Παραθέτω άρθρο του Αλί Αγτζάκουλου, που δίνει μια ερμηνεία για τη στροφή του Ερντογάν προς την Ευρώπη.
- Από τον Σάββα Καλεντερίδη
Κατά την άποψή μου, είναι ένα κείμενο που χρήζει ανάλυσης και προβληματισμού, για να μη γίνεται η Ελλάδα το… χαλί που πατάει ο Ερντογάν προκειμένου να φτάσει στην Ευρώπη και να πετύχει τους άνομους στόχους του.
«Τίτλος: Η νέα πολιτική ισορροπίας του Ερντογάν: Ε.Ε. έναντι ΗΠΑ. Η τουρκική εσωτερική και εξωτερική πολιτική οικοδομήθηκε εδώ και πολύ καιρό με βάση τα ιδιοτελή οικονομικά συμφέροντα του Ερντογάν και της οικογένειάς του και τους στόχους των ιδεολογιών που νομιμοποιούν, προστατεύουν και διατηρούν αυτά τα συμφέροντα. Η ακατέργαστη ρητορική που χρησιμοποιεί βασίζεται στα συνθήματα της φυλής και της εθνικότητας, και αυτό γίνεται για να καλυφθούν οι παρανομίες του και να παραβλέψει ο κόσμος την προαναφερθείσα πραγματικότητα.
Οι ισλαμιστές της Τουρκίας δεν είναι μια ομοιογενής δομή. Τα πολιτικά ισλαμιστικά κινήματα στην Τουρκία είναι διαφόρων τάσεων και αποχρώσεων. Οι τάσεις είναι πολλές, φιλοϊρανικό, Μουσουλμανική Αδελφότητα, σαλαφιστές, οπαδοί του Νουρ, ισλαμιστές της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων και διάφορες άλλες ισλαμικές σέχτες. Ολα αυτά τα κινήματα έχουν νομιμοποιήσει τη διαφθορά του Ερντογάν, τον προστάτεψαν και συνεχίζουν να καλύπτουν τις παρανομίες που διαπράττει με κηρύγματα και φετφάδες.
Το καθεστώς Ερντογάν καθιερώθηκε τις 17/25 Δεκεμβρίου 2013, όταν καλύφθηκαν οι παρανομίες του, που είχαν σχέση με τον Ρεζά Σαράμπ και την παραβίαση του εμπάργκο στο Ιράν, και σταθεροποιήθηκε μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016.
Ο Ερντογάν έκτοτε άρχισε να διανέμει τους υλικούς και ηθικούς πόρους του κράτους ως δωροδοκίες σε αυτές τις δομές που τον υποστήριξαν και προέκυψε αμοιβαία ικανοποίηση. Ηταν όλοι ευχαριστημένοι. Με αυτή την ανήθικη ικανοποίηση προέκυψε μια κατάσταση αμοιβαίας εξάρτησης μεταξύ του Ερντογάν και των ισλαμιστών, με τους οποίους έγινε ένα σώμα. Αργότερα ενσωματώθηκαν σε αυτό το σύνολο και οι εθνικιστές, με το αζημίωτο βέβαια. Όμως, έπειτα από όλα αυτά, η εικόνα του “έντιμου και ηθικού πολιτικού” που παρουσίαζε κάποτε ο Ερντογάν διαλύθηκε. Όλοι γνωρίζουν ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός.
Ωστόσο η 17η/25η Δεκεμβρίου ήταν και μια καμπή στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Ο Ερντογάν με τις πράξεις του είχε πλήξει τη στρατηγική σχέση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, που αριθμούσε 70 χρόνια. Τότε αποκαλύφθηκε ότι ο ίδιος έκανε έναν υπόγειο πόλεμο εναντίον των ΗΠΑ, παραβιάζοντας για μεγάλο χρονικό διάστημα τον οικονομικό αποκλεισμό εναντίον του Ιράν. Μάλιστα, τον παραβίαζε συστηματικά, χρησιμοποιώντας κρατικές υπηρεσίες και τράπεζες. Παραβιάστηκε συστηματικά από τον Ερντογάν χρησιμοποιώντας κρατικές εγκαταστάσεις. Με τη μεταφορά των φακέλων και του αποδεικτικού υλικού της υπόθεσης στις ΗΠΑ και με τη σύλληψη εκεί του Ρεζά Ζαράμπ, ο κρυφός πόλεμος που έκανε ο Ερντογάν άρχισε να διεξάγεται πιο ανοιχτά, στο μέτρο του δυνατού. Σύμφωνα με τον Ερντογάν, οι αμερικανικές Αρχές βρίσκονταν πίσω από τις αποκαλύψεις που οδήγησαν στις συλλήψεις υπουργών του στις 17/25 Δεκεμβρίου 2013 και έπρεπε να στραφεί πλέον ανοιχτά εναντίον των ΗΠΑ.
Όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν μπορούσε να διατηρήσει την εδαφική ακεραιότητά της με τις δικές της οικονομικές, πολιτικές και στρατιωτικές δυνατότητες, πέτυχε να διατηρήσει την ύπαρξή της ακολουθώντας μια “πολιτική ισορροπίας” μεταξύ της Δύσης -κυρίως Γαλλίας και Βρετανίας- και της Ρωσίας. Μερικές φορές επέζησε με τη στήριξη της Ρωσίας ενάντια σε μια απειλή από τη Δύση, όπως ο Μεχμέτ Αλί Πασά, και μερικές φορές της Δύσης ενάντια στη ρωσική απειλή, για παράδειγμα, όταν απέτρεψε την εισβολή στην Κριμαία.
Συρρικνώθηκε, αλλά δεν κατέρρευσε. Η Τουρκία, επίσης, ενάντια στη ρωσική απειλή χρησιμοποίησε τη Δύση (κυρίως τις ΗΠΑ) και, λαμβάνοντας στρατιωτική, πολιτική και οικονομική υποστήριξη, κατάφερε να διατηρήσει την ακεραιότητά της. Όμως δεν είναι μόνο η εδαφική ακεραιότητα. Η Τουρκία, για να παραμείνει ως οικονομική και πολιτική οντότητα, δεσμεύεται απολύτως από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι σχεδόν αδύνατον να κόψετε αυτό τον ομφάλιο λώρο. Αυτή η κατάσταση είναι έτσι από τότε που ο Στάλιν απαίτησε έδαφος από την Τουρκία, από το 1945.
Αλλά η αλλαγή άξονα που άρχισε να εμφανίζεται μετά τις 17/25 Δεκεμβρίου 2013 έχει λάβει μια νέα μορφή μετά τις 15 Ιουλίου 2016. Ο Ερντογάν έχει τώρα νέους συμμάχους εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών. Ενώ αναπτύσσει στρατηγικές σχέσεις με τον Πούτιν, από τη μία πλευρά, επιδίωξε μια νέα ισορροπία με το Ιράν στη Μέση Ανατολή, από την άλλη. Ενώ η βάση των σχέσεων με το Ιράν είναι η πολιορκία του Ισραήλ, ο στόχος των σχέσεων με τη Ρωσία είναι να καταστήσει το ΝΑΤΟ δυσλειτουργικό ή να μειώσει τη λειτουργικότητα και την αποτελεσματικότητα του ΝΑΤΟ.
Ο Ερντογάν ενήργησε σαν πράκτορας του Πούτιν μέσα στο ΝΑΤΟ. Η σχέση με τη Ρωσία είναι δύσκολη, γιατί υπάρχουν ιστορικά προηγούμενα μεταξύ των δύο χωρών. Από τη μία, καταρρίψαμε το ρωσικό αεροπλάνο και σκοτώσαμε τον πιλότο αλλά και τον πρέσβη και, από την άλλη, υπάρχει η υπόθεση των 60 Τούρκων στρατιωτών που σκοτώθηκαν στο Ιντλίμπ από ρωσική επίθεση. Αυτά είναι τα βασικά στοιχεία της αμοιβαίας δυσπιστίας.
Πρέπει δε να σημειώσουμε ότι την περίοδο Τραμπ το “φλερτ” του Ερντογάν με τον Πούτιν δεν θεωρήθηκε και πολύ απαράδεκτη συμπεριφορά από τον Λευκό Οίκο. Αλλά τώρα υπάρχει μια πολύ διαφορετική διοίκηση στις ΗΠΑ. Το μήνυμα του Τζο Μπάιντεν “Η Αμερική επέστρεψε” και οι προσδοκίες ότι οι ΗΠΑ θα επανακάμψουν στην περιοχή οδήγησαν την Τουρκία σε αλλαγή των πολιτικών της. Τώρα που οι ΗΠΑ βρήκαν τα αρχεία της υπόθεσης Ζαράμπ, αυτά είναι σαν “σχοινί στον λαιμό του Ερντογάν” και γι’ αυτό δεν είναι δυνατόν να δημιουργήσει ξανά μια φιλία με τις ΗΠΑ. Στην ουσία, τώρα οι ΗΠΑ είναι εχθρός και μόνο στα λόγια σύμμαχος. Επομένως, δεν υπάρχει καμία αλλαγή του Ερντογάν στην πολιτική του έναντι των ΗΠΑ. Η βάση της νέας αμερικανικής πολιτικής του Ερντογάν είναι το εξισορροπιστικό παιχνίδι που έπαιξε επί Τραμπ με τη Ρωσία έναντι των ΗΠΑ να το παίξει τώρα μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) με τον Μπάιντεν.
Ναι, ο Ερντογάν θα προσπαθήσει να κερδίσει χρόνο και να διατηρήσει την ύπαρξή του με την ισορροπία που προσπαθεί να δημιουργήσει αναπτύσσοντας τις σχέσεις με την Ε.Ε. έναντι των ΗΠΑ. Ίσως θα προσπαθήσει να κερδίσει τη συμπάθεια της Ε.Ε. με εντυπωσιακές ενέργειες, όπως η νομοθετική μεταρρύθμιση, η απελευθέρωση πολιτικών ομήρων, όπως ο Οσμάν Καβάλα, ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς και ο Αχμέτ Αλτάν, και η θέσπιση κανονισμών που θα προσελκύσουν ξένους επενδυτές.
Επίσης, ο Ερντογάν θα υποδυθεί τη λευκή περιστερά, βάζοντας στο ράφι το θέμα της ανατ. Μεσογείου, την εισροή μεταναστών, τις εντάσεις με την Ελλάδα και την ανάμειξη στις χώρες της Ευρώπης μέσω του ριζοσπαστικού Ισλάμ. Αν και ο πρωταρχικός στόχος όλων αυτών των πολιτικών είναι η υπέρβαση της οικονομικής κρίσης και η επανεκλογή του στην προεδρία για άλλη μία περίοδο, ο πραγματικός στρατηγικός στόχος είναι να κινητοποιήσει εστίες στο εσωτερικό της Ευρώπης ενάντια στην ηγεμονία των ΗΠΑ εντός της Ε.Ε. και, συνεπώς, η δημιουργία μιας νέας ισορροπίας ενάντια στις ΗΠΑ. Επίσης, μια πτυχή αυτού του σχεδίου είναι η διάλυση της Ε.Ε. μακροπρόθεσμα, η οποία θα μπορούσε να έχει και τη σιωπηρή υποστήριξη της Βρετανίας. Διότι, σύμφωνα με τον Ερντογάν και τους ριζοσπάστες ισλαμιστές, οι ΗΠΑ είναι ο “Μεγάλος Σατανάς” και έχουμε χρέος να τον πολεμήσουμε.
Προτού δημιουργηθεί η “συμμαχία δημοκρατιών”, που λέει ο Μπάιντεν, θέλει να ενισχύσει τις σχέσεις του με κράτη που θα συμμετέχουν σε αυτή τη συμμαχία. Μάλιστα, θα προσπαθήσει να γίνει μέλος αυτής της συμμαχίας, για να σπάσει την επιρροή της, όπως έκανε στο ΝΑΤΟ. Εάν δεν μπορεί να γίνει μέλος, θα προσπαθήσει να επηρεάσει τη νέα συμμαχία μέσω των σχέσεων που θα δημιουργήσει με χώρες-μέλη αλλά και με χώρες-μέλη της Ε.Ε. Έτσι σχεδιάζει να κερδίσει χρόνο έως την επανεκλογή του. Φυσικά, ο μεγάλος στόχος του είναι να απαλλαγεί από τις κυρώσεις και τις ποινές των ΗΠΑ.
Ακριβώς όπως ήταν η κρίση στην ανατ. Μεσόγειο και με την Ελλάδα, έτσι είναι και η κρίση των S-400. Κατά τη γνώμη μου, οι κρίσεις αυτές προετοιμάστηκαν ως διαπραγματευτικό χαρτί, για να επιβάλουν το καθεστώς Ερντογάν στη Δύση. Ο Ερντογάν έχει δημιουργήσει αυτά τα προβλήματα για να επιβάλει τη δικτατορία του στη Δύση και θα συμφωνήσει να λύσει αυτά τα προβλήματα με αντάλλαγμα την αποδοχή του καθεστώτος. Εάν η Δύση δεν τον αποδεχθεί, ο Ερντογάν θα συνεχίσει να πολεμά με τη Δύση».
