταυρίδη «Τουρκοκρατία – Συνύπαρξις Ελλήνων και μουσουλμάνων», το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Πελασγός, είναι μια αποστομωτική και άρτια τεκμηριωμένη απάντηση στη φιλότουρκη προπαγάνδα των εξωνημένων ή (στην καλυτέρα των περιπτώσεων) των αφελών. Δεν αρχίζει με συμπεράσματα για να καταλήξει σε ψιχία τεκμηρίων από τις ιστορικές πηγές, οι οποίες θα στηρίξουν αυτό που επιδιώκει να περάσει ο συγγραφέας. Παραθέτει μεγάλο αριθμό πηγών και στοιχείων, που ξεναγούν τον επισκέπτη αυτής της εποχής σε όλα τα δωμάτια της κόλασης όπου μας είχε ρίξει η σκλαβιά στους Οθωμανούς.
Για τον μύθο περί «μικρής» φορολογίας οι απαντήσεις που δίνει ο κ. Σταυρίδης είναι πολλές. Η παράθεση μερικών εξ αυτών εκκινεί στη σελίδα 27 στην οποία αναφέρει: «Η φορολογία ήταν δυσβάστακτη δεδομένου ότι οι Χριστιανοί ήταν υποχρεωμένοι, εκτός των άλλων, να συντηρούν τον πολυδάπανο οθωμανικό στρατό και τις πολεμικές του επιχειρήσεις. […] Εάν κάποιος ήταν φτωχός και δεν είχε χρήματα, τον μαστίγωναν και του έπαιρναν ό,τι αντικείμενα είχε στο σπίτι του». Στην αμέσως επόμενη σελίδα (28) γίνεται μνεία για την ανύπαρκτη ισονομία μεταξύ μουσουλμάνων και Χριστιανών: «Στις διακρίσεις εις βάρος των Χριστιανών υπήρξε, φυσικά, και η έλλειψη κάθε αίσθησης του δικαίου. Πραγματική δικαιοσύνη δεν αποδιδόταν ποτέ, όταν οι αντίδικοι ήταν ο ένας μουσουλμάνος και ο άλλος άπιστος. Χαμένος ήταν πάντοτε ο άπιστος. Ο καδής (δικαστής), που χειριζόταν τις υποθέσεις μεταξύ των αντιδίκων διαφορετικής θρησκείας, δεν ελάμβανε ποτέ υπ’ όψιν του τις καταθέσεις των Χριστιανών μαρτύρων».
Η συστημική αδικία και η υπερφορολόγηση εξασφάλιζαν για τους Οθωμανούς αυτό που τους έλειπε περισσότερο: ανθρώπινο δυναμικό για να ελέγχουν τις εκτάσεις που είχαν κατακτήσει. Στις σελίδες 42-43 του βιβλίου διαβάζουμε: «Οι εξισλαμισμοί λοιπόν κατά τους αιώνες της Τουρκοκρατίας, ακούσιοι ή εκούσιοι, αποτέλεσαν τη μεγαλύτερη απειλή εξαφάνισης του Ελληνισμού. Η αλλαγή θρησκείας σήμαινε αυτομάτως και την αλλαγή συνειδήσεως και ήταν τελικά οι εξωμότες αυτοί που πολέμησαν με ιδιαίτερο φανατισμό τους πρώην συνωμότες τους. […] Η ψυχολογική βία αποτελούσε μέρος της καθημερινότητας της ζωής του ραγιά. Ο τρόμος, ο εξευτελισμός, οι αυθαιρεσίες των εκάστοτε τοπαρχών, ο προσηλυτισμός των φανατικών δερβίσηδων και οι υπέρογκοι φόροι έπειθαν στο τέλος τους Ρωμιούς να εξωμόσουν και στο τέλος να εκτουρκιστούν».
Το βιβλίο του κ. Σταυρίδη «Τουρκοκρατία – Συνύπαρξις Ελλήνων και μουσουλμάνων» είναι μια αναδρομή σε εφιάλτη, ο οποίος διήρκεσε περίπου μισή χιλιετία. Τα ανείπωτα βασανιστήρια, οι διακρίσεις, τα πογκρόμ, οι σφαγές, η ανισονομία, η εκμετάλλευση και ο εξευτελισμός του γένους μας από έναν τρισβάρβαρο δυνάστη παρουσιάζονται σε όλη την αποτρόπαια έκτασή τους. Επειδή πολλές από τις πηγές του συγγραφέα είναι ξένοι περιηγητές που ήρθαν στην υπόδουλη Ελλάδα την εποχή της σκλαβιάς, καλό είναι να μεταφραστεί αυτό το έργο σε αρκετές ευρωπαϊκές γλώσσες ώστε να θυμηθούν οι εταίροι μας στην Ε.Ε. τι έγραφαν οι συμπατριώτες τους για τους Τούρκους και τους Ελληνες. Η αναδρομή σε αυτό το θλιβερό παρελθόν μάς υπενθυμίζει πόσο ανεκτίμητο αγαθό είναι η ελευθερία.
