Του Μπάμπη Παπασπύρου*
Οι εθνικές μας θέσεις (από την σελίδα του ΥΠΕΞ ) σχετικά με τις τουρκικές διεκδικήσεις…
«Τις προαναφερόμενες αμφισβητήσεις, η Τουρκία προωθεί στην πράξη με μεθόδους και πρακτικές που αντίκεινται στις θεμελιώδεις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών (απειλή πολέμου, βίαιες παραβιάσεις εθνικού εναέριου χώρου που πραγματοποιεί ακόμα και με οπλισμένα μαχητικά αεροσκάφη και μάλιστα υπεράνω κατοικημένων νησιών κλπ.).
Πώς απαντά η Ελλάδα στην τουρκική στάση; Η Ελλάδα είναι αυστηρώς προσηλωμένη στην αρχή της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών επί τη βάσει του διεθνούς δικαίου. Η Ελλάδα έχει αποδεχθεί με δήλωσή της τη γενική υποχρεωτική δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης με τις εξαιρέσεις που ρητά ορίζονται στο κείμενο αυτής, ενώ έχει κυρώσει τη Σύμβαση των ΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS 1982). Με δήλωσή της το 2015 εξαίρεσε από τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Σύμβασης τις οριοθετήσεις θαλασσίων ζωνών, σύμφωνα με το άρθρο 298 αυτής (η δήλωση ανευρίσκεται στον ακόλουθο διαδικτυακό τόπο του θεματοφύλακα της Σύμβασης)
Η Ελλάδα επιδιώκει, στο πλαίσιο αυτό, να επιλύσει τη μόνη διαφορά που υφίσταται μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, δηλαδή την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου και, ειδικότερα, το δίκαιο της θάλασσας.»
Η δήλωση εξαίρεσης από τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Σύμβασης τις οριοθετήσεις θαλασσίων ζωνών, σύμφωνα με το άρθρο 298, υποβλήθηκε από τον ΥΠΕΞ Ε. Βενιζέλο στις 16 Ιαν. 2015, Σε δημοσίευμα του Ε. Βενιζέλου επί του θέματος…αναφέρεται το εξής: «Τέλος, στη νέα Δήλωση ρητά προβλέπεται ότι η χώρα μας, ακόμα και στις περιπτώσεις που εξαιρεί ορισμένες διαφορές από τη δικαιοδοσία του ΔΔΧ, είναι έτοιμη να τις υποβάλει σε αυτό στη βάση συνυποσχετικού με το αντίδικο κράτος. Πρόκειται για πολιτική δήλωση που όμως αντανακλά την πάγια προσήλωση της χώρα μας στη δικαιοδοτική επίλυση των νομικών διαφορών.»
Τι λέει όμως το άρθρο 298 που αφορά στις εξαιρέσεις από την διαδικασία δικαστηρίων της σύμβασης…
Άρθρο 298 Προαιρετικές εξαιρέσεις στην εφαρμογή του τμήματος 2
1. Όταν υπογράφει, επικυρώνει ή προσχωρεί στην παρούσα σύμβαση ή οποτεδήποτε μεταγενέστερα, ένα κράτος μπορεί χωρίς να βλάπτονται οι υποχρεώσεις που προκύπτουν δυνάμει του τμήματος 1, να δηλώσει γραπτώς ότι δεν αποδέχεται μια οποιαδήποτε ή περισσότερες από τις διαδικασίες που προβλέπει το τμήμα 2 σχετικά με μια ή περισσότερες από τις ακόλουθες κατηγορίες διαφορών.
α) i) Διαφορές σχετικά με την ερμηνεία η εφαρμογή των άρθρων 15, 74 και 83 σχετικά με θαλάσσιες οριοθετήσεις ή εκείνες που αφορούν ιστορικούς κόλπους ή τίτλους εξυπακουομένου ένα κράτος που έχει κάνει τέτοια δήλωση οφείλει, όταν μια τέτοια διαφορά ανακύψει μετά την έναρξη ισχύως της παρούσας σύμβασης και όταν καμιά συμφωνία δεν έχει επιτευχθεί μέσα σε εύλογη χρονική περίοδο σε διαπραγματεύσεις μεταξύ των μερών, με αίτηση οποιουδήποτε μέρους στη διαφορά αποδεχθεί την υποβολή του θέματος, σε συνδιαλλαγή δυνάμει του παραρτήματος V τμήμα 2 και υπό τον περαιτέρω όρο ότι οποιαδήποτε διαφορά η οποία αναγκαστικά συνεπάγεται την ταυτόχρονη εξέταση οποιασδήποτε ανεπίλυτης διαφοράς σχετικά με κυριαρχία ή άλλα δικαιώματα πάνω σε ηπειρωτικό ή νησιωτικό χερσαίο έδαφος θα εξαιρείται από την υποβολή αυτή…..
β) Διαφορές σχετικά με στρατιωτικές δραστηριότητες, περιλαμβανομένων στρατιωτικών δραστηριοτήτων από κρατικά πλοία και αεροσκάφη, που βρίσκονται σε μη εμπορική υπηρεσία καθώς και δραστηριότητες για την εφαρμογή των νόμων σχετικά με την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων ή δικαιοδοσίας που δεν περιλαμβάνονται στη δικαιοδοσία ενός δικαστηρίου δυνάμει του άρθρου 297 παράγραφος 2 ή 3…..
Άρθρο 299 Δικαίωμα των μερών να συμφωνούν διαδικασία
1. Διαφορά που έχει αποκλεισθεί δυνάμει του άρθρου 297 ή έχει εξαιρεθεί κατόπιν δηλώσεως γενομένης δυνάμει του άρθρου 298 από τις διαδικασίες επίλυσης διαφορών που προβλέπονται στο τμήμα 2 μπορεί να υποβληθεί στις διαδικασίες αυτές μόνο κατόπιν συμφωνίας των μερών στη διαφορά.
2. Τίποτα στο παρόν τμήμα αυτό δεν παρακωλύει το δικαίωμα των μερών στη διαφορά να συμφωνήσουν σε κάποια άλλη διαδικασία για την επίλυση της διαφοράς αυτής ή να επιτύχουν φιλική διευθέτηση.
Υ.Γ
Από την ανάλυση των πιο πάνω προκύπτει ότι:
– Είναι σαφές ότι η μόνη διαφορά που υφίσταται μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, δηλαδή την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου και, ειδικότερα, το δίκαιο της θάλασσας.”
– Η Ελλάδα έχει αποκλείσει οποιαδήποτε υποχρεωτική δικαστική διαδικασία σε σχέση με τη θαλάσσια οριοθέτηση σύμφωνα με το άρθρο 298. Σημειωτέον, ασφαλώς, ότι κάθε προσφυγή σε διαιτησία σχετικά με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ θα απαιτούσε συμβιβασμό μεταξύ των δύο κρατών.
– Σε ότι αφορά τον όρο θαλάσσιες ζώνες που κατά την άποψη μας κακώς χρησιμοποιείται από την κυβέρνηση και θα εξηγήσουμε το γιατί…
Οι θαλάσσιες ζώνες ως όρος χρησιμοποιείται ευρέως αρκετά χρόνια και περιλαμβάνει:1. Αιγιαλίτιδα ζώνη (χωρικά ύδατα)
2. Συνορεύουσα ζώνη
3. Υφαλοκρηπίδα
4. Αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ)
– Η χώρα μας έχει ζητήσει εξαίρεση όπως προαναφέραμε αναφερόμενοι στο Άρθρο 298 Προαιρετικές εξαιρέσεις… στην ερμηνεία η εφαρμογή των άρθρων 15, 74 και 83 σχετικά με θαλάσσιες οριοθετήσεις…. Ας δούμε τι αφορούν τα εν λόγω άρθρα…
Άρθρο 15 Οριοθέτηση της χωρικής θάλασσας μεταξύ κρατών με έναντι κείμενες ή προσκείμενες ακτές
Άρθρο 74 Οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης μεταξύ κρατών με έναντι ή προσκείμενες ακτές
Άρθρο 83 Οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ κρατών με έναντι ή προσκείμενες ακτές
– Τι σημαίνουν όλα αυτά…;
Πως αναγνωρίζουμε την δικαιοδοσία του διεθνούς δικαστηρίου για την μόνη μας διαφορά το θέμα υφαλοκρηπίδας και πως για τις θαλάσσιες ζώνες (που κακώς αναφέρουμε στις διαπραγματεύσεις), μιας και έχουμε ζητήσει εξαίρεση από την δικαιοδοσία διεθνούς δικαστηρίου…
Στην ουσία αυτό που είναι πιθανόν να μας προκύψει είναι η συζήτηση σε διμερές επίπεδο στο πλαίσιο συμβιβασμού-συνδιαλλαγής…
Όμως η Αιγιαλίτιδα ζώνη (χωρικά ύδατα) αποτελεί καθεστώς άσκησης κάθε νομικού δικαιώματος ενός κράτους, δηλαδή σαν να είναι έδαφος του κράτους
Άρα τι θα πάμε να συζητήσουμε-διαπραγματευτούμε την κυριαρχία εδαφών μας όπως τα χωρικά ύδατα…;
Θα διαπραγματευτούμε εδάφη μας…;
Η μόνη διαφορά Ελλάδος & Τουρκίας η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, ανατρέπεται με το συζητάμε μόνο για τις θαλάσσιες ζώνες !!
Η απάντηση είναι μια σαφής & καθαρή…
Συζητάμε μόνο για Υφαλοκρηπίδα.-
* Ταξίαρχος εν αποστρατεία Πολεμικής Αεροπορίας, πρώην Αντιπρόεδρος Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας
